ABD’den İran’a Yeni Finansal Yaptırımlar

ABD’den İran’a Yeni Finansal Yaptırımlar
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

ABD Hazine Bakanlığından yapılan açıklamaya göre 10 Ocak 2020 tarihli 13902 sayılı Başkanlık kararına dayanılarak 18 İran bankası, OFAC tarafından Özel Olarak Belirlenmiş Vatandaşlar ve Engellenen Kişiler Listesi’ne (Specially Designated Nationals and Blocked Persons List - SDN) eklendi. Bakanlığın açıklamasında görüşlerine yer verilen ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, söz konusu kararın ABD dolarına yasa dışı erişimi durdurma taahhüdünü yansıttığını söyledi. Buna ek olarak Mnuchin, yaptırım uygulamalarının İran’ın terör faaliyetlerine desteğini kesene ve nükleer faaliyetlerini durdurana kadar devam edeceğini belirtti.

İranlı Yetkililerden Tepkiler

ABD Hazine Bakanlığının yaptırım kararına yüksek düzeyde ilk tepki İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’ten geldi. Zarif, 8 Ekim 2020 tarihinde resmî Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Koronavirüs salgını ortasında ABD rejimi, gıda ve ilaç için ödeme yaptığımız kanallarımızı havaya uçurmak istiyor. İranlılar bu son zulümden kurtulacak. Ama bir nüfusu açlıktan öldürmek için komplo kurmak insanlık suçudur. Paramızı bloke eden suçlular ve buna imkân verenler adaletle yüzleşecek.” ifadelerini kullandı. Merkez Bankası Başkanı Abdülnasır Himmeti, söz konusu bankaların tıbbi malzeme ve gıda alışverişinden sorumlu olduğunu söyleyerek bu bankaların yabancı bankalarla işlem yaptığını belirtti. Ayrıca Himmeti açıklamasında, ABD’li yöneticilerin insan hakları ve insanlıkla ilgili sözlerinin yalan ve aldatıcı olduğunu vurgulayarak söz konusu yaptırım kararının İran halkının hafızasına kazınacağını söyledi.

Yaptırım Listesine Alınan 18 Banka

SDN adlı yaptırım listesine eklenip ve yaptırıma maruz kalan bazı bankalar Donya-ye Eghtesad’ın yayımladığı 2019 (1398) Yılında Satış/Gelir Oranına Göre En Büyük 100 Şirket Listesi’nde önemli sıralarda bulunuyor. Liste’de Bank-e Pasargad 14’üncü, Bank-e Refah-e Kargaran 18’inci, Bank-e Keshavarzi Iran 21’inci, Bank-e Saman 22’nci ve Bank-e Egtesad-e Novin 39’uncu sırada yer alıyor.

 

Yaptırım Listesine Alınan Bankalar
1) Amin Investment Bank 10) Bank-e Karafarin
2) Bank-e Keshavarzi Iran 11) Khavarmianeh Bank
3) Bank-e Maskan 12) Bank-e Gharzolhasaneh Mehr Iran
4) Bank-e Refah-e Kargaran 13) Bank-e Pasargad
5) Bank-e Shahr 14) Bank-e Saman
6) Bank-e Egtesad-e Novin 15) Bank-e Sarmayeh
7) Gharzolhasaned Resalet Bank 16) Bank-e Tose’e Ta’avon
8) Bank-e Hekmat Iranian 17) Bank-e Gardeshgari
9) Bank-e Iran Zamin 18) Bank-e Taawon Mantagheey-e Eslami

Kaynak: ABD Hazine Bakanlığı

 

Daha Önce de Bazı Bankalar Yaptırım Listesine Alınmıştı

2010 Kapsamlı İran Yaptırımları, Hesap Verebilirlik ve Tecrit Yasası’nda (CISADA) olduğu gibi İran’a daha önce uygulanan yaptırım ve ambargolarda İran Merkez Bankası ve Bank-e Mellat gibi önemli finans kuruluşları ve bankalar yaptırım listesine alınmıştı. ABD Hazine Bakanlığı, KOEP ile uyumlu olarak 16 Ocak 2016 tarihinde 400’den fazla tüzel ve özel kişiyi SDN Listesi’nden çıkarmıştı. Ancak Bakanlık, ABD’nin tek taraflı olarak KOEP’ten ayrılmasıyla 4 Kasım 2018 tarihinden önce (180 günlük adaptasyon süresi bitmeden) çıkarılan söz konusu tüzel ve özel kişileri Liste’ye tekrar dâhil edeceğini ilan etmiş ve SDN Listesi’ni güncellemişti.

ABD Neyi Hedefliyor?

Kasım Süleymani’nin ABD güçleri tarafından öldürülmesinden sonra 10 Ocak 2020 tarihinde ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın agresif fiillerini engellemek için yeni ekonomik yaptırımlar uygulanacağının haberini vermişti. Koronavirüs salgınıyla ABD’nin kendi kabuğuna dönmesi sürecinde yeni ekonomik yaptırımlar bağlamında kayda değer bir gelişme görülmemişti. Ancak salgının ABD’deki etkilerinin nispeten azalması ve başkanlık seçimlerinin yaklaşması Trump’ın yüzünü İran’a çevirmesine neden oldu. ABD yönetimi, yeni ekonomik yaptırımlarla İran’ı uluslararası bankacılık ve finans sisteminden tamamen izole ederek İran’ın nükleer programı, çeşitli ülkelerdeki milis gücü faaliyetleri ve İran içerisinde gerçekleşen insan hakları ihlalleri konularında sıkı şekilde baskılamak istemektedir. ABD, söz konusu ekonomik bağlamda sıkı baskılama yöntemiyle İran yönetimini bezdirmeye çalışmaktadır. İran tarafından bir değerlendirme yapıldığında ise İran’ın ambargo ve yaptırımları ihlal etmek için katlandığı finansal ve zamansal maliyetlerde artış olması kaçınılmazdır.