Haftalık Basın Özeti 10-16 Kasım 2019

Haftalık Basın Özeti 10-16 Kasım 2019
19-25 Aban 1398
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

İsfendiyar Rahim Meşai'nin Avukatından Açıklamalar

Eski cumhurbaşkanı Ahmedinejad’ın danışmanı İsfendiyar Rahim Meşai’nin avukatı, müvekkilinin ülkeyi terk ettiğine dair çıkan haberleri yalanladı. ISNA’ya konuşan Mehran Abdullah Pur, Meşai’nin hastalığı dolayısıyla ev izninde olduğunu ve bu sırada annesi vefat edince taziyesine kaldığını belirterek dün Tahran’da olduğunun altını çizdi.

İsfendiyar Rahim Meşai, 15 Mart 2018 tarihinde Tahran’daki İngiliz Büyükelçiliğinin önünde eski Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’ın yardımcısı Hamid Bekai hakkında verilen kararı ateşe vermişti. Bu olaydan iki gün sonra 17 Mart 2018 tarihinde Tahran Başsavcısının emriyle tutuklanmıştı.

Hatemi: Demavend Destroyeri Yakında Donanmaya Katılacak

Tuğgeneral Emir Hatemi, Demavend destroyerinin hazır olduğunu ve yakında Hazar Denizi’ndeki donanmaya katılacağını belirtti. Hatemi, “Demavend destroyeri bir süre önce bazı aksaklıklardan dolayı çökmüştü, çöken ilk Demavend’in yapımı uzun sürmüştü, çöken Demavend’i önermedik baştan yeni bir tane yaptık, ilk Demavend’den çok daha kısa bir sürede bunu hazırladık ve donanımlı hale getirdik, yakında donanmamıza katılacak.” dedi. Hatemi ayrıca yaptırımlar dolayısıyla sıkıntı yaşayan İran’ın önde gelen en büyük otomobil üreticilerine de teknik destek vermeye hazır olduklarını belirtti.

Ruhani’nin Yolsuzlukla İlgili Açıklamaları

Hasan Ruhani, yargının milyonlarca ve milyarlarca tümen yolsuzluklarla uğraşırken milyar dolarlık yolsuzlukların peşinden gidemediğini belirtti. Ruhani’nin Yezd’deki konuşması sırasında bir grup hükûmet karşıtı sloganlar attı. Ruhani bu sloganların “halkın sesi” olmadığını ifade etti ve konuşmasında hükûmetin ekonomik faaliyetlerini özetlerken yolsuzlukla mücadelede “ilgili kurumların” rolüne değindi. Ruhani, milyarlarca dolarla suçlanan kurumların ve şahısların yargı tarafından soruşturulmadığını açıkladı. Bu kurumlar ve şahıslar hakkında ayrıntılı bilgi vermedi. Ruhani konuşmalarında: “Bir kurum 947 milyon dolar elde etmiş ancak bu konuda herhangi bir hesap vermemiş ve diğer bazı kurumların halka açıklanması gereken 700 milyon dolar borcu var ve ben de bu olayları izlemeleri ve halka rapor etmeleri için denetleyici kurumlara çağırıda bulunuyorum”. dedi.

DMO İstihbarat Başkanı Seçim ve Yolsuzluklarla İlgili Konuştu

DMO İstihbarat Başkanı Hüseyin Taib, Meşhed’de gerçekleşen Meclis Seçim İzleme Konferansındaki konuşmasında, adı yolsuzluklara karışan ve yurtdışına kaçanları ülkeye geri getireceklerini açıkladı. Taib, bugün İran’ın güvenli bir ülke olduğunu ve halkın devrim gururu ile yaşadığını belirtti. Şu an yolsuzluk algısının yolsuzlukla mücadele algısına dönüştüğünü söyleyen Taib, düşmanın bu durumdan hoşnut olmadığını ve bu yüzden ortalığı karıştırmayı planladığını belirtti ve İslam Devrimi’nin ikinci aşamasını oluşturacak bir meclisin oluşması amacıyla seçimlerin güvenliğini ve halkın yüksek katılımını hedeflediklerini söyledi.

Murtezevi: İran Tarihinde İranlılar İki Kez Akdeniz Sahillerine Ulaşabilmiştir

Devrim Muhafızları Ordusu Saminül Eimme Karargâhı Komutanı Hüseyin Murtezevi Horasan-ı Rezevi eyaletinde Hz. Muhammed’in doğum günü münasebeti ile gerçekleşen bir konferansta konuştu.  Murtezevi, “İran tarihinde İranlılar iki kez Akdeniz sahillerine ulaşabilmiştir. İlki Kuruş (Kiros) döneminde ikincisi de Devrim Rehberi Hamenei’nin yol göstericiliğiyle içerisinde bulunduğumuz dönemdir.” dedi. Murtezevi konuşmasına şöyle devam etti: “Bugün, iktidarımız (otoritemiz) bizi caydırıcılık noktasına getirmiş durumdadır. İslami nizamın düşmanlarından hiçbirinin, tek bir silahı ateşlerken bile ihlal etmeye cesaret edemediği bir caydırıcılık.”

Hamenei'den İsrail Açıklaması

İran Devrim Rehberi Hamenei, İsrail’in ortadan kaldırılmasıyla ilgili sözlerine açıklama getirdi: “İsrail’in ortadan kaldırılması, Yahudi halkının ortadan kalkması anlamına gelmiyor; onlarla hiçbir işimiz olmaz. Bu durum dayatılan rejimin ortadan kalkması demektir. Siyonist rejimin ortadan kaldırılması toprakların asli sahibi olan Filistin halkının kendi hükûmetini seçmesi ve Netanyahu gibi rezillerin uzaklaştırılması demektir ve bu olacaktır; 60 yıl sonra bağımsız olan Balkan ülkeleri gibi millet kendi ülkesine dönecektir.”

BAE’den İran ile Müzakere Açıklaması

Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanı 10 Kasım Pazar Günü yaptığı açıklamada “kusurlu” Nükleer Anlaşma ile savaş arasında bir tercih yapılmaması gerektiğini, İran’ın uluslararası güçler ve bölge ülkeleriyle müzakere masasına çekilmesi gerektiğini savundu. Bölgede gerginliğin artmasının hiç kimsenin çıkarına olmadığını ifade eden Enver Gargaş, Birleşik Arap Emirlikleri olarak hâlâ diplomasinin başarılı olacağına inandıklarını kaydetti. Gargaş, İran ile olası yeni müzakerelerin bu ülkenin nükleer programıyla sınırlı kalmaması gerektiğini, İran İslam Cumhuriyeti’nin balistik füze programı ve vekil güçleri aracılığıyla bölgesel müdahalelerini de içermesi gerektiğini savundu.

Musevi: İran Bölgesel Diyalog Zemini Oluşturmak için Tüm Gücünü Kullanıyor

13 Kasım Çarşamba Günü gazetecilere konuşan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Seyyid Abbas Musevi, BAE yetkilisinin Arap ülkelerinin artık bölgede gerilim istemediği yorumu üzerine açıklamada bulundu. Musevi, İran’ın Orta Doğu’daki sorunları siyasi yollarla çözme politikasına inandığının altını çizerek İslam Cumhuriyeti’nin her zaman bölge ülkeleri arasında diyalog kurmak için uğraştığını belirtti.

İran’da Yeni Petrol Rezervi Keşfedildi

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani 10 Kasım’da Yezd’de yaptığı açıklamada, ülkenin güneybatısında bulunan Huzistan eyaletinde 53 milyar varillik yeni bir petrol rezervi keşfedildiğini açıkladı. Keşfedilen petrol rezervi 2400 kilometrekare alandadır. Havzasının derinliği de 80 metredir.

2015 verilerine göre İran 157 milyar varil civarındaki petrol rezerviyle Venezuela, Suudi Arabistan ve Kanada’nın ardından dünyada 4’üncü sırada yer almaktadır.

ABD’nin Yaptırımları ve İran Halkına Etkisi

ABD’nin İran’a yönelik uyguladığı ekonomik yaptırımlar nedeniyle özellikle gıda ve ilaç ürünlerinin temininde İran halkı ciddi bir şekilde problem yaşamaktadır. En son haberlere göre İran’da Epidermolisi Bülloza (EB) olarak bilinen nadir bir cilt rahatsızlığından dolayı 15 çocuk hayatını kaybetmiştir. Bu hastalık için koruyucu bandaj sağlayan İsveçli sağlık şirketleri ABD’nin yaptırımları nedeniyle İran’a ihracat yapamamaktır.

İran’da İş Kazalarında Artış

İran’da Mart-Eylül 2019’da iş kazalarından dolayı 898 kişi hayatını kaybetmiştir ve bu rakam bir önceki yılın aynı dönemine göre %7,4 artış göstermektedir. Ölüm nedenleri arasında en yüksek oran (yaklaşık %40) yüksekten düşme olarak dikkat çekmektedir.

İran, Afganistan Pazarını Türkiye’ye Kaybetti

İran-Afganistan Ticaret Odası Başkanı Hüseyin Salimi, İran’ın ABD yaptırımları ve hükûmetin bazı ürünlerin ithalatını yasaklamasından dolayı İran-Afganistan ikili ticaretinin olumsuz etkilendiğini belirtti. Afgan tüccarlar özellikle tarımsal ürünlerini Türkiye’den ithal etmeye başlamıştır. Habere göre İran hükûmeti 1650 ürünün dışarıdan ithalatını yasaklanmıştır.

İran’ın Petrol Dışı Ticaret Rakamları

İran Gümrük İdaresinin verilerine göre İran’ın petrol dışı ticaretinin (ham petrol, mazot, gaz yağı ve bavul ticareti yoluyla yapılan ihracatlar hariç) 21 Mart-22 Ekim 2019 döneminde 49,57 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu rakamda geçen yılın aynı dönemine göre %8,37 oranında düşüş yaşanmıştır. İran’ın ihracat rakamları aynı dönemde yıllık bazda %11,32 düşüş kaydederek 24,4 milyar dolara gerilemiştir. İthalatı ise dönem içerisinde %5,31 düşüş göstererek 25,17 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Çin, Irak, Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri ve Afganistan bu yedi aylık dönemde İran’ın mal ve hizmetlerinin en büyük ithalatçıları olmuştur.

İran’da Akaryakıt Zammı

İran Ulusal Petrol Şirketi tarafından yapılan açıklamaya göre devlet tarafından sübvanse edilen benzinin litresi (aylık 60 litreye kadar) 1000 tümenden 1500 tümene yükseltildi. Habere göre araç başına bir ay içerisinde 60 litreden fazla benzin alınması durumunda benzinin fiyatı 3000 tümen olacaktır.

İran’ın İlk Özçekimi: Nasreddin Şah

Akıllı telefonlar çıktığından beri yaygınlaşan fenomenlerden birisi de özçekimdir. Tarihî belgelere göre İran’da ilk özçekim yapan kişi Nasreddin Şah’tır.

Resme büyük ilgi duyan Nasreddin Şah’ın çeşitli mahkemelerin resimlerini fotoğraflama ve kaydetme alışkanlığı, dönemiyle ilgili mühim belgelerin oluşmasını sağlamıştır. Bu fotoğraflar içinde en fazla ilgi Nasreddin Şah’a ait olan fotoğrafa gösterildi. Nasreddin Şah’ın, kamerayı aynanın karşısına yerleştirerek kendisini çektiği bu fotoğraf İran’ın ilk özçekimi olarak kabul edilmektedir. Nasreddin Şah dönemine ait bu fotoğraf, şimdiye kadar yayımlanmamış diğer koleksiyonlarla beraber İran Milli Kütüphanesi Dokümantasyon Kurumunda ilgililere sunuldu.

“Reza” Barcelona’da Ödül Aldı

Barcelona Asya Film Festivali, yeni hikâye ve anlatıların tanıtımı amacıyla 31 Ekim-10 Kasım arasında İspanya’nın Barcelona şehrinde düzenlendi.

Reza festivalde en iyi film ödülünü kazandı. Film daha önce Fransa Belfort Festivali Cineplus ödülünü ve Bombay Festivalinde Jüri ödülünü almaya hak kazanmıştı. Filmde; Seher Doletşahi, Setare Pesyani, Reza Davudnejad, Afser Esadi, Solmaz Gani, Panteha Merzbanyan, Nesim Mirzade, Alireza Mütamedi gibi isimler rol almaktadır.

Merhum Meddahlar Anıldı

Merhum meddahlar Mustafa Talebi, Muhammed Bakır Farsi ve Ekber Falahzade’nin anısına 13 Kasım Çarşamba Ehlibeyt Methiye hanesinde tören düzenlendi. Merasim; Gulam Reza Sazgar, Yedullah Behtaş, Nizamet Mehdi İzafi, Seyyid Ali Saadet Rezavi gibi isimlerin katılımıyla gerçekleşti.