Ruhani’den ABD’nin Yeni Yaptırımlarına Tepki

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, sağlık birimleri yüksek yetkilileriyle yaptığı görüşme esnasında İran’da sel ve doğal afetlerinin yurt genelinde patlak verdiği esnada ABD’nin yurtdışında yaşayan İranlıların yardım etmesine engel olduğunu ve ABD’li yetkililerin kafa karışıklığı içinde olup rasyonel kararlar veremediklerini ifade etti. Ruhani bu bağlamda ABD’nin Devrim Rehberi’nin yurtdışı mal varlıklarına yaptırım uygulama iddiasını anlamsız bulduğunu dile getirdi. Ruhani, Devrim Rehberi’nin bütün mal varlığının bir cami/hüseyniye ve sıradan bir ev olup onların da yurtiçinde bulunduğunu söyledi.

Hamenei Yargı Yetkilileri ile Görüştü

26 Haziran Çarşamba günü Yargı Haftası’nın başlamasıyla Yargı yetkilileri Ayetullah Ali Hamenei ile bir araya geldi.

İran İslam Cumhuriyeti’nin yargı organının kurucularından ve ilk başkanı olan Muhammed Beheşti ve üst düzey 72 devlet yetkilisi 28 Haziran 1981’de İslam Cumhuriyeti Partisi’nin merkez binasında suikasta uğramıştı. Bundan dolayı İran’da her yıl 1-7 Tir (22-28 Haziran) tarihi “Yargı Haftası” olarak anılmaktadır.

İran’ın Avrupa’ya Verdiği Süre Azalıyor

İran Milli Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Şemhani 25 Mart’ta yaptığı açıklamada 8 Temmuz itibariyle İran’ın, aşamalı olarak nükleer anlaşma kapsamındaki sorumluluklarının bir kısmını askıya alacağını ifade etti. Şemhani, Avrupa’ya verilen 60 gün sürenin sonuna yaklaştığını ve Avrupa’nın bu konuda herhangi bir adım atmadığını sözlerine ekledi.

ABD’nin İran üzerindeki baskılarını artırmasıyla birlikte geçtiğimiz Mayıs ayında İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani nükleer anlaşmaya taraf olan ABD dışındaki diğer 5 ülkeye, anlaşmanın öngördüğü kolaylıklar sağlanmadığı takdirde İran’ın da aşamalı olarak sorumluluklarından feragat edeceği uyarısında bulunmuştu.

Ruhani ABD dışındaki tarafların bir çözüm yolu bulması için 60 gün süre vermişti. 8 Temmuz itibariyle söz konusu süre sona erecek.

Hamenei: ABD İran’ı Silahsızlandırmayı Amaçlıyor

İran Devrim Rehberi Ali Hamenei, 26 Haziran’da yargı yetkililerinin de katıldığı bir programda yaptığı konuşmada ABD’nin müzakere önerisini hile olarak değerlendirerek ABD’nin asıl amacının İran’ı silahsızlandırmak ve İran’ın güç kaynağını zayıflatmak olduğunu ifade etti. Hamenei ABD’ye şer ülkesi olarak hitap ederek ABD’yi dünya çapında bütün nifak ve kötülüğün nedeni olarak tanımladı.

DMO Komutanından ABD Yaptırımlarına Tepki

ABD’nin İran Devrim Rehberi Hamenei ve ona bağlı kişi ve kuruluşlara yönelik uyguladığı yaptırımlar kapsamında bazı DMO komutanları da yaptırımlar listesine eklendi. Bu yaptırımlara tepki olarak DMO Genel Komutanı Hüseyin Selami, yaptırımların ABD’nin çaresizliğinden kaynaklandığı söyledi. Selami, yaptırımları kastederek bundan böyle ABD’nin yaptıklarının sonucunu daha net bir şekilde göreceğini ifade etti.

Ordu Deniz Kuvvet Komutanından ABD’ye Tepki

İran Ordusu Deniz Kuvvetleri Komutanı Hüseyin Hanzadi 25 Haziran Salı günü Fars Eyaletinde SA-Iran firmasını ziyaret etti. SA-Iran, İran’ın en büyük devlet destekli elektronik şirketi olup mutfak eşyalarından tıbbı malzemelere kadar farklı cihazlar üretmektedir. SA-Iran’ın 8 ayrı alt grubu ve 1600 çalışanı bulunmaktadır. Hanzadi bu ziyaret esnasında yaptığı değerlendirmede İran’ın savunma gücüne değinerek “düşmanın herhangi bir hata yaptığı takdirde sağ çıkamayacağını, düşmanın bu açıdan alabileceği darbenin sadece teçhizat alanıyla sınırlı kalmayacağı” açıklamasında bulundu.

Trump İran’a Yönelik Yeni Yaptırımları Açıkladı

ABD Başkanı Donald Trump 24 Haziran Pazartesi günü, Devrim Rehberi Ali Hamenei ve diğer üst düzey İranlı yetkilileri hedef alan yeni yaptırımları açıkladı. Trump gazetecilere verdiği açıklamada, yeni yaptırımların kısmen geçen hafta İran’ın Amerikan hava aracını düşürmesine tepki olarak görülebileceğini fakat bu yaptırımın zaten önceden de plan dâhilinde olduğunu belirtti. Trump, “Yaptırımlar Devrim Rehberi ve ofisindeki figürlerin kilit finansal kaynaklara ve desteğe erişimini engelleyecektir.” dedi.

Bolton: İran’a Müzakere Kapıları Hâlâ Açık

Amerika Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, ABD’nin İran yetkililerine yönelik yaptırımları artırmasının ardından açıklamalarda bulundu. Bolton, “Başkan, İran’ın nükleer silah programını, balistik füze sistemlerini, uluslararası terörizme ve diğer olumsuz davranışlara desteğini tamamen ve doğrulanabilir bir şekilde ortadan kaldırmak için gerçek müzakerelere kapı açtı. İran’ın tek yapması gereken o açık kapıdan girmek.” dedi.

İran ve Parlamentolararası Birlik Grubu Görüşmelerde Bulundu

İran Dışişleri Başkanı Cevad Zarif ve Parlamentolararası Birlik Grubu (PAB) Başkanı Gabriela Cuevas Barron 23 Haziran Pazar Günü Tahran’da bir araya geldi. Zarif ve Barron toplantıda İran ve PAB arasında kurulacak daha yakın iş birliğine hazır olduklarını dile getirdi. Görüşmede ayrıca bölgesel gerilimleri hafifletmek ve bölgesel iş birliğini genişletmek için parlamento mekanizmalarının işleyiş planlarının tartışıldığı belirtildi.

Gabriela Cuevas Barron ziyaretinde İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve İran Parlamentosu Sözcüsü Ali Laricani ile ayrı ayrı görüşmelerde bulundu.

Pompeo’nun Körfez Ülkeleri Ziyaretinde Konu İran

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, 24 Haziran Pazartesi Günü bölgeye yaptığı ziyarette İran ve deniz güvenliği konusundaki Körfez Arap müttefikleri ile görüştü. Pompeo önce Suudi Arabistan’a sonrasında Birleşik Arap Emirlikleri’ne ziyarette bulundu. Üst düzey ABD yetkilisi, Abu Dabi’ye giderken gazetecilere verdiği açıklamada ABD donanmasının “ön alıcı caydırıcılık” programı inşa ettiğini ve bu konuda Körfez ülkeleriyle iş birliği içinde olduğunu belirtti.

Macron’dan ABD-İran Gerginliğine Çağrı

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron 26 Haziran Çarşamba Günü yaptığı açıklamada İran ve ABD de dâhil olmak üzere dünya güçlerinin güveni yeniden canlandıran ve gerginliklerde tehlikeli bir yükselişi etkisiz hâle getiren diplomatik görüşmelere geri dönüş yapılması gerektiğini belirtti. Macron, bir Japon haber ajansına verdiği röportajda, İran’ın nükleer silah edinmesine ABD kadar karşı olduğunu fakat ABD’nin bu amaçta izlediği yolun yanlış olduğunu söyledi.

Enflasyon Oranı Arttı

İran İstatistik Merkezine göre Nisan-Haziran 2019 enflasyon oranı %37,6 olarak belirtti. Bu oran Nisan-Mayıs’a göre %3,4 oranında artış gösterdi. Bazı istatistiklere göre gelecek ay %40’a ulaşması muhtemel olan enflasyon, insanları ilk etapta baskı altına almanın yanı sıra, sanayi ve üretim alanlarına da baskı yapacaktır.

Çelik Üretiminde Artış

Dünya Çelik Birliği tarafından yayımlanan rapora göre İranlı çelik üreticileri ABD’nin yaptırımlarına rağmen 2019 Mayıs ayında toplam 2.235 milyon ton ham çelik üretmiştir. Rapora göre bu rakam geçen yılın aynı döneme göre %3,4 artış göstermektedir.

İran’ın G7 Ülkeleriyle Petrol Dışı Ticareti Düştü

İran Gümrük İdaresinin verilere göre İran’ın 2018 yılında G7 üyeleriyle yaklaşık 7,24 milyar dolar değerinde petrol dışı ticareti olmuştur ve bu rakam bir önceki yıla göre %26 düşüş göstermiştir. İran’ın ihracatı %39 düşüş göstererek yaklaşık 907 milyon dolar değerinde gerçekleşirken ithalatı da %24 düşüş göstererek 6,33 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

İran ve Irak Kültür Yetkilileri Arasında İş Birliği

Irak Kültür Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı, İran ile ortaklaşa olarak DEAŞ’la mücadeleyi konu alan bir sinema filminin yapılması kararını aldıklarını açıkladı. Irak Kültür Bakanı Abdulemir el-Hamedani, İran Bağdat Büyükelçiliği Kültür Müsteşarlığının filmin yapımına destek vereceğini belirtti. Peygamberimizin hayatının konu edinen Muhammed ve Be Vakt-i Şam/Akşam Vakti gibi İran yapımı filmlerin Iraklı sinemaseverler tarafından beğenilerek izlendiğini belirten el-Hamedani, bu projede İran’ın sinema sektöründeki tecrübesinden yararlanma arzusunda olduklarını söyledi.

Sinema projesinin yanında Irak’taki tarihî eserlerin korunması konusuna da değinen el-Hamedani, Irak’ta yer alan Tak-ı Kisra adlı mimari eserin İslam öncesi İran tarihi için önemli bir yapı olduğunu belirterek eserin restorasyonu için İranlı yetkililerden yardım istediklerini de sözlerine ekledi.

Tahranpars’ta Genç Bir Kıza Bir Memurun Sert Davranması Tartışma Yarattı

Doğu Tahran Emniyet Müdürü, bir polis memurunun Tahranpars’ta genç bir kızla yaşamış olduğu tartışma sırasında memurun sergilemiş olduğu sert davranışa ilişkin bilgi verdi. Polis sitesinin haberine göre Abdulvahab Hüsnevend, Tahran polis parkında genç bir kız ve polis memuru arasında meydana gelen ve sosyal medyada paylaşılmasıyla tepkilere yol açan tartışmaya atıfta bulunarak vatandaşlar tarafından polis parkındaki birkaç gencin ahlak dışı davranışlarının bildirilmesi üzerine emniyet kuvvetlerinin bölgeye intikal ettiğini belirtti. Ahlak polisleri ilk başta uyarı da bulundu akabinde şahısları gözaltına altı. Doğu Tahran Emniyet Müdürü, emniyet güçlerinin sergilemiş olduğu davranışları onaylayıp onaylamadığına dair konuştuğu bir canlı yayın programında şunları söyledi: Hiçbir şekilde memurlarımızın davranışlarını onaylamıyoruz ve iş arkadaşlarımız görevlerinde kusur işlemişlerse gerekli işlem yapılacaktır. Ayrıca olaya neden kadın memurun değil de erkek memurun müdahale ettiği hususunda ise şunları söyledi: "Halk şikâyette bulununca emniyet güçleri bölgeye intikal etti ve ilk olarak genç kız polise saygısızlıkta bulundu ve bunun üzerine memur da sinirlenerek sert müdahalede bulundu fakat memurun müdahalesini doğru bulmuyoruz."

Sanatçı Aşık Haydar Mahmudi Vefat Etti

Kültür ve İslami Rehberlik Bakanlığı Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı Genel Müdür Yardımcısı Muhammed Allah Yari yayımladığı mesajda Aşık Haydar Muhammedi’nin aşıklık sanatında özellikle de Hemedan’da etki yaratan seçkin sanatçılardan biri olduğunu ve aşıklık sanatının yayılması ve gelişmesinde göstermiş olduğu aralıksız bir çaba ile geçirdiği ömrüne veda ettiğini söyledi. O mesajının devamında bu büyük sanatçının hatırasını hürmetle ya da ederek ülkenin sanat camiasına özellikle de aşıklara baş sağlığı ve geride kalanlara sağlık ve sabır diledi.

Aşık Haydar Mahmudi, Hemedan eyaletinin Kebuderaheng ilçesine bağlı Novabad köyünde doğmuştu ve aşıklık geleneğinden gelen bir ailenin yedinci kuşağından sayılmaktaydı. Aşık Molla adıyla bilinen sanatçının babası yaklaşık 50 yıl aşıklık yapmıştı. Büyükbabası Aşık Hüseyin ve onun ceddi Aşık Mahmud Ensari de yaklaşık 40 yıl aşıklık yapmıştı.

Aşık Haydar Mahmudi, 36 destana ve Hemedan aşıklık geleneği makamlarının tamamına hakimiyeti ile bölge sanatçıları nazarında edebiyat ve yetkinlik açısından örnek bir şahsiyet sayılmaktaydı.

Bakü'de Turizm Zirvesi

Turizm Bakan Yardımcısı, Dünya Turizm Örgütü Yürütme Konseyi oturumunda, İran’ın; Azerbaycan, Rusya, Japonya, Güney Kore, Fransa ve İtalya Cumhuriyetleriyle yaptığı danışmanlık ve müzakere faaliyetleriyle ilgili açıklama yaparak İran ve Rusya arasında grup vizesinin kaldırılacağını ve 2020 yılında İran’da, Dünya Kırsal Turizm Forumunun düzenleneceğini haber verdi. Veli Timuri söz konusu ülkelerin iki taraflı turizm iş birliğinin geliştirilmesine yönelik ilgilerinin ve Bakü’de yapılan görüşmelerin ayrıntılarına dair İSNA’ya şunları söyledi: İran’la iş birliği antlaşmalarıyla ilgili olarak Dünya Turizm Örgütü genel sekreteriyle bir görüşme gerçekleştirildi. İran’ın Ulusal Turizmi Geliştirme Programı hazırdır. Ancak Dünya Turizm Örgütü önceki temsilcisinin yaptığı seyahatte ortaya koyduğu öneri ve tablo, bizim öneri ve bakış açımızdan farklıydı. Bu program düzeltildi ve bir ay önce Dünya Turizm Örgütüne nihai şekli gönderildi. Timuri, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Turizm konusunda yetkili makamlar ve acente müdürleriyle yaptığı görüşmede, kara ve hava sınırlarında iki ülke vatandaşlarının seyahatlerindeki sıkıntıların tespiti ve turizm alanında iki taraflı iş birliği sürecini açıklamak için sözlerini şu şekilde sürdürdü: Azerbaycan Cumhuriyeti makamları, İranlıların bu ülkeye yaptığı seyahatlerin azaldığına dair bir görüşe sahip. Azerbaycan Cumhuriyeti, İran’ın turizm hedefi ve asli pazarlarından biridir ve bu ülkeyle iş birliği geliştirilmesi çok önemli. Turizm Bakanı Yardımcısı, Rus heyeti ile görüşmesine değinerek şunları ekledi: Ruslar iki taraflı iş birliğine oldukça ilgi gösteriyorlar ve grup vizesinin kaldırılmasını takip edecekler. Bu tasarının uygulanması gerekli düzenlemeler hazır ama hâlâ iki ülkenin yetkili makamlarınca imzalanmadığı için uygulanamamaktadır.

Timuri, ayrıca Dünya Turizm Örgütü Yürütme Şurası 110. Oturumunda, yapılan oturumların ardından gelecek iki yıl için turizm sloganlarının da belirlendiğini söyledi. Bitmek üzere olan 2019’un sloganı genel kurulda onaylanarak duyuruldu: eğitim, yetenek ve çalışma. 2019 yılı faaliyetleri de bu esaslar üzerine belirlendi. İran’ın Dünya Turizm Örgütü temsilcisi, 2020 yılı sloganında “din turizmi” üzerine odaklandığını ve Yürütme Konseyinin onayını aldığını söyledi. Bu sloganla eş zamanlı olarak aynı yıl İran’ın Kürdistan ve Kirmanşah eyaletleri, Dünya Turizm Örgütü ortaklığıyla, kırsal turizme yönelik bir programa da ev sahipliği yapacak.