Haftalık Basın Özeti 24-30 Ağustos 2019

Haftalık Basın Özeti 24-30 Ağustos 2019
2-8 Şehriver 1398
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Ruhani: ABD’ye Karşı Tavrımız Değişmeyecek

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani 26 Ağustos Pazartesi günü yaptığı toplantıda söz konusu millî menfaatler olduğunda hiçbir kişi veya kurumla görüşmekten çekinmeyeceklerini belirterek “Her aracın ülkemizin ulusal çıkarları için kullanılması gerektiğine inanıyorum” dedi. Ruhani 27 Ağustos Salı günü yaptığı konuşmada ise yaptırımlar kalkmadıkça ABD ve İran ilişkilerinde olumlu bir değişikliğin olmayacağını söyledi. ABD’nin taahhütlerine geri dönmesi gerektiğine işaret eden Ruhani, “Halkımıza yaptırım ve ekonomik terörizm uygulayanlara karşı bizim tavrımızda herhangi bir değişiklik ancak onların seçtikleri yanlış yoldan dönmeleriyle başlar” açıklamasında bulundu.

DMO Askerine Silahlı Saldırı

Batı Azerbaycan’ın Piranşehr şehrinde Devrim Muhafızları Ordusunun bir askeri kimliği belirsiz silahlı kişiler tarafından öldürüldü. Şahsi aracına saldırı yapılarak hayatını kaybeden Halid Şevani isimli asker daha önce DMO’nun sınır ötesi operasyonlarına katılmıştır.

Yargı Sözcüsünden Tutuklamalarla İlgili Açıklama

Yargı Sözcüsü Gulam Muhsin İsmaili 17 Ağustos Salı günü düzenlediği basın toplantısında ajanlık yapmakla suçlanan üç kişinin 10’ar yıl hapse mahkûm olduğunu açıkladı. İslamili, Aras Emiri’nin İngiltere adına ajanlık yapmaktan 10, Ali Cevheri’nin Mossad’a ajanlık yapmaktan 10 ve İran ve İngiliz vatandaşlığı olan Anuşe Aşuri’nin de Mossad’a ajanlık yapmak suçundan 10 yıl hapis cezası aldığını açıkladı. İsmaili ayrıca geçen hafta tutuklanan iki milletvekilinin dosyalarının iddianamelerinin hazırlanarak mahkemeye gönderildiğini ifade etti. Otomobil şirketi SAIPA’nın yapmış olduğu usulsüzlüklere müdahil oldukları gerekçesiyle 10 milyar tümen para cezasına çarptırılan iki milletvekili söz konusu kefalet ücretini ödeme durumları olmadığından dolayı cezaevine gönderilmişlerdi. Düzenin Yararını Teşhis Konseyi üyesi Ahmed Tevekküli ise tutuklu iki milletvekilinin altı bin otomobilin satışında usulsüzlük yaptığını ve yüzlerce kilo altın ve binlerce madeni para aldıklarını iddia etti.

Saba Afşari 24 Yıl Hapse Mahkûm Oldu

Zorunlu örtünmeyi protesto eden ve 1 Haziran’da tutuklanan Saba Afşari’nin avukatı Hüseyin Tac sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada müvekkilinin toplamda 24 yıl hapse mahkûm edildiğini açıkladı. Afşari, fuhşu ve fesadı teşvik etmek, rejim aleyhinde propaganda faaliyeti yürütmek ve ülke güvenliğine karşı suç işlemek için toplanmak gibi ithamlarla suçlanmaktaydı.

Zarif’in Sürpriz G7 Ziyareti

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif 25 Ağustos Pazar günü Fransa’daki G7 zirvesine sürpriz bir ziyaret gerçekleştirdi. Zarif, Macron’un yanı sıra mevkidaşı Fransız Dışişleri Bakanı ile bir araya geldi. Bazı ABD yaptırımlarını azaltmak veya İran’a tazminat mekanizması sağlamak da dâhil olmak üzere, krizi gevşetmenin yolları gibi konuların görüşmede masaya yatırıldığı öğrenildi. Diğer yandan Beyaz Saray, Zarif’in bu zirvede hiçbir ABD’li yetkiliyle görüşme ya da müzakere gerçekleştirmediğini belirtti.

Zarif bu görüşmeleri resmî Twitter hesabından, “İran’ın yapıcı angajman politikası devam ediyor. Yol zor ama denemeye değer” sözleriyle değerlendirdi.

Buseyna Şaban: İran-Rusya-Hizbullah’ın Suriye Desteği Çok Değerli

Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad’ın siyasi ve medya danışmanı Buseyna Şaban, Hama kentinde 25 Ağustos Pazar günü yaptığı konuşmada İran, Rusya ve Hizbullah’a Suriye hükûmet ve ordusuna “terörle” mücadelede verdikleri destek için şükranlarını dile getirdi. Şaban ayrıca, BM Güvenlik Konseyi’nde Batı ülkelerinin Suriye karşıtı komplolarına karşı Rusya ve Çin’in “vetolarına” işaret ederek bu tür desteklerin paha biçilemez olduğunu belirtti.

Netanyahu’dan İran, Hizbullah ve Lübnan’a Uyarı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Lübnan’ı, Hizbullah ve İran’ın Kudüs Gücü liderini söz ve eylemlerinde “dikkatli olmaları” konusunda uyardı. Netanyahu, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’a hitaben “İsrail devletinin kendisini nasıl iyi savunacağını ve düşmanlarına nasıl karşılık vereceğini çok iyi biliyor” dedi. Netanyahu ayrıca, “Bizi yok etmeyi amaçlayan bu organizasyona ev sahipliği yapan Lübnan’ı ve ayrıca Kasım Süleymani’yi de uyarıyorum” dedi.

Macron: İran Eylemleriyle Gerginliği Yatıştırabilir

27 Ağustos Salı Günü Elysee Sarayı’nda Fransız Büyükelçileri Konferansı’nda konuşan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İran’ı ve ABD’yi bir araya getirme çabalarının “kırılgan” olduğunu ancak hâlâ “olası bir yol” görmeye devam ettiğini belirtti. Macron, “Güç dengeleme rolünü oynamak Fransa’nın sorumluluğunda, bu çabalar gerilimin azaltılması adına umut veriyor” dedi.

Tahran-Ankara Arasındaki Ticaret Rakamları

TÜİK verilerine göre İran’ın Türkiye’yle olan ticareti 2019’un ilk altı ayında 2018’e kıyasla %23,94 oranında bir düşüş kaydederek 3,89 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Verilere göre dönem içerisinde İran Türkiye’ye 2,71 milyar dolarlık mal ihraç etmiştir ve yıllık bazda yaklaşık %29 düşüş olmuştur. İran’ın Türkiye’den ithalatının ise yıllık bazda %10,22 düşerek 1,17 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği görülmüştür.

İran’da Enflasyon Oranı Arttı

İran İstatistik Merkezi son raporuna göre İran’ın 21 Temmuz-22 Ağustos döneminde enflasyon oranının %42,2 olduğunu açıkladı. Söz konusu aynı dönemde enflasyon oranı bir önceki aya göre yüzde 1,8 artış göstermektedir.

İran’da Temel Mal İthalatı %67 Arttı

İran Liman ve Denizcilik Kurumunun verilerine göre İran’ın mevcut yılının ilk beş ayında (21 Mart-22 Ağustos 2019) İran limanlarından toplam 11 milyon ton temel mal ithal edilmiş ve bu ithalat hacmi geçen yılın aynı dönemine göre %67’lik bir artış göstermiştir.

İran’ın AB Ülkeleriyle Ticareti

İran ile Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki ticaret 2019 yılının ilk altı ayında 2,6 milyar avro olmuştur. İran Ticaret Sanayi Maden ve Tarım Odasına göre İran ile AB ülkeleri arasındaki ticaretin 10,7 milyar avro olduğu geçen yılın aynı dönemine göre %76 oranında azaldığı görülmektedir. AB ülkeleri söz konusu dönemde İran’a 2,1 milyar avro mal ihraç etmiş ve bir önceki yılın aynı dönemine göre %54 düşüş kaydetmiştir. AB üyeleri aynı dönemde İran’a 418 milyon avro değerinde emtia ihraç etmiştir ve bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre %93 düşüş göstermektedir.

Daryuş Asadzade Hayatını Kaybetti

İran’ın usta televizyon, tiyatro ve sinema oyuncusu Daryuş Asadzade, yaklaşık 80 yıl süren oyunculuk serüveninden sonra 94 yaşında hayatını kaybetti. İran’ın uzun soluklu ve en eski aktörlerinden biri olan Asanzade, son olarak Behram Farmanara’nın yönettiği Deniz Hikâyesi/Hikâyet-i Derya ve komedi türündeki Newcastle filmlerinde rol almıştı.

Daryuş Asadzade Kimdir?

Asadzade, 1923 yılında Kirmanşah’da doğdu. İlk oyunculuğa 20 yaşında başlamış 1951 yılında sinema hayatına adım atmıştır. Hayatının son günlerine kadar 80’den fazla filmde yer alan Asadzade’nin Kıyanuş Ayari’nin İki Yarım Elma/Do Nim-e Sib, Behruz Afhami’nin Şeytan Günü/Ruz-i Şeytan, Farmanara’nın Buy-i Gaffur-u Itıryas, Ebukasım Talibi’nin İran Yetimhanesi/Yetimhane-i İran, Mani Hagigi’nin Beş Kilo Kiraz/Pec Kilogram Albalu isimli filmleri oldukça önemlidir. Asanzade, İran İslam Devriminden iki yıl önce Amerika’ya gitmiş ve İran’a 10 yıl sonra geri dönmüştür.

Mesud Behnud ile Haftalık Kitap İncelemesi

Londra’da çalışan bir gazeteci olan Mesud Behnud, her hafta salı günleri son zamanlarda yayımlanan veya yeniden basılan kitapları bir program kapsamında incelemektedir. Her programda ele alınan kitaptan okuyuculara bir bölüm okumakta ve kitaba ilişkin bölümler aktarmaktadır. Mesud Behnud bu hafta Ali Hüdayi’den Öyküye Yakın/Nezdiki Destan ve Maryam İlhan’den Henüz Uyanığım/Men Henüz Bidarem’i programında değerlendirmiştir. BBC radyosu, her sabah yediden dokuza kadar bu uydu ve frekanslar üzerinden yayımlanmaktadır.

Tahran Savcısı, Eski Ordu Komutanının Kızı Hakkında Açıklama

Tahran Savcısı, Eski Ordu Komutanı Ataullah Salihi’nin kızı Fatıma Salihi’nin tutuklandığını yalanladı. Ali El Kassi, Mehr Haber Ajansına, bu haberin doğru olmadığını ve söz konusu şahsın dosyasının incelendiğini söyledi. Bazı Telegram kanallarındaysa Eski Ordu Komutanının kızının yolsuzluk suçlamalarıyla tutuklandığına dair haberler paylaşılmıştı. Fatıma Salihi’nin orduya bağlı mali kuruluşlarda birkaç görevi bulunmaktadır.

Fatıma Salihi daha önce bu haberleri yalanlayarak seçimlerin yaklaşması nedeniyle birilerinin halkı yanıltmak için böyle yöntemlere başvurduğunu söylemişti. Ayrıca parlamento seçimlerinde aday olmayı düşünmediği belirtmişti. Ayrıca son günlerde Ataullah Salihi’nin oğlu Ömer Salihi’nin adı, Cihanbani dosyası olarak bilinen Sermaye Bankası sanıklarından bir grup arasında gündeme geldi.