Eski Yargıç Gulam Rıza Mansuri’nin Şüpheli Ölümü

52 yaşındaki İranlı eski Yargıç Mansuri, Romanya Bükreş’te kaldığı bir otelin penceresinden düşerek hayatını kaybetti. Haber, Dışişleri Bakanı Sözcüsü Seyyid Abbas Musevi tarafından doğrulandı. Firari olan Mansuri’nin İran’a dönmek için Romanya İran Büyükelçiliğine gittiği ve Romanya’nın Mansuri’yi İran’a iade edeceği biliniyordu. Mansuri, ülkesine dönerek yolsuzluk iddialarını reddedeceğini ve ülkesinin adaletine güvendiğini ifade eden bir video yayımlamıştı. İntihar ettiği belirtilen Mansuri’nin ölümüne yönelik şüpheler bulunmaktadır. Nitekim otopsi raporunda, Mansuri’nin şiddete maruz kaldığı belirtiliyor. İran Dışişleri Bakanlığı, Romanya'nın Tahran Büyükelçisi’ni çağırarak Romanya'da ölen eski Yargıç Gulam Rıza Mansuri'nin ölüm nedeninin açıklığa kavuşturulması için acil harekete geçilmesi talebini içeren bir nota verdi.

Eski Yargı Erki Başkanı Sadık Amuli Laricani'nin Yardımcısı Ekber Teberi ve 21 sanığın bulunduğu “yargıda rüşvet ve yolsuzluk” dosyasında 9. sırada yer alan ve birkaç ay önce ülkeden kaçan Gulam Rıza Mansuri, 500 bin avro rüşvet almakla suçlanıyordu.

Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Politikasına Üst Düzey Askerî Makamlardan Destek

İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, 23 Haziran Salı günü Yargı Haftası’na yönelik açıklamalarında, yolsuzlukla mücadelede Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi’nin politikasını takdir ederek iş birliği mesajı verdi. Genelkurmay Başkanı Bakıri, salı günü yayımlanan mektubunda Reisi için “Dindar, devrimci ve cesur bir hukukçu.” ifadelerini kullanarak Reisi’nin umut ve memnuniyet yarattığını belirtti. DMO Genel Komutanı Hüseyin Selami de Reisi’nin yolsuzlukla mücadele programının vatandaşlar ve yöneticilerde umut ve güven ruhunun yükselmesine hizmet ettiğini ifade etmişti. 

İslami Şûra Meclisinin Kültür Komisyonu Başkanı ve Üyeleri Belirlendi

23 Haziran Salı günü, Meclis Kültür Komisyonunun ilk toplantısı yapılarak başkan ve üyeler belirlendi. Kültür Komisyonu başkanlığına Murtaza Aga Tahrani, başkan vekilliğine ise Bijan Nobaveh ve Gulam Rıza Muntazari getirildi. Komisyonun başkan da dâhil 19 üyesi bulunmaktadır. 

Kültür Komisyonu Meclisteki ihtisas komisyonlarından biri olup kültür ve sanat, rehberlik, radyo ve televizyon, beden eğitimi, gençlik, kadın ve aile alanlarında verilen görevleri yerine getirmekle görevlidir.

Meclis Gündemine Ekonomi ve İç Güvenlik Temaları Hâkim

Savunma Bakanı Emir Hatemi, salı günü gerçekleşen Meclis kapalı oturumunda güvenlik ve savunma politikalarına dair Meclise rapor sundu. Mecliste görüşülen diğer gündem maddelerini ise ülkenin ekonomik durumu ve iç güvenliğin sağlanmasına yönelik konular oluşturdu. İran’ın içerisinde bulunduğu ekonomik sorunlara karşın hükûmetin yoksulluk sorununu çözmek için politika üretmediği belirtilerek Ruhani hükûmeti eleştirildi. Milletvekilleri tarafından ifade edilen diğer gündem maddeleri ise ülke içerisinde muhalif ve terör gruplarıyla mücadelede başarılı olunması, ulusal meselelerin güvenlik sorunu hâline gelmemesine yönelik uyarı, kasım ayında meydana gelen benzin zammı protestolarında can ve mal kaybından kimin sorumlu tutulması gerektiği, başörtüsü hususunda halkın esnek tavırları, Huzistan vilayetindeki rant gözeten yönetim uygulamaları başlıkları ekseninde ele alındı. 

Tahran’da Korkutan Patlama 

Başkent Tahran’da 26 Haziran tarihinde gece saatlerinde bir patlama meydana geldi. Patlamanın İran’ın nükleer faaliyetlerini yürüttüğü askerî bölgede meydana geldiği iddia edildi. Parchin bölgesindeki patlamaya yönelik ilk resmî açıklama Savunma Bakanı Sözcüsü Davud Abdi’den geldi. Sözcü, patlamanın bir gaz deposunda meydana geldiğini, itfaiye ekiplerinin müdahalesiyle yangının kontrol altına alındığını ve zayiat oluşmadığını açıkladı. Patlamanın nedenine yönelik bir açıklama yapmayan Abdi, patlamanın askerî üsle ilgisi olmadığını da vurguladı.

İran ve Kuzey Kore Birlik Olmalı

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 24 Haziran Çarşamba günü yaptığı açıklamalarda Kuzey Kore’nin Tahran’a yeni büyükelçi atadığını duyurdu. Ruhani, Amerikan yaptırımları ve zorbalığı karşısında İran ve Kuzey Kore’nin ortak direnç göstermesi gerektiğini söyledi. ABD’yi ortak düşman olarak nitelendiren Ruhani, Devrim sonrası süreçte İran ve Kuzey Kore arasındaki ikili ilişkilerin önemine de vurgu yaptı.

Musevi’den Venezuela’ya Destek

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi, 24 Haziran Çarşamba günü Twitter üzerinden yaptığı açıklamada İran ve Venezuela’nın ABD’nin yasa dışı yaptırımlarına karşı koyma konusundaki kararlılığını vurguladı. Trump yönetiminin İran’a uyguladığı “maksimum baskı” politikasının başarısızlığına da değinen Musevi, İranlı gemi kaptanlarına karşı alınan yaptırım kararını eleştirdi.

İran, ABD’den Özür Bekliyor

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 24 Haziran Çarşamba günü bir televizyon kanalına Nükleer Anlaşma ile ilgili yaptığı açıklamalarda İran ve ABD arasındaki görüşmelerin ancak ABD’nin özür dilemesi şartıyla gerçekleşebileceğini söyledi. ABD ile müzakere konusunda İran’ın herhangi bir çekincesi olmadığının altını çizen Ruhani, ABD’nin Nükleer Anlaşma’daki taahhütlerini yerine getirmesini ve İran’dan özür dilemesini istedi.

İran’a Yaptırımlar Genişliyor

ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, 25 Haziran Perşembe günü yaptığı açıklamada İran’da sekiz firmanın daha yaptırım listesine alındığını duyurdu. İran’ın metal üretiminden elde ettiği kâra değinen Mnuchin, İran’ı dünyayı istikrarsızlaştırmakla suçladı. Alınan yaptırım kararı sonucunda Tahran metal endüstrisinin en büyük çelik üreticisi olan “Mobarakeh Steel Company” kara listede yer aldı.

Kum’da Koronavirüs Sonrası İlk Cuma Namazı

Koronavirüs nedeniyle cuma namazına ve toplu ziyaretlere kısıtlamaların getirildiği Kum şehrinde ilk kez 26 Haziran’da cuma namazı kıldırıldı. Cuma imamı ve Kum şehri türbeleri Sorumlusu Ayetullah Seyyid Muhammed Saidi, cuma hutbesinde dinî meselelere değinmenin yanı sıra bazı siyasi mesajlar da verdi. Saidi, istenilen gelişmeleri sağlayabilmek adına yolsuzlukla mücadelenin önemli olduğunu aktararak bütün alanlarda yolsuzlukla mücadele edilmesi gerektiğini söyledi. Yolsuzluğun tamamen ortadan kaldırılmadığında tekrar filizleneceğini dile getiren Saidi, bu doğrultuda göreve yeni başlayan Meclise büyük sorumlulukların düştüğünü, sorumluluklarını yerine getirmesi için çaba göstermesi gerektiğini ifade etti. Saidi benzer şekilde yolsuzlukla mücadelenin sürdürülebilir olması için gençlerin önemli olduğunu ve yeni neslin de yönetim mekanizmasına dâhil edilmesi gerektiğini söyledi. Saidi son olarak gençlerin yönetime dâhil edilmesiyle ilgili Amerikan sevdalısı gençlerin İran’a hiçbir faydasının olmayacağını vurguladı. 

Ayetullah Hatemi’den ABD’ye Yönelik Açıklamalar

Uzmanlar Meclisinde Kirman’ın temsilcisi olarak görev yapan Ayetullah Seyyid Ahmed Hatemi, Tahran’da cuma hutbesinde ABD ve İsrail’e yönelik sert açıklamalarda bulundu. ABD sömürgeci davranışların vazgeçmediği müddetçe “Amerika’ya ölüm” sloganının devam edeceğini dile getiren Hatemi, işgalci siyonizm varlığını sürdürdüğü sürece de “İsrail’e ölüm” sloganının devam edeceğini söyledi. Hatemi, Filistin’in bütün Müslümanların ortak davası olduğuna vurgu yaparak İslam coğrafyasında zalime karşı direnmenin bir temel olarak benimsenmesi gerektiğini ifade etti. Hatemi son olarak bütün dünyada emperyalizme karşı bir hareketin yayılmakta olduğunu söyledi.

İran-AB Ticaret Rakamları 

Eurostat verilerine göre İran-AB ülkeleri arasındaki ticaret hacmi ocak-nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla %2,5'lik bir düşüş kaydederek 1,47 milyar avro seyrinde gerçekleşti. İran’ın tüm AB ülkelerine yaptığı ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık %5 artışla 246 milyon avro olmuştur. Söz konusu aynı dönemde İran’ın AB ülkelerinden yaptığı ithalat ise yaklaşık %4 düşüşle 1,2 milyar avroya gerilemiştir. AB ülkeleri arasında İran’ın en önemli ticari ortakları; Almanya (ikili ticaret hacmi 628 milyon avro), İtalya (ikili ticaret hacmi 206 milyon avro) ve Hollanda (ikili ticaret hacmi 153 milyon avro) oldu.

İran’da Yabancı Çalışan Sayısı Azaldı 

İran Çalışma, Sosyal Refah ve Kooperatifler Bakanlığına göre 2019 yılında İran’a çalışma amacıyla gelen yabancı sayısında %61’lik bir düşüş gerçekleşti. Verilere göre 2018 yılında 7.741 kişi çalışma izni almışken 2019 yılında bu rakam 4.809’a düşmüştür. 

Çin’in İran’dan Petrol İthalatı Düştü 

Çin Gümrük İdaresine göre Çin'in 2020 Ocak'tan Mayıs ayına kadar İran'dan yaptığı petrol ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre %90 düşüşle 1 milyon tona geriledi. Ayrıca istatistiklere göre ikili petrol dışı ticaretinde de ciddi azalma gerçekleşmiştir. Çin'in İran'dan 2020 yılının ilk beş ayında yaptığı ithalat, geçen yılın aynı dönemine göre %62 düşüşle 2,7 milyar dolar gerilerken Çin’in İran’a yaptığı ihracat ise bir önceki yıla göre %1,2 düşüşle 3,7 milyar dolara gerilemiştir.