Rahşan Beni İtimad Sineması: Modern İran’ın Sosyokültürel Hafızası

Rahşan Beni İtimad Sineması: Modern İran’ın Sosyokültürel Hafızası
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

1954 yılında Tahran’da başlayan hayat hikâyesiyle Rahşan Beni İtimad, İran’daki köklü değişimlerin de şahididir. Tüketim Kültürü (Ferheng-i Masrafi, 1984) adlı çalışmasıyla birlikte hızlı şehirleşme, tüketim çılgınlığı, şehir nüfusundaki artış, tarım toplumunun yok oluşu, iş göçünün felakete sürükleyen sonuçları, İran-Irak Savaşı, bürokratik merkezîleşmenin doğası ve karakteri, şehir yoksulluğu, gençlerin uyuşturucu bağımlılığı gibi konular üzerine bir dizi belgeselle benzer konuları da içeren birçok kurmaca anlatıya imza atar. İranlı öznenin 20. yüzyıldaki korkuları, umutları, istekleri, huzursuzlukları, aşkları, ihtiyaçları, yoksunlukları, çıkmazları, isyanları, ahları, arayışları Rahşan Beni İtimad sinemasında vücut bulur. ‘‘Rahşan Beni İtimad, İran kültürel modernitesi tarihinde olup biten her şeyin mirasçısıdır. Onun bir belgesel filmci olarak başlayan kariyeri, toplumsal eleştirinin on dokuzuncu yüzyılın ortalarından itibaren yükselişe geçişini yansıtır.’’ (Dabaşi, 2013, s. 242).