آیا ترامپ علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلان جنگ کرده است؟

آیا ترامپ علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلان جنگ کرده است؟
با فشار دادن دکمه های + و - می توانید اندازه فونت متن را تغییر دهید.

روابط میان ایران و ایالات متحده امریکا بعد از حمله به سفارت این کشور در تهران در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ هیچگاه در سطح «عادی» نبوده است. حوادثی چون عملیات طبس برای نجات گروگانها، انفجار مقر تفنگداران دریایی امریکا در لبنان، تقابل نیروهای هوایی و دریایی دو کشور در خلیج در اواخر جنگ عراق و سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو امریکایی و نیز درگیری و اسیرگیری های متعدد در خلیج بعد از اشغال عراق باعث شده تا تنش میان ایران و امریکا همیشه به قوت خود باقی بماند. «سیاست مهار دوجانبه» امریکا و اتهام «محور شرارت» از سوی این کشور نیز باعث گردید تا گفتمان علیه ایران شدت خود را از دست ندهد. اصرار دولت اوباما بر تفاهم هسته ای نیز به عبارتی سبب شد تا دیگر زمینه های تنش میان واشینگتن و تهران مورد غفلت واقع شود.

انتخاب دونالد ترامپ در نوامبر ۲۰۱۶ به ریاست جمهوری ایالات متحده در واقع حاوی این پیغام بود که بهبود نسبی روابط میان ایران و امریکا به پایان خواهد رسید. ترامپ به دنبال بی نتیجه بودن دیپلماسی پشت درهای بسته، در می ۲۰۱۸ از برجام خارج شد. امریکا که در ماه های مرداد و آبان ۱۳۹۷ در دو مرحله تحریمهای سنگینی برعلیه ایران به اجرا گذاشته بود، سرانجام در ۱۹ فروردین ۱۳۹۷ به صورت رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را که ستون فقرات دیوانسالاری امنیتی و سیاستهای منطقه ای ایران است، به عنوان گروه تروریستی اعلام کرد. تروریست قلمداد کردن نیروهای مسلح رسمی یک کشور بی سابقه است. شاید به همین دلیل به جز اسرائیل، عربستان سعودی و بحرین، هیچ کشور دیگری از این تصمیم حمایت نکرد.

در این میان شاهد آن هستیم که ترامپ در سیاست خود برعلیه ایران به طور مستمر شرطها را بالا می برد و به جای هر شرطی که تهران از قبول آن امتناع می ورزد، مدتی بعد شروطی به مراتب سنگین تر وضع می کند. ترامپ در پی رد پیشنهاد تجدید نظر در برجام از سوی تهران، با خروج از توافق هسته ای به تهران پاسخ داد، و در پی آن دوازده شرط برای عادی سازی روابط مطرح ساخت؛ شروطی که تمامی جوانب سیاست خارجی ایران را هدف قرار می دهد. سرانجام نیز با مقاومت ایران در برابر تحریمهای اقتصادی، یکی از اساسی ترین نهادهای کشور را به عنوان گروه تروریستی اعلام و بدین ترتیب موجودیت ساختاری ایران را هدف گرفت. اقدام متقابل ایران در اعلام فرماندهی مرکزی امریکا موسوم به «سنتکام» به عنوان گروه تروریستی را می توان به معنای باقی نماندن هیچ گونه مانعی در برابر درگیری فیزیکی بین دو کشور تعبیر کرد.

در سیاست منطقه ای ایالات متحده، تحولاتی در حال وقوع هستند که یادآور سالهای نود میلادی است. امریکا که این بار به جای عراق، ایران را مورد هدف قرار داده، در تلاش است تا به شکلی مشابه و از طریق تدابیر سخت اقتصادی و راهکاری شبیه سیاست «نفت در برابر غذا»، باعث شود حکومت خامنه ای مشروعیت اجتماعی خود را از دست بدهد. امریکا همچنین تلاش می کند تا با فشار بر کشورهای ثالث، تهران را از نظر سیاسی تحت انزوای کامل قرار دهد و مخالفان خارج از کشور را سازماندهی کند. در سیاست «مهار دو جانبه» کلینتون در دهه نود، ایران هدف ثانویه امریکا بود که با قوانین تحریمی به مراتب سهل تر همچون «داماتو» تحت فشار قرار گرفته بود. اما این بار به نظر می رسد که ترکیه جای ایران را گرفته است. آنکارا که در آن دوره دارای روابط سیاسی و اطلاعاتی تنگاتنگی با اسرائیل بود، جای خود را به ریاض داده است.

تصمیم اخیر ترامپ این گفتمان رهبران ایرانی را که قبلا هم آن را بیان داشته اند، تقویت خواهد کرد که «هدف اصلی امریکا توافق نیست، بلکه تغییر نظام است». با این روند به نظر می رسد طرفداران شدت عمل در ایران نیرومندتر شده و با تمام شدن تاب مقاومت در برابر فشارهای امریکا، تهران مجبور به دادن پاسخ خواهد شد. به ویژه در مناطقی چون عراق یا خلیج که نیروهای «تروریست اعلام شده» دو کشور در نزدیکی یکدیگر قرار دارند، احتمال درگیری بالاست. تعداد زیادی از کارشناسان و مقامات ایرانی تأکید می کنند که برای خروج از حالت انفعال در برابر فشارهای فزاینده، باید پاسخی به امریکا داده شود. در کنار این، اگر چهره های پرنفوذی مانند جان بولتون که نقش تأثیرگذاری در اتخاذ این تصمیم داشته اند، از این فرصت استفاده کنند و عملیاتی نظامی، هرچند محدود، برعلیه اهداف داخلی و خارجی ایران انجام دهند، این اقدام می تواند کل منطقه را به روندی بزرگتر و خونین تر از آشوبی که در ده سال اخیر منطقه با آن دست به گریبان بوده است، وارد سازد. 


این مقاله نخستین بار در تاریخ ۲۴ فروردین ۱۳۹۸ در وبسایت «روزنامه صباح» انتشار یافته است:
https://www.sabah.com.tr/yazarlar/perspektif/hakki-uygur/2019/04/13/trump-dmoya-savas-mi-ilan-etti