Haftalık Basın Özeti 2-8 Şubat 2020

Haftalık Basın Özeti 2-8 Şubat 2020
13-19 Behmen 1398
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Hasan Ruhani: İran Halkı Boyun Eğmeyecektir

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Tahran’da düzenlenen 37. Yılın Kitabı Ödül Töreninde yaptığı açıklamada Amerika’nın son 20 ayda İran aleyhindeki baskılarına değinerek, “Onlar zalimce bir müzakereyle bizi teslim almak istiyorlar, bu İran halkı için imkânsızdır ve İran halkı teslim olmayacaktır.” dedi. Son iki yılda İran’ın Amerika’nın en şiddetli baskılarına maruz kaldığını ifade eden Ruhani, Amerika’nın yaptıklarının uluslararası taahhütlere ve kurallara ve BM kararına aykırı olduğunu söyledi. Amerika’nın baskıları ile İran’ın yolunun sapmadığını vurgulayan Ruhani, İran halkının tüm baskılara karşı geldiğini söyledi.

Hamenei: Yüzyılın Anlaşması Trump’tan Önce Ölecek

Devrim Rehberi Hamenei, Devrimin 41. yıldönümü münasebetiyle konuştuğu bir programda Trump’ın dünyaya duyurduğu “Yüzyılın Anlaşması” planı hakkında, “Amerika’nın planı Trump ölmeden önce ölecek” değerlendirmesinde bulundu. Trump’ın bu planına karşı Hamenei, “Bu planla mücadelenin tek yolu Filistin halkı ile Filistinli grupların cesurca direnip cihat etmesi ve İslam dünyasının destek vermesidir. Filistin meselesinin temel çözümü de Filistin kökenli tüm halkının referandumla istedikleri sistemi seçmesidir.” dedi.

Ali Şemhani Yüzyılın Anlaşması’nı Eleştirdi

Milli Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani Twitter hesabından, ABD ve İsrail’in İslamofobi’yi yaygınlaştırmak için Yüzyılın Anlaşması’nı ortaya attıklarını belirterek, “Yüzyılın Anlaşması, İslam ülkelerinin ordularına bir darbedir” paylaşımını yaptı. Yüzyılın Anlaşması’nın diğer hedefleri arasında İran’a yaptırım uygulayarak Direniş Cephesi’ni zayıflatmak ve İranofobi’yi normalleştirmek olduğuna dikkat çeken İranlı yetkili, “Yüzyılın Anlaşması, Direniş Cephesi’nde yer alan ülkeleri sosyal çöküşe götürmek için algı operasyonu niteliğindedir.” değerlendirmesinde bulundu.

İran Devrim Rehberi: Benden Hoşlanmıyor Olsanız Bile Oy Sandığına Gidin

İran Devrim Rehberi, seçimlerin tasarlandığını veya bu seçimin bir seçim değil atama olduğunu söyleyenlerin yalan söylediğini ve halkın cesaretini kırmaya yönelik bir teşebbüs olduğunu belirtti. Hamenei, eleştirenlerin seçimlerle bir yerlere geldiğini ve seçimlerin kendi lehine olmadığını görünce adil olmadığını vurgulamalarını taaccüple karşıladığını ifade etti. 21 Şubat 2020’de yapılacak milletvekilliği genel seçimlere işaret ederek, “İran ile İran’ın güvenliğine hassasiyet gösteren herkesin seçimlere katılması lazım” dedi. Hamenei, eğer birisi kendisini sevmiyorsa bile İran için sandığa gitmesini istedi.

İran-Şam Seferini Yapan İran Yolcu Uçağı Hedef Alındı

7 Şubat Cuma sabah saatlerinde Tahran-Şam seferini gerçekleştiren Airbus A-320 İran yolcu uçağı Suriye uçaksavarlarının ateşinden kıl payı kurtularak Lazkiye yakınlarındaki Hmeimim üssüne inmek zorunda kaldı. Bazı kaynaklar Suriye’nin olası İsrail saldırısından dolayı tetik hâlinde olduğu için yanlışlıkla İran uçağını hedef aldığını belirtiyor. Bilindiği üzere Hmeimim askerî üssü Rus askerlerinin kontrolünde bulunuyor.

ABD Irak’ın Muafiyeti Süresini Uzatacak

Amerika Birleşik Devletleri Irak’a daha önceden de vermiş olduğu İran’dan doğalgaz ve elektrik ihraç etmesine olanak sağlayan yaptırım muafiyetini uzatacağını duyurdu. Gelecek hafta bitecek olan 120 günlük muafiyet süresinin uzatılmaması gerektiğini söyleyen ABD görevlileri olmuştu. Ancak yeni başbakan olarak atanan Muhammed Allawi’nin ABD makamları içerisinde muafiyet süresinin uzatılmasını talep edenlerin konumunu güçlendirdiği bildiriliyor.

Iraj Masjedi: İran, Suudi Arabistan ve BAE ile İlişkilerini Düzeltmek İstiyor

İran’ın Irak Büyükelçisi Iraj Masjedi, İran’ın bölge ülkeleriyle ve özellikle Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile var olan sorunlarını en kısa zamanda çözmek istediğini belirtti. Masjedi aynı zamanda 3 Ocak 2020 tarihinde ABD hava saldırısı sonrası hayatını kaybeden İran Devrim Muhafızları Kudüs Güçleri Komutanı Kasım Süleymani’nin de Suudi Arabistan ile olası yakınlaşmada İran’ın konumunu bildiren bir mesaj taşıdığını Irak Devlet Haber Ajansı’na bildirdi.

Ukrayna: İran Uçağı Düşürdüğünü Başından Beri Biliyordu

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskiy İran’ın öncesinde inkâr etmesine rağmen yaklaşık bir ay önce Ukrayna uçağını düşürdüğünü başından beri bildiğini ifade etti. Ukrayna 1+1 TV’de yayımlanan ve doğruluğu kendisi tarafından teyit edilen kayıtların deşifrelerinden harekete geçen Zelinskiy İran’ın misilleri harekete geçirdiği anda uçağın Ukrayna uçağı olduğunu bildiğinin altını çizdi. İran tarafı ise bu beyanlardan sonra Ukrayna’yı bilgi sızdırmakla suçlayarak artık Ukrayna ile kazaya dair bilgi paylaşmayacağını açıkladı.

Türkiye-İran Ticaret Hacmi Azaldı

TÜİK tarafından yayımlanan istatistiklere göre İran ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi 2019 yılında bir önceki yılın aynı dönemine göre %40 daralma ile 5,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’nin İran’dan yaptığı ithalat 2019 yılında bir önceki yıla göre %50,81 düşüş ile 3,27 milyar dolar olarak gerçekleşirken Türkiye’nin İran’a yaptığı ihracat ise %3,22 düşüş ile 2,31 milyar dolar olarak görülmektedir.

İran Otomobil Sektörü Zor Durumda

İran Sanayi, Maden ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre ülkedeki toplam otomobil üretimi Mart-Aralık 2019’da 524 bin olarak gerçekleşmiştir ve bu rakam bir önceki yılın aynı dönemine göre %26 düşüş yaşandığını göstermektedir. ABD yaptırımları nedeniyle hükûmet yerli otomobil üreticilerini desteklemek amacıyla 1,1 milyar dolar kredi sağlayacaktır. Ekonomi uzmanları İran Merkez Bankası tarafından sağlanacak bu kredi ülkenin mevcut bütçe açığının yanında enflasyon oranını da arttıracağı belirtiyor.

İran ile Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) Anlaşması Devreye Girdi

İran ve Avrasya Ekonomi Birliği (EAEU) ülkeleri arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması yürürlüğe girdi. 2018 yılında imzalanan anlaşmaya göre 862 üründe gümrük vergisinin düşürülmesi veya sıfırlanması öngörülmüştür. 2015’te kurulan EAEU’da Rusya, Kazakistan, Belarus, Kırgızistan ve Ermenistan bulunmaktadır. Resmî verilere göre İran’ın EAEU ülkelerine yaptığı ihracat 21 Mart-22 Aralık 2019 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %216 artış ile 454 milyon dolara ulaşmış durumdadır.

İranlıların Türkiye’deki Konut Alımında Artış

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2019 yılında yabancılara satılan konut sayısına baktığımızda Iraklılar 7 bin 596 konutla birinci sırada yer alırken İranlılar 5 bin 423 konut ile ikinci sırada yer almaktadır. Bu rakam, İranlıların Türkiye’de konut satın alımında 2018 yılına göre %50 ve 2017 yılına göre ise %600 artış olduğunu göstermektedir. İranlılar geçen yıl Türkiye’de 970 şirket açarak yabancı sermaye ortaklı kurulan şirket sayısında 1. sıraya yerleşmiştir.

İran’ın 2019 Yılındaki Dış Ticareti Düştü

İstatistiklere göre İran’ın, Çin ve Güney Kore ile ikili ticaret hacminde 2019’da bir önceki yılın aynı dönemine göre sırasıyla %34 ve %60 düşüş yaşandı. Ayrıca Hindistan’ın Maliye Bakanlığı verilerine göre 2019’da Hindistan’ın İran’a yaptığı ihracat bir önceki yıla göre %37 artış ile 3,9 milyar dolara ulaşmışken ithalatı ise 3 kat düşüş ile 3,4 milyar dolara gerilemiştir. Bununla birlikte Japonya’nın gümrük verilerine göre 2019 yılında Japonya’nın İran’a yaptığı ihracat bir önceki yıla göre 11 kat daralma ile 66 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir ve İran’dan yaptığı ithalat ise 3 kat azalma ile 1,16 milyar dolara gerilemiştir. Avrupa Birliği’nin 2019 yılının ilk 11 ayında İran’dan yaptığı ithalat bir önceki yıla göre 15 kat azalma ile 620 milyon avroya düşmüştür. Aynı dönemde 28 Avrupa Birliği üye ülkesinin İran’a yaptığı ihracat 2,4 kat daralma ile 3,6 milyar dolara gerilemiştir.