تأثیر تحریمهای ایران بر ترکیه و منطقه
نشست تخصصی "تأثیر تحریمهای ایران بر ترکیه و منطقه" از سوی بنیاد پژوهشهای مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی (ستا) و با حضور استاید دانشگاه و دانشجویان در سالن کنفرانس این نهاد در استانبول برگزار شد.
دکتر حقی اویغور، معاون مدیر مرکز مطالعات ایران در آنکارا (ایرام) که کارشناسی ارشد و دکترای خود را از دانشگاه تهران گرفته است، طی سخنانی در این نشست گفت: تحریمهای امریکا علیه ایران مسئله ای فرامنطقه ای است. دور اول این تحریمها شامل معادن و اتومبیل سازی ایران بود. دور دوم نیز شامل توقف تولید نفتی و سایر بخشهای انرژی و نظام بانکی است. دونالد ترامپ، برجام را بدترین توافق دانست، اما برای خروج امریکا از آن مدتی صبر کرد و سپس وارد عمل شد.
امریکا این اقدامات را نه تنها در مورد کشورهای متخاصم، بلکه برخی اوقات علیه متحدان خود نیز اعمال می کند. اوباما خواهان توسعه رابطه با ایران بود و می خواست این کشور، بازیگری مشروع در منطقه باشد. این سیاست در دوره ترامپ کاملا تغییر یافت. بازگشت تحریمها در تاریخ ٤ نوامبر مصادف با ١٣ آبان روز تسخیر سفارت امریکا در تهران توسط دانشجویان ایرانی حرکتی نمادین است.
در دوره اوباما، رهبر جمهوری اسلامی اظهار داشت که سر میز نشستن با امریکا "خیانت به انقلاب" است. با توجه به ویژگیهای شخصیتی وی، بسیار بعید است که خط مشی خود را تغییر دهد. با این وجود مذاکره ایران-امریکا با دوره احمدی نژاد آغاز شد و با آمدن حسن روحانی تا حدی به نتیجه رسید.
تحریمها توانست مقاومت ٣٥ ساله ایران را بشکند، و این کشور را به میز مذاکره بکشاند. این روش پیشتر امتحان شده و به نتیجه رسیده است. برخورد باراک اوباما مثبت بود. این ویژگی در نامه های وی به علی خامنه ای نیز مشاهده شد. ترامپ با گفتاری خشن تر وارد عمل شده است.
آیا هدف ترامپ از تحریم ایران پیروزی در انتخابات است، یا اینکه انگیزه دیگری دارد؟ ١٢ شرط امریکا برای عادی سازی رابطه با ایران نه تنها این کشور، بلکه هیچ کشور دیگری، آن را قبول نمی کند. یکی از این شرطها عدم گسترش سلاحهای بالستیک و توقف حمایت ایران از گروه های شبه نظامی در منطقه است. امریکا در قبال این شروط، نمی خواهد به ایران چیزی بدهد.
ویژگی های اطرافیان ترامپ نیز حاکی از انگیزه واقعی دولت این کشور برای مقابله با ایران است. حوادث اخیر اهواز و بلوچستان نیز با حمایت خارجی همراه بود. یکی دیگر از اهرمهای فشار علیه ایران، رسانه های فارسی زبان در خارج از این کشور است. تشکلهای مخالف حکومت ایران نیز با کمک دیگر کشورها در حال شکل گیری هستند.
ایران دو راه در پیش دارد؛ انتظار و مقاومت تا پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ و نحوه اعمال تحریمها، چون تمامی کشورها مخالف این سیاست امریکا هستند. کاهش چشمگیر فروش نفت ایران تعیین کننده خواهد بود. سازوکار جدید کشورهای اروپایی برای تبادل مالی و میزان خرید نفتی چین بسیار اهمیت دارد.
دومین گزینه ایران، مذاکره مستقیم با امریکاست. ایران در کنار آرمانهای داخلی می داند که اقتصاد مهمترین محرک این کشور است. این امر از نظر امریکا نیز با توجه به نفوذ ایران در خاورمیانه، بسیار اهمیت دارد. ایران در تمام کنشهای سیاسی منطقه حضور داشته است. آیا امریکا آمادگی لازم برای مقابله با تبعات نظامی اقدام علیه ایران را دارد؟
ترکیه به ثبات و توازن منطقه ای بیش از هر چیزی اهمیت می دهد و می داند که برخی کشورها خواستار تغییر ساختاری این منطقه هستند. در صورت افزایش قدرت کشوری در منطقه، ترکیه سیاستی برای کاهش آن را در پیش خواهد گرفت.
متن کامل این مقاله در تاریخ ١ نوامبر ٢٠١٨ در خبرگزاری آناتولی منتشر شده است.
- برچسب ها:
- ایران، تحریم، امریکا، ترکیه
