Gerekçe ve Amaç
Dünyanın ikinci en büyük Müslüman ülkesi olan Pakistan; Afganistan, İran, Hindistan ve Çin gibi önemli ülkelerle sınır komşusudur ve stratejik coğrafi konumu sebebiyle Ortadoğu ve Asya ilişkilerinde kilit rol oynamaktadır. Pakistan, 2017 yılında Hindistan ile beraber Şangay İşbirliği Teşkilatı’na aktif üye olmuştur. Her iki ülke aynı zamanda Güney Asya Bölgesel İşbirliği Örgütünün de üyesidir. Bunun yanında Pakistan’ın uzun yıllar içerisinde yalnızca Güney Asya, Orta Asya ve Ortadoğu’da değil bütün Avrasya bölgesinde ekonomik ve siyasi etkisini arttırdığı gözlemlenmektedir.
Pakistan hem Hindistan hem de Afganistan açısından bölgesel dengeleyici bir güçtür. Diğer bir taraftan Çin ile olan stratejik yakınlaşmasından dolayı ABD’nin baskısıyla karşı karşıyadır. Bunun birlikte terörist grupların oluşturduğu güvenlik riskleri de ülkenin bazı bölgelerinde çok ciddi boyutlara ulaşmış ve ülke içindeki siyasi anlaşmazlıkların yanı sıra Hindistan'la yaşadığı gerginlikler artar hâle gelmiştir. Dolayısıyla Pakistan’ın ekonomik ve politik sisteminin gelişimini, bölgesel güvenlik politikalarını şekillendiren etkenlerin analizi önem arz etmektedir.
Bu bakımdan Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’nun, ABD-Hindistan ilişkilerinin, Pakistan-İran ilişkilerinin ve bütün bunların bölgesel etkilerinin tartışılması önemlidir. Bu kapsamda Pakistan ile İran arasındaki Gwadar (Pakistan) ve Chabahar (İran) limanları üzerinden yaşanan ekonomik rekabeti lojistik alanda iş birliğine dönüştürme potansiyeli büyüktür. Türkiye'nin her iki ülkeyle tarihî süreçte oluşan güçlü ve sıcak ilişkileri ise uzun vadeli üçlü iş birliği fırsatları doğurmaktadır. Örneğin, son yıllarda Türkiye ile Pakistan arasındaki ticari ilişkiler savunma sanayisinde imzalanan anlaşmalarla yeni bir ivme kazanmıştır.
Türkiye, İran ve Pakistan’ın, güvenlik ve kalkınmaya ilişkin sorunlara karşı jeopolitik ve jeoekonomik olarak güçlü bir bölgesel eksen oluşturabilme potansiyeli oldukça fazladır. Bu bakımdan güvenlik, dış ticaret, ortak yatırımlar, kara taşımacılığı, eğitim, sağlık ve kültür alanlarında kapsamlı iş birliğini içeren üst düzey üçlü iş birliği mekanizmasının “Türkiye-İran-Pakistan” (TİP) formüle edilmesi mümkündür. Dolayısıyla bütün bu potansiyel iş birliği olanaklarını tartışılması ve istişare etmek için ortak platformların kurulması gerekmektedir.
Bu noktada, İran Araştırmaları Merkezi (İRAM), Yıldırım Beyazıt Üniversitesi (AYBU), İslamabad Stratejik Çalışmalar Enstitüsü (ISSI) ve Siyasi ve Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü (IPIS) ile birlikte üç ülke arasında ikili ve üçlü iş birliği imkânlarını tartışmak üzere Ankara'da Türkiye-Pakistan-İran İş Birliği Sempozyumu organize edilecektir. Sempozyumun amacı Pakistan, İran ve Türkiye arasındaki ekonomik ve politik ilişkilerin gelişmesine katkıda bulunmaktır. Sempozyum süresince toplam GSYİH olarak yaklaşık 1.5 trilyon dolardan daha büyük bir ekonomik gücü ve 360 milyonluk Müslüman nüfusu temsil eden bu üç önemli ülkenin, üçlü ekonomik iş birliği mekanizmaları da masaya yatırılacaktır. Küresel ve bölgesel ölçekte güvenlik meseleleri, son siyasi gelişmeler ayrıca yatırımlar ve ticari ilişkilerin teşviki bağlamında ekonomik konular sempozyumun açık oturumlarında tartışılacaktır.
Bildiri Çağrısı
İran Araştırmaları Merkezi (İRAM), öncelikle akademisyenler ve araştırmacıların sunacağı bildiri özetlerini kabul edecektir. Bildiri konuları Türkiye, İran ve Pakistan arasındaki ikili veya üçlü siyasi ve ekonomik iş birliği konularını kapsamaktadır. Kabul edilen bildirileri sunacak akademisyenler ve araştırmacıların sempozyuma katılması beklenmektedir. İran Araştırmaları Merkezi (İRAM) tarafından tam metinleri kabul edilen araştırmacılara sınırlı finansal destek sağlanacaktır.
Akademisyen ve araştırmacılar özgün ve daha önce yayımlanmamış olan makale özetlerini 19 Nisan 2019 tarihine kadar congress@iramcenter.org adresine göndermeleri beklenmektedir. Kabul edilen bildirilerin sahipleri en geç 20 Nisan 2019 tarihine kadar bilgilendirileceklerdir. Her bildiri sahibinin yalnızca bir adet bildiri sunma hakkı bulunmaktadır. Bunların yanı sıra, bildirilerini sunmaya hak kazanan akademisyenler ve araştırmacıların tam metinlerini 26 Mayıs 2019 tarihine kadar yukarıda belirtilen adrese yollamalıdırlar.
Bildiri özeti ve tam metinlerini yollamak isteyen akademisyen ve araştırmacılar, Türkiye, Pakistan ve İran ikili veya üçlü siyasi ve ekonomik ilişkileri üzerine çalıştıklarını gösteren akademik özgeçmişlerini de ayrıca göndermelidir. Sempozyuma gönderilen çalışmalar İran Araştırmaları Merkezinin (İRAM) alanında uzman ekibi ve akademisyenleri tarafından değerlendirilecektir.