Haftalık Şii Basın Özeti Sayı-8 (22-29 Şubat 2020)

Haftalık Şii Basın Özeti Sayı-8 (22-29 Şubat 2020)
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Önde Gelen İranlı Taklit Merciilerinden Korona Virüsüyle İlgili Açıklama

İran’ın dinî merkezi olarak bilinen Kum şehrinde koronavirüsünün baş göstermesi, diğer yetkilileri olduğu gibi dinî mercileri de harekete geçirdi. Ülkenin önemli taklit mercilerinden Ayetullah Mekarim Şirazi, 23 Şubat Pazar günü yaptığı açıklamada vücudun sağlığını korumanın farz olduğunu, bu sorumluluğu yerine getirmeyen kimselerin Allah nezdinde sorguya çekileceğini hatırlatarak halkı, sağlık yetkililerinin tavsiyelerini dikkate almaya çağırdı. Şirazi aynı şekilde fiziki önlemlerinin yanı sıra moral olarak da bazı önlemlerin alınması gerektiğini ve bu sebeple “Aşura Ziyareti” duası ve “Kisa hadisi”nin okunmasının yararlı olacağını söyledi. Ayetullah Vehid Horasani de konuyla ilgili açıklamada bulundu. Horasani, sağlık yetkililerinin önerilerine uyulmasının yanı sıra “Hamd suresi”nin belli bir kısmının ve “Ayetel Kürsi” duasının günde 7 kez okunmasını tavsiye etti. Koronavirüsü ilk olarak İran’ın Kum şehrinde baş göstermiş daha sonra Tahran, Gilan, Mazenderan ve Merkezi eyaletlerinde de görülmüştü. 24 Şubat Pazartesi günü İran Sağlık Bakanlığı’nın verdiği bilgiye göre koronavirüsten dolayı ülke genelinde 12 kişi hayatını kaybetmiş, 47 kişinin testleri ise pozitif olarak belirlenmişti.

Ayetullah Zencani Karantina Altına Alındı

Taklit Mercii Ayetullah Uzma Şebiri Zencani ve ofisinde çalışanlar 25 Şubat Salı günü karantina altına alındı. Elde edilen bilgilere göre Zencani’nin ofisinde icra ve maliye sorumlusu olarak çalışan Seyyid Mucteba Fazili’nin koronavirüsü nedeniyle ölümünden sonra taklit mercii de dâhil olmak üzere ofiste çalışanlar ve çalışan yakınları karantina altına alındı. Daha önce de Zencani’nin akrabalarından Muhammed Mir Muhammedi’ye koronavirüsünün bulaştığı haberlerde yer almıştı. Mir Muhammedi aynı zamanda Düzenin Yararına Teşhis Konseyi’nin üyesidir.

Koronavirüsü İran’da ilk olarak 19 Şubat’ta 2 kişinin ölümü üzerine belirdi. Ancak Kum şehri, kutsal olduğu gerekçesinden dolayı karantina altına alınmadı. Böylece virüs başkent Tahran olmak üzere İran’ın pek çok şehrine yayılmış durumda.

Sadr, Mehdi Ordusunu Salıvermekle Tehdit Etti

Irak'taki Şii Sadr Hareketi’nin lideri Mukteda es-Sadr, karşıtlarını Mehdi ordusunu salıvermekle tehdit etti. 25 Şubat Çarşamba günü yaptığı açıklamada es-Sadr, “bubi tuzaklarına dönmek isteyen radikal Sünni siyasi liderler” olarak nitelendirdiği liderlere, Mehdi ordusunun “donuk ve ilga edilmiş” olmadığını ve vakti gelince “geri döneceği” uyarısında bulundu. El Şarkiya kanalına yaptığı röportajda dile getirdiği bu sözler Sadr’ın Irak içinde askerî etkinliğini artıracağı endişelerini beraberinde getirdi. Sadr, eski Irak Başbakanı Nuri El Maliki'nin ABD güçleri tarafından desteklenen birliklerinin 2008 yılında Bağdat ve Güney şehirlerinde el-Mehdi ordusunu mağlup etmesinden sonra milislerini etkisiz hâle getirmişti. Sadr Hareketi o zamandan beri ana akım siyasette güçlü bir aktör hâline geldi. ABD ve Irak güvenlik yetkilileri, Mehdi ordusunun parçalanmış gruplarının hâlâ bir güvenlik riski oluşturduğunu öne sürüyorlar.

Kataib Hizbullah’ın Komutanı Terörist İlan Edildi

ABD Dışişleri Bakanlığı, 26 Şubat Perşembe günü yayımladığı bir bildiriyle Kataib Hizbullah’ın başkomutanı olarak bilinen Ahmet el-Hamidavi’yi “küresel teröristler” (Specially Designated Global Terrorist/ SDGT) listesine aldı. ABD bu kararın arkasındaki temel nedeni ABD askerleri ve bölgedeki müttefiklerine yönelik yapılan terör saldırıları olarak belirtti. Aynı şekilde 2009 yılında Ketaib Hizbullah da Uluslararası Terörist Organizasyonu (Foreign Terrorist Organization) olarak tanımlanıp ABD askerlerine yönelik yapılan pek çok saldırıdan sorumlu tutulmuştur. ABD Dışişleri Bakanlığı bildiriyi yayımlarken Kataib Hizbullah’ı, İran destekli bir grup olduğunu belirterek Ekim 2019’da Irak’ta başlayan protestolar esnasında pek çok gencin ölümünden sorumlu olduğunu ifade etti.

İran’ın Eski Vatikan Büyükelçisi Koronadan Dolayı Hayatını Kaybetti

İran’ın Eski Vatikan Büyükelçisi Hücce’tül-İslam Seyyid Hadi Hüsrevşahi 27 Şubat Perşembe günü koronavirüsünden dolayı tedavi gördüğü Mesih Danişveri Hastanesinde hayatını kaybetti. Hüsrevşahi Vatikan’da görev yaparken Avrupa İslami Kültür Merkezinin kuruluşu başta olmak üzere pek çok İslami faaliyette etkisi olduğu bilinmektedir. Hüsrevşahi aynı zamanda pek çok dinî kitabın Arapça ve Farsçadan, İngilizce ve İtalyancaya çevrilmesinde rol oynamıştır. Hüsrevşahi Vatikan’dan sonra bir müddet İran’ın Mısır Büyükelçisi olarak da görev yapmıştır. 81 yaşında hayatını kaybeden Hüsrevşahi’nin ileri yaşta olması virüs karşısında güçsüz düşmesinde etkili olmuştur.

İran Sadr’a Verdiği Desteği Artırıyor

Kasım Süleymani’nin öldürülmesi, Tahran yönetimine sadık Iraklı milislerin ve İran’ın Irak içindeki nüfuzunu tehdit etti. Irak’ta protestoların yaygınlaştığı döneme gelen bu ölüm ile endişesi artan İran, rakipleri ile iş birliği yoluna gitti. Üst düzey Iraklı yetkililerin ve Reuters’in verdiği bilgilere göre Mukteda es-Sadr ve İran yönetimi arasında Kum şehrinde gerçekleşen görüşmelerde Sadr’ın Irak hükûmeti kurulmasında ve milislerin dinî yönetiminde daha büyük rol almasının sağlanması üzerinde anlaşmaya varıldı. Hizbullah’ın da desteklediği anlaşma uyarınca İran destekli Haşdi Şabi grupları Sadr yönetimi ile iltisaklı hâle getirilerek hem Sadr’ın hem de İran’ın Irak içindeki gücünün artırılması hedefleniyor. Bu anlaşmanın en önemli yansıması ise Mukteda es-Sadr’ın protestolara verdiği desteği geri çekmesi oldu.

Hemedani İran Halkının Seçimlerdeki Tutumunu Övdü

Nuri Hemedani yaptığı açıklamada İran halkının, düşmanları hayal kırıklığına uğratan bir adım ile seçimlere katıldığını ve böylece halkın ülkenin kaderini belirleme konusundaki isteğini bir kez daha gösterdiğini ifade etti. Ayrıca İran halkının, İran toplumunun bireyleri arasındaki ayrımı artırmaya çalışan düşmanların medya ayağı tarafından tedirgin edilmeden İslam Devrimi ilkelerine bağlılıklarını kanıtladığına vurgu yaptı. Açıklamasının sonunda İran halkını ve kazananları tebrik eden Hemedani, kazananların özellikle yaşam sıkıntılarını sona erdirmek, işsizliği ortadan kaldırmak ve iş fırsatları sunmak gibi mevcut sorunlara dine uygun çözümler üretmek için kararlı olmalarını talep etti.

ABD Tarafından Terörist Listesine Alınan el-Hamidavi kimdir?

ABD Dışişleri Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre Irak'taki “Kataib Hizbullah”ının komutanı Ahmet el-Hamidavi “Terörist Listesinde”. Bakanlığın açıklamasına göre bu durum Hamidavi’nin Amerikan finansal sistemine erişmesini, terörist operasyonları planlamasını ve başlatmasını engelleyecek. Sözü edilen lider, Washington'un Irak ve Suriye'de gerçekleştirdiği terörist faaliyetler nedeniyle 2019 Temmuzunda Washington'un "terörist gruplar" listesine aldığı bir milis grup ile ilişkilendirilmişti. ABD Hazine Bakanlığı’na göre el-Hamidavi'ye “Ebu Hüseyin” ve “Ahmet Muhsin Farac” da denilmektedir. Hamidavi’nin lideri olduğu Kataib Hizbullah, ABD ve koalisyon güçlerine karşı çok sayıda saldırı gerçekleştirdi. Bu grubun yaptığı saldırıların sonuncusu Kerkük yakınlarında gerçekleşmiş ve bu saldırı sonucunda ölen ve yaralanan kişiler olmuştu. Bu kişiler arasında dört Amerikan askeri ve Irak güvenlik güçlerinin iki üyesi de bulunuyordu. Bu milisler aynı zamanda 2019 yılının Ekim ayında Bağdat'taki yaklaşık 100 kişiyi öldüren ve altı bin kişiyi yaralayan Iraklı göstericilerin saldırısından sorumlu tutuluyorlar.

İran'ın Bağdat Büyükelçisi’nden ABD’nin Bölgedeki Varlığına Yönelik Açıklama

İran’ın Irak Büyükelçisi, Bağdat Üniversitesinde düzenlenen bir anma törenine katıldı. Törende yapmış olduğu açıklamada, bölgedeki Amerikan varlığının güvenliği arttırmakla ya da terörizmle mücadele etmekle kalmadığını aynı zamanda bölgenin zenginliğini yağmalamanın yanı sıra güvensizliği de artırdığını ve terörizmin yayılmasına neden olduğunu vurguladı. Ayrıca konuşmasının devamında Irak'ın büyük maddi, manevi ve insani yeteneklerine değinerek Irak’ın sahip olduğu bu zenginlik ışığında Amerika’nın veya başka bir ülkenin müdahalesine ihtiyacı olmadığını ve kendini yönetebildiğine değindi.

Irak Terörle Mücadele Servisi’nden DEAŞ’la İlgili Açıklama

Irak Terörle Mücadele Servisi yaptığı açıklamada, Selahaddin Valiliği'nde yapılan operasyonda “DEAŞ” terörist çetelerinin yasal müftüsünün öldürüldüğünü doğruladı. Açıklamaların ardından DEAŞ’in kalıntılarını ortadan kaldırma sözü verdi. Irak Haber Ajansına (INA) göre Terörle Mücadele Kuvvetlerinin bir kolu olan ikinci Özel Harekât Kuvvetlerinin, teröristlerin gücünü azaltan belirli bir operasyon gerçekleştirdiği ve bu operasyonun birkaç saat sürdüğü belirtildi. Açıklamada bulunan yetkili, operasyonun 39 DEAŞ teröristinin öldürülmesiyle sonuçlandığını, öldürülenler arasında örgütün yasal müftüsü ve Dicle vilayetindeki silahlı gruplardan sorumlu askerî komutanın da olduğunu ifade etti.

Lübnan’da Hizbullah ile İlişkili Kişi ve Birimlere Amerikan Yaptırımları

ABD Hazine Bakanlığı, Hizbullah’a bağlı “şehitler” örgütü ile ilişkileri nedeniyle ABD'nin yaptırım listelerine Lübnanlı 3 kişiyi ve 12 kuruluşu dâhil etti. Listede Şehitler Vakfı yetkilisi Kasım Bazi ve savaşçıları işe alıp onları Suriye ve Yemen’e göndermekle görevli Cevad Muhammed Şefik Nureddin ile Atlas Holdingin kurucusu Yusuf Asi de yer aldı. Yaptırımlar arasında Hizbullah militanlarının sahip olduğu akaryakıt istasyonları da var. ABD Hazine Bakanlığı açıklamasında, bakanlığın Hizbullah’ın mali destek ağı da dâhil olmak üzere finansal faaliyetleriyle ilgili her şeyi ortadan kaldırmaya öncelik vereceğini vurguladı. Bu açıklamanın ardından Amerikan topraklarında veya Amerikan mülkiyeti kontrolü dâhilinde olanların mülkleri veya menfaatleri hakkında rapor vermeleri çağrısında bulundu. Buna ek olarak, 22 Aralık’ta ABD Siyasi İşler Müsteşarı David Hale, Lübnan’a resmî ziyareti sırasında birden fazla yetkiliye Hizbullah dosyasında hoşgörülü olmayacaklarını söyledi. Genel itibariyle Hale’nin ziyaretinin içeriği, ABD’nin daha önceki Lübnan ziyaretlerinden farklı değildi.

İran’da Koronavirüsünden Dolayı Cuma Namazları İptal Edildi

İran’da Cuma namazları ve hutbelerinden sorumlu olan “Cuma İmamları Planlama Şûrası/ Şura-i Siyaset Guzari Eimme-i Cuma” 27 Şubat Perşembe günü yayımladığı bir bildiriyle 23 eyalette 28 Şubatta Cuma namazının kıldırılmayacağını bildirdi. Bildiride Sağlık Bakanlığı ve “Koronayla Mücadele Komitesinin” isteği doğrultusunda böyle bir kararın alındığı yer almaktadır. Bildiride başta Kum, Tahran, Meşhed ve Isfahan olmak üzere koronavirüsünün baş gösterdiği bütün şehirlerin isimleri yer alırken bu şehirlerde Cuma namazının kıldırılmayacağı ifade edilmiştir. 31 eyalet bulunan İran’da, Cuma namazının iptal edildiği eyaletlerin listesine bakıldığında virüsün ülkenin büyük bir kısmına yayılmış olduğu anlaşılmaktadır. Virüsün bu derece hızlı bir şekilde yayılmasında, virüsün ilk baş gösterdiği Kum şehrinin kutsallığını gerekçe göstererek şehri karantina altına almaması da etkili olmuştur.