İran’ın Savunma Bakanı Tuğgeneral Emir Hatemi’nin 20 Ocak’ta İran Gazetesi’ne verdiği röportajda Devrim Rehberi’nin İran Silahlı Kuvvetlerinin (İSK) ekonomik faaliyetlerine son vermesi yönünde talimat verdiğini açıklaması tartışmalara neden oldu. Hatemi’nin, Genelkurmay Başkanlığı tarafından yürütüleceğini belirttiği süreç, İSK’nin bünyesindeki Ordu’ya (erteş), Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) ve Savunma Bakanlığına ait iktisadi teşekküllerin özel sektöre devredilmesini kapsayacaktır. Devrim Rehberi Ofisi’nin henüz konuya ilişkin bir açıklama yapmaması dikkat çekmiştir. Ülkedeki siyasi ve ekonomik dengeleri doğrudan etkileyecek bu denli stratejik bir karara ilişkin Devrim Rehberi’nin şahsen veya ofisi üzerinden herhangi bir açıklama yapmamış olması söz konusu talimatın varlığına ilişkin kuşkuları artırmıştır.

Bu talimat, varlığı doğrulanması ve uygulamaya konulması durumunda ülke ekonomisindeki rolü son derece kısıtlı Ordu’dan çok Hamenei’ye ideolojik olarak bağlı olan DMO’yu etkileyecektir. Zira DMO’nun İran ekonomisi üzerindeki büyük ve zaman zaman seçilmiş hükümetlerin ekonomi politikalarına ket vuracak  düzeyde bir etkinliği bulunmaktadır. Özellikle özelleştirme kapsamında büyük kamu işletmelerinin DMO’nun ekonomik kolu olan Hatemü’l-Enbiya Yapım Karargâhı bünyesindeki şirketlere devredilmesi DMO’nun ekonomik gücü kadar siyasi nüfuzunu da artırmıştır. Karargâh’ın bünyesinde 812 şirket faaliyette bulunmaktadır. Karargâh komutanı Tuğgeneral Abdullah Abdullahi’nin açıklamalarına göre, 2560 kadrolu çalışanı olan Karargâh, 5000 taşeron şirket ve 35.000’i mühendis, yüksek lisans ve doktora düzeyindeki 135.000 sözleşmeli personel ile çalışmakta ve dolaylı olarak 500.000 kişiye istihdam sağlamaktadır. Karargâh, petrol, gaz ve petrokimya, altyapı ve sanayi, tarım, yol ve şehircilik, su ve enerji, madencilik, sağlık, mühendislik ve proje danışmanlığı gibi çeşitli alanlarda faaliyet göstermektedir.

DMO’nun İran-Irak Savaşı sonrası özellikle de Ali Hamenei’nin Devrim Rehberliği yıllarında aşamalı bir şekilde yıllar içerisinde edindiği bu gücün elinden alınması kuşkusuz ülkenin siyasi ve ekonomik geleceği adına yapısal bir adım olacaktır. Hatemi’nin açıklamalarına gelen tepkilerden DMO yetkililerinin bu talimattan habersiz olduğu anlaşılmaktadır. Devrim Muhafızları Genel Komutanı Tümgeneral Muhammed Ali Caferi konuya ilişkin sessizliğini korurken DMO’nun Hukuk ve Parlamento İşlerinden Sorumlu Temsilcisi Tuğgeneral Muhammed Salih Cûkar ve DMO’nun Tahran Şehir İçi Güvenliği Sorumlusu Sarellah Karargâhı Komutan Vekili Tuğgeneral İsmail Kevseri, söz konusu talimat konusunda herhangi bir bilgileri olmadığını açıklamışlardır. Kevseri ayrıca DMO’nun halihazırda da herhangi bir ekonomik faaliyette bulunmadığını ve yalnızca anayasal çerçevede ülkenin altyapısıyla ilgilendiğini savunmuştur.

DMO’nun, ekonomik gücüne iç ve dış politikadaki rolü de eklenince Devrim Rehberi’nin emrindeki paralel bir hükümet hüviyeti kazandığı söylenebilir. Bu durum, yıllar boyunca ülkenin muhafazakâr olsun reformist olsun bütün cumhurbaşkanları tarafından eleştirilmiştir. Meclis Başkan Yardımcısı Ali Mutahhari, İSK’nin ekonomik faaliyetlerden olabildiğince erken el çekmesinin ülke ekonomisi açısından yararlı olacağı değerlendirmesinde bulunmuştur. Mutahhari’ye göre silahlı kuvvetlerin ekonomik faaliyetleri rant ve usulsüzlüğe neden olmaktadır.