İran’da son dönemde artan çocuk intiharı vakaları uzmanların uyarıda bulunmasına yol açmış ve art arda gelen çocuk intiharı haberleri, kamuoyunun tepkisine neden olmuştur. Resmî veriler açıklanmamasına rağmen bazı kaynaklar yeni eğitim öğretim yılının başından itibaren yaklaşık 28 çocuğun intihar girişiminde bulunduğunu, bunlardan 23’ünün hayatını kaybettiğini ve bu sayıdan 12’sinin 15 yaş altı çocuklar olduğunu aktarmaktadır.

Son Olaylardan Bazı Örnekler

Zor ekonomik koşullarda yaşayan Buşehrli bir ailenin 11 yaşındaki erkek çocuğu, akıllı cep telefonu olmadığından eğitimi aksadığı için 11 Ekim’de intihar etti. Bir hafta geçmeden aynı şehirde bu sefer 16 yaşındaki bir çocuk işçinin hayatına son verdiği haberlere düştü. 12 Ekim’de İlam’da gerçekleşen başka bir olayda, 10 yaşında olan bir erkek çocuğu intihar etti. İntihar nedeni yoksulluk olarak öne sürülen bu olaydan aylar önce 11 Nisan’da da aynı bölgede 12 yaşındaki bir kız çocuğu aynı nedenden dolayı hayatına son vermişti. 13 Ekim’de Tahran’ın Haciabad semtinde Afganistanlı bir ailenin 10 yaşındaki kız çocuğu intihar ederek hayatını kaybetti. Diğer bir olayda ise 11 Kasım’da Bender Abbas’ta 8 ve 12 yaşlarında olan iki kız arkadaş intihar girişiminde bulundu. Ailevi sorunlardan dolayı intihar ettikleri belirtilen çocuklardan 8 yaşında olanı hayatını kaybetti. Huzistan iline bağlı Ramhürmüz’de 6 öğrencinin tablet ve akıllı telefon gibi uzaktan eğitim için gereken malzemelere ulaşamadıklarından dolayı intihar girişiminde bulundukları söylentilerinin ardından 19 Kasım günü Valilik tarafından bu haber doğrulandı. Başka bir olayda, 22 Kasım’da Batı Azerbaycan iline bağlı Selmas’ta 17 yaşındaki bir kız çocuğu intihar etti. İntihar sebebinin babası tarafından şiddete maruz kalması olduğu belirtildi. En son olayda da 29 Kasım’da Meşhed’de yetiştirme yurdunda kalan 15 yaşındaki bir kız çocuğu intihar etti. Babasının cezaevinde bulunduğu ve annesinin de uyuşturucu bağımlısı olduğu belirtilen çocuk, altı ay önce yetiştirme yurduna yerleştirilmişti.

Dikkat Çeken Nedenler

Genelde biyolojik, psikolojik ve sosyoekonomik sorunlardan kaynaklanan intihar olgusunda bazı etkenler daha fazla öne çıkmaktadır. Nitekim geçtiğimiz dönemde “sanal ölüm tuzağı” olarak da anılan bazı çevrim içi oyunlar, dünya genelinde çocuk intiharlarına yol açmıştı. İran’daki son olaylarda ise intihar eden çocukların zor yaşam koşulları dikkat çekmektedir. Büyük ölçüde ekonomik şartlardan kaynaklanan bu durum, çocukların birinci intihar nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. Zira diğer önemli nedenlerden olan aile geçimsizliğinin de büyük oranda kötü ekonomik şartlardan kaynaklandığı bilinmektedir. Sosyal Refah ve Rehabilitasyon Bilimleri Üniversitesi Sosyal Refah Araştırmaları Merkezi Başkanı Merue Vameki’nin bir açıklamasında “Raporlara göre salgın sürecinde her on çocuktan sekizi şiddete maruz kalmıştır.” ifadesi konuyla beraber değerlendirildiğinde son derece anlamlıdır.

Dikkat çeken bir diğer husus, intihar olaylarında çocukların uzaktan eğitim için gerekli materyale ulaşamamasıdır. Salgın sürecinin başlamasıyla diğer ülkelerde olduğu gibi İran da uzaktan eğitim uygulamasına geçmiştir. Ancak bu konuda altyapı problemlerinin yanı sıra birçok yoksul ailenin gereken araçları temin etmekte yaşadığı sorunlar, öğrencilerin önemli bir kısmını etkilemiştir. Nitekim Meclis Eğitim ve Araştırmalar Komisyonu Sözcüsü Ahmed Hüseyin Fellahi, 8 Kasım’da yaptığı açıklamada yaklaşık 3,5 milyon öğrencinin uzaktan eğitim imkânlarından mahrum kaldığını ifade etmiştir. Bu sayı, 15 milyon temel eğitim öğrencisinden yaklaşık %20’sine tekabül etmektedir.

İntiharın; toplum düzeninin ve birliğinin bozulduğu, birtakım norm ve değerlerin kaybolması sonucunda da ortaya çıkabildiği dikkate alındığında bu durum, önemli toplumsal sorunların belirtisi olarak değerlendirilebilir. İran uzun zamandır iç ve dış etkenlerden dolayı ekonomik sorunlarla uğraşmaktadır. Bu sorunlar, İran toplumunu kötü etkilese de çocuklarda intihar sebebi olarak ön plana çıkmaya başlaması, durumun kritik boyutlara ulaştığının işareti olarak görülebilir.