Dış politika, bir devletin uluslararası alanda siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkiler başta olmak üzere her çeşit ilişkisinin yönetimi olarak tanımlanabilir. Dış politikaya yön veren kurumsal bir çerçevenin bulunduğu demokratik modellerde hükûmetlerin dış politikasının asgari düzeyde kamuoyunun bilgisi ve onayına dayanması beklenir. Düzgün işleyen demokrasilerde dış politikayla ilgili tasarruflar konusunda kamuoyu; medya, sivil toplum kuruluşları ve diğer baskı grupları aracılığıyla bilgi sahibi olabilmektedir. Buna karşın otokratik sistemlerde ise dış politika konusunda karar alma mekanizması genellikle tek taraflı işlemektedir. Başka bir deyişle kamuoyu ve sivil toplum kuruluşlarının sınırlı müdahil olabildiği otokratik sistemler kendine özgü dış politika yapım sürecine sahiptir. Bu anlamda kendine özgü devlet yapısıyla dikkat çeken İran İslam Cumhuriyeti, ideoloji ve ulusal çıkar odaklı birçok güç merkezinin dış politikada etkili olabildiği karmaşık ve girift bir karar alma mekanizmasına sahiptir. İran’da karar alma mekanizması dinî hiyerarşi ve parlamenter demokrasinin bir karışımından meydana gelen bir dizi güç merkezinin etkileşimi sonucu olarak gerçekleşmektedir. Çok sayıda kurumsal aktörün yanı sıra ailevi ve kişisel bağların da zaman zaman belirleyici olabildiği bu güç merkezlerinin yapısı ve bunların sistem içerisindeki konumlarını tam olarak anlamadan İran dış politikasının değişkenlerini ve karar alma mekanizmasını anlamak mümkün değildir.

...