در ترکیه نیز همانند دیگر کشورها مقابله با پاندمی کرونا و تلاشها برای گذر از این بحران با کمترین تلفات در صدر موضوعات روز قرار دارد. دولت همواره با اعلام تدابیر، راهکار، حمایت و تشویقهای اقتصادی جدید از یک سو سعی دارد تا مانع شیوع بیشتر ویروس و کاهش تلفات جانی به حداقل ممکن شود و از سوی دیگر نیز با اعلام بسته‌ های حمایت مالی، به یاری گروه های کم درآمد و شرکتهای آسیب دیده در نتیجه کند شدن فعالیتهای اقتصادی می شتابد.

همانطور که از تعداد موارد ابتلا و قربانیان در این بازه زمانی بیش از یک ماهه نیز مشاهده می شود، ترکیه تاکنون در این کارزار استراتژی بسیار موفقی را دنبال کرده به طوری که می توان اظهارات مقامات کشور را تأیید کرد و گفت در صورت تداوم این موفقیت، ترکیه ظرفیت تبدیل شدن به یکی از بازیگران مهم دنیای پس از کرونا را خواهد داشت. دولت در طول این مدت نه تنها در داخل کشور مبارزه ‌ای موفق داشته، بلکه به درخواست یاری کشورهای دیگر از کشورهای اروپایی گرفته تا ارمنستان که به نوعی کشوری متخاصم محسوب می شود، پاسخ مثبت داده و مسئله را به عنوان بحران بشری فراسیاسی تلقی کرده است. به صورتی که این کشور که قبل از بروز بحران نیز پذیرای گردشگران بخش گردشگری سلامت از کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی بوده و با زیرساختهای قدرتمند خود در این بخش، یکی از کشورهای نمونه در جهان محسوب می شود، تاکنون به بسیاری از کشورها کمکهای بهداشتی-درمانی و تجهیزات پزشکی ارسال کرده است.

مداخله به موقع و زودهنگام یکی از مهمترین دلایل نهفته در بطن موفقیت سیاستهای بهداشتی-اجتماعی آنکارا در اثنای بحران است. دو ماه قبل از مشاهده اولین مورد ابتلا در کشور، یک هیأت علمی متشکل از مجربترین متخصصین در وزارت بهداشت تشکیل یافته، به دور از هر گونه دغدغه سیاسی و اقتصادی اقداماتی نظیر نصب دوربینهای حرارتی در فرودگاه ها صورت گرفته و باز در همین راستا روز سوم فوریه، قبل از توقف کلیه پروازها از چین نیز، مسافران آمده از آن کشور به صورتی ویژه، مورد غربالگری ویروس کرونا قرار گرفته‌ اند. پس از اعلام رسمی مشاهده بیماری در  آن سوی مرزهای کشور، بلافاصله با مقامات ایرانی ارتباط برقرار شده و با عدم قبول پیشنهاد قرنطینه کردن شهر قم به عنوان مرکز شیوع ویروس، دولت در تاریخ ٢٣ فوریه اقدام به بستن گذرگاه ‌های مرزی با ایران کرد. ورود ویروس به کشور بیشتر از طریق مسافران آمده از اروپا نه تنها نشانگر درستی این اقدام ترکیه بود، بلکه با این تدبیر ورود ویروس را تقریبا یک ماه به تأخیر انداخته و مدت زمانی باارزش برای اتخاذ تمهیدات لازم را فراهم کرد.

بلافاصله پس از اعلام رسمی مشاهده اولین مورد بیماری در کشور به تاریخ ١٠ مارس، جلسه ای به ریاست رئیس جمهور برگزار و متعاقباً اعلام شد بسیاری از فعالیتهای سیاسی و اجتماعی از جمله برگزاری مسابقات ورزشی به تعویق افتاده و یا لغو شد. طی روزهای آتی کلیه مدارس و مراکز آموزشی تعطیل، برگزاری نمازهای جمعه و جماعت به حالت تعلیق در آمده، انجام سفرهای شهری به غیر از موارد ضروری و استثنایی ممنوع، محدودیت ممنوعیت خروج شهروندان زیر بیست و بالای شصت و پنج سال از خانه اعمال شد. اعلام مقررات منع عبور و مرور دور روزه در شامگاه دهم آوریل جاری که هفتاد و پنج درصد کل جمعیت کشور را شامل می شد، نقطه اوج این تدابیر بود. به این ترتیب، ماندن حدود شصت و پنج میلیون نفر در خانه طی دو روز آخر هفته می توانست شیوع ویروس را به اندازه قابل ملاحظه‌ ای کاهش دهد.

کمکها و بسته های حمایتی دولت

اگرچه ممانعت از شیوع بیشتر ویروس یکی از پایه ‌های اصلی مقابله با این بیماری همه گیر است، ولی حمایت از قشرهای آسیب دیده جامعه از بحران به ویژه خانواده های کم درآمد نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. تخصیص یک بسته اقتصادی ١٠٠ میلیارد لیره ای از سوی دولت، افزایش حداقل حقوق بازنشستگی به ١٥٠٠ لیر و کمک مالی ٢٠٠٠ لیره ای به خانواده ‌های مستمند از جمله اقدامات اساسی بود که به ویژه برای قشرهای کم درآمد جامعه دارای اهمیت بود. به علاوه، تأمین شرایط استفاده از تسهیلات بانکی در بخشهای مختلف و در رأس آنها بخش گردشگری، پرداخت دستمزد به طور موقت و اجازه ادامه فعالیتهای کاری کارمندان دولت از خانه از دیگر اقدامات اقتصادی مهم دولت برای مقابله با ویروس بود. در عین حال، روز ٣٠ مارس با پیشگامی رئیس جمهور، یک کمپین حمایت مالی با هدف مشارکت مالی در امر مقابله با کرونا و نیز تقویت روح همبستگی اجتماعی راه اندازی شد و شمار زیادی از اهالی کسب و کار، هنرمندان و شخصیتهای شناخته شده از این کمپین حمایت کردند.

اگرچه هنوز قضاوت در مورد نتایج این بیماری همه ‌گیر زود است، ولی ترکیه با توجه به مزیتهای نسبی که دارد، بدون تکرار اشتباهات کشورهای منطقه، با موفقیت به مبارزه بی امان خود ادامه می دهد. هزینه ‌های هنگفت صرف شده طی سالهای اخیر برای زیرساختهای درمانی و بهداشتی به گونه ‌ای که سبب اعتراض احزاب مخالف شده که "نیازی به این همه سرمایه گذاری نیست"، فعالیتهای فداکارنه وزیر بهداشت که مورد تقدیر همه اقشار و احزاب سیاسی است، هارمونی و هماهنگی و تک صدایی در مدیریت، انسجام عمومی و توجه اکثر قریب به اتفاق شهروندان به درخواستها و پیشنهادات ارائه شده از سوی مسئولین و وزارتخانه ‌ها، از جمله عواملی است که نشان می دهد بر خلاف بسیاری از  کشورهای منطقه که حتی در اعلام آمار دقیق نیز با مشکل مواجه هستند، ترکیه الگوی موفقیت در این مبارزه طاقت فرساست.

این مقاله بار نخست روز چهارشنبه ١٥ آوریل در وبسایت فارسی صدا و سیمای ترکیه (TRT) منتشر شده است.
https://www.trt.net.tr/persian/brnmh-h/2020/04/15/trkhyh-lgwy-mwfqyt-dr-mqblh-b-khrwn-1398837