Ruhani, Meclis ve Yargı Başkanı’yla Görüştü

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani 10 Kasım Cumartesi günü Meclis Başkanı Ali Laricani ve Yargı Başkanı Sadık Laricani ile bir araya geldi. Ruhani’nin ev sahipliğinde gerçekleşen görüşmede Ruhani, Amerika’nın uyguladığı yaptırımlarla halkın gündelik yaşamı ve geçimi üzerinde olumsuz etki etmek istediğini ve kasım ayında başlayan yaptırımların ikinci dalgasının ülke ekonomisi üzerinde hiçbir etkisi olmadığını ileri sürdü. ABD’nin İran’ın petrol ihracatını sıfıra indiremeyeceğinin aşikâr olduğunu belirten Ruhani, “Çünkü İran’ın petrolü sıfıra inerse diğer petrol ihraç edenler de sıkıntıya düşecekler.” dedi. Ruhani son olarak yapılan üçlü görüşmede son ekonomik durumun, yol haritasının ve komşularla daha yakın ilişkiler gibi konuların ele alındığını ifade etti.

Tahran Yeni Belediye Başkanını Seçti

Tahran Belediye Meclis Konseyi 13 Kasım Salı günü yapılan oylamayla Piruz Hanaçi’yi Tahran’ın yeni belediye başkanı olarak seçti. Piruz Hanaçi ile Yol ve Şehircilik Eski Bakanı Abbas Ahundi arasında yapılan oylamada Hanaçi 21 oydan 11 oy alırken, Ahundi ise 10 oy alabildi.

Tahran Üniversitesinde Mimarlık, Şehir Onarım ve Tarihi Şehirleri Yeniden Canlandırma alanında doktorasını tamamlayan Hanaçi, Tahran Belediye Başkanı Şehirleşmeden Sorumlu Yardımcılığını yapmaktaydı.

Perviz Kazımi Tutuklandı

Eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad döneminde Sosyal Güvenlik ve Refah Bakanı olan Perviz Kazımi “ekonomik düzeni bozmak” suçlamasıyla tutuklandı ve Tahran’daki Evin Hapishanesi’ne gönderildi.

Emekli Valiler Belli Oldu

24 Temmuz’da Meclis’te onaylanan “Emeklilerin İstihdam Edilmesini Yasaklayan Kanunun Düzeltilmesi Kanunu” gereğince devlet kurumlarında hâlâ çalışmakta olan emeklilerin 60 gün içinde görevlerini bırakmaları gerekiyor. Son raporlara göre emekli olduğu halde görevine devam eden 16 vali tespit edildi. Buna göre, İçişleri Bakanı tarafından Doğu Azerbaycan, Batı Azerbaycan, İsfahan, Elburz, Zencan, Simnan, Sistan ve Beluçistan, Fars, Kazvin, Kum, Hemedan, Yezd, Güney Horasan, Kuzey Horasan, Horasan-ı Rezevi gibi önemli eyaletlerin valilerinin emeklilik kapsamında değiştirilmeleri gerekiyor. 14 Kasım Çarşamba günü Bakanlar Kurulunda Sistan ve Beluçistan, Zencan, Kirman, Hemedan’ın yeni valileri seçildi. Böylece Hemedan’a Said Şahruhi, Kirman’a Muhammed Cevad Fedayi, Zencan’a Fethullah Hakiki ve  Sistan ve Beluçistan’a Ahmet Muhibeti yeni vali olarak seçildiler.

Ruhani’den Amerika’ya Petrol Cevabı

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 14 Kasım Çarşamba günü Bakanlar Kurulunda yaptığı konuşmada petrol satmaya devam ettiklerini açıkladı. Ruhani, “Amerikalılar bizim petrol sattığımızı anladılar. Amerika her yolu denese de petrolü satmak için onların yaptırımlarının etkisiz olduğu birçok yolumuz vardır. Onlar İran’ın petrolünü tamamen keseceklerini sandılar ancak son günlerde kendileri de bu işin mümkün olmadığını anladılar.” dedi.

İki İdam Gerçekleşti

Vahid Mazlumin ve Muhammed İsmail Kasımi 14 Kasım Çarşamba günü Tahran’da idam edildi. Yargı Sözcüsü Muhsin Ejei, 20 Ekim Cumartesi günü yaptığı açıklamada ekonomide spekülasyon yapan Vahid Mazlumin ve Muhammed İsmail Kasımi’nin idam cezasının Yüce Divan tarafından onaylandığını açıklamıştı. “Altın Sultanı” olarak bilinen Vahid Mazlumin, ekonomik sistemi bozmaya yönelik yolsuzluk şebekesi kurmak, liderlik etmek ve ülke çapında büyük oranda yasadışı ve izinsiz para ve döviz işlemleri yapmak üzere “fesat çıkarmak” suçlamasıyla itham edilmişti. Muhammed İsmail Kasımi ise bu şebekeyi kurmak ve ortaklık etmekle suçlanmıştı.

İki Kişi Daha İdama Mahkûm Edildi

Yargı Sözcüsü Muhsin Ejei “fesat çıkarmak” suçlamasıyla Daryuş Abrahimiyan ve Yunus Behauddini adında iki kişinin daha idama mahkûm edildiğini açıkladı. Ejei söz konusu idamların henüz kesin olmadığını söyledi.

130 Kişi Gözaltına Alındı

Tahran Emniyet Müdürü Hüseyin Rahimi, sokaklarda ve caddelerde döviz alım-satımının suç olduğunu ve son dört günde Tahran’da döviz komisyonculuğu yapan 130 kişiyi gözaltına aldıklarını söyledi. Tahran Savcısı Abbas Caferi Devlet Abadi ise son üç ayda ekonomik düzeni bozmaya yönelik yolsuzluk dosyaları kapsamında 1500 kişinin ifadeye çağırıldığını, 170 kişinin gözaltına alındığını, 145 kişi hakkında iddianame hazırlandığını ve 486 sanığın ise yurtdışına çıkışının yasaklandığını açıkladı.

5 Asker Serbest Bırakıldı

Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı Tümgeneral Muhammet Ali Caferi, 16 Ekim Salı günü Sistan ve Beluçistan’ın Mircave şehrinde Ceyşu’l Adl örgütü tarafından kaçırılan 11 İran askerinden 5’inin serbest bırakıldığını ve en kısa zamanda ülkeye döneceklerini söyledi.

Protesto Gösterileri ve Grevler

Huzistan eyaletinin Ahvaz şehrinde İran Ulusal Çelik Sanayi Grubu işçileri devlet kurumları ve fabrika müdürlerinin işçi loncasının taleplerine ilgisiz kaldıkları ve maaşların ödenmemesi gerekçesiyle valilik binası önünde protesto gösterilerinde bulundular. İşçiler, “Ne devlet ne hükümet milleti düşünmüyor. Bütün hırsızlar beraberler. Bu bir milletin hiç görmediği adaletsizlik” gibi sloganlar attılar. 15 Kasım Perşembe günü Heft Tepe şehrinde Şuş Kaymakamlığı önünde toplanan Heft Tepe Şeker Kamışı Üretim Firması işçileri ise protesto gösterilerinin on ikinci gününde “tehdit ya da zindan, hiçbirinin tesiri yok”, “Yolsuzluk az olsun, bizim sorunumuz çözülür” sloganları attılar.

Öğretmenlerin 13-14 Kasım günlerinde yaptığı greve ise 55 şehir ve köyden katılım gerçekleşti. Eğitimciler Sendikası Koordinasyon Konseyinden yapılan açıklamada grevlerin bitmesinin ardından en 13 öğretmenin gözaltına alındığını ve 30 öğretmenin ise ifadeye çağırıldığı bilgisi aktarıldı. Eğitimciler, öğretmenlerin maaşlarına zam yapılmaması, çalışma şartları, hizmet yönetimi kanununun uygulanmaması gibi nedenlerle daha önce de grev yapmıştı.

Boltan’dan Sert Mesajlar

ABD’nin Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton Singapur’da gerçekleşecek bir zirve öncesinde yaptığı açıklamada “Yaptırımlarla İran’ın kemikleri gıcırdayana kadar sıkacağız.” ifadesini kullandı. Bolton aynı zamanda “İran’ın petrol ve finans sektöründe yaptırımları delmek için şimdiden denemeleri olduğunu biliyoruz. Buna izin vermeyecegiz.” dedi.

Gabriel İran’a Gitti

Almanya Eski Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel 2 gün önce 15 kişilik bir iş adamı heyetiyle İran’a gitti. Gabriel, Berlin’in nükleer anlaşmanın yükümlülüklerini yerine getirmeye devam edeceğini söyledi. Ayrıca Gabriel, AB’nin, ABD’nin yaptırım politikasına karşı vaatlerini yerine getirdiğini, İran ile ticaret yapmak isteyen yatırımcıların desteklenmesinin önemli olduğunu belirtti.

İAEA’den Nükleer Anlaşma Raporu

12 Kasım’da yayımlanan Atom Enerjisi Kurumu’nun son raporuna göre Tahran nükleer anlaşma çerçevesinde, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde veto hakkı olan beş ülkenin ve Almanya’nın belirlediği kurallara uyuyor.

BM: İran’da İnsan Haklarının Durumu Kötüleşiyor

Birleşmiş Milletler Üçüncü Komitesi İran’ı insan hakları ihlalleri yaptığı gerekçesiyle eleştirdi. BM Genel Sekreteri ve İnsan Hakları Özel Raportörü’nün raporlarını göz önüne alan komite İran’ın ülke içindeki baskıları artırdığını ve insan haklarının her geçen yıl kötüleştiğini beyan etti. Komite’nin İran için yayımladığı bu kararda ayrıca kadınlara ve azınlıklara da ayrımcılık uygulandığı belirtildi.

ABD: Kerkük’ten Petrol İhracı İran’ın İhracatını Azaltması Açısından Önemli

Irak Hükümeti’nin bir yıl askıya alınan Kerkük petrollerinin ihracatına yeniden başlaması ABD tarafından olumlu bir gelişme olarak karşılandı. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Kerkük petrollerinin yeniden ihraç edilmesinin Donald Trump’ın çabalarıyla paralel olarak İran’ın ihracatını düşüreceği belirtildi. ABD sorun haline dönüşen Kerkük petrollerinin yeniden ihracatı sorununu çözmeleri için Irak Merkezi Hükümeti ve Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’ne çağrıda bulunmuştu.

Umman ve İran Ticari İlişkileri

İranlı 40 inşaat firması, Umman Sanayi Parkı programında son aylarda iyiye giden ikili ilişkileri daha da güçlendirmek için Umman şirketleriyle sözleşme imzaladı. Sözleşme, Umman Muscat’taki İran Büyükelçisi Muhammed Rıza Nuri Şahrudi ve Umman temsilcileri arasında imzalandı. Sözleşme İranlı firmaların ürünlerini Umman’da teşhir edebilmelerini, satmalarını ve komşu ülkelerle ticaret yapabilmelerine olanak sağlamaktadır.

11 Milyon Kişiye Gıda Yardımı

İran Meclisi Sosyal İşler Komisyonu Üyesi Abdurrıza Azizi, aylık geliri 3 milyon tümenin (yaklaşık 215 dolar) altında olan 11 milyon kişiye gıda yardımı yapılacağını duyurdu. Azizi, “Sosyal yardımlaşma kurumu İmam Humeyni Yardım Komitesi çatısı altında, aylık geliri 3 milyon tümenden az olan işçi, memur ve çalışanlardan oluşan 11 milyon kişiye, bu ay gıda yardımı yapılmaya başlanacak. Önümüzdeki günlerde bu yardımların 30 milyon kişiye ulaştırılması hedefleniyor.” dedi.

Yaptırımlar Etkisini Gösterecek

Uluslararası Para Fonu, İran’ın ekonomik büyümesinin bu yıl eksi %1,5 ve enflasyonu %29,6 seviyesinde öngörüyor. Rapora göre enflasyonun gelecek yıl %34,1 olması tahmin ediliyor. Bütçe açığının bu yıl GSYİH’nın %3,2’sine ve önümüzdeki yıl %4,2’sine ulaşması bekleniyor.

Ekim Ayında Petrol Üretimi

OPEC’in aylık raporuna göre, İran ekim ayında günlük 3,296 milyon varil petrol üretimi gerçekleştirmiştir. Bu rakam ağustos ayına göre 156 bin varil düşüş göstermektedir. Raporda ayrıca ham petrol fiyatının 2018 yılının başından bu yana ortalama 69,59 dolar seviyesinde olduğu yer aldı.

Vergi Gelirlerinde Artış

Bütçe raporlarında, 2018’de (21 Mart-22 Eylül) vergi gelirlerinin yaklaşık 11,9 milyar dolar seviyesine kadar ulaştığı belirtildi. Bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 17 artış göstermektedir.

Tebriz’de Fotoğraf Sergisi

Tebriz’de İran ve BM arasındaki son 73 yılın önemli olaylarını resmeden fotoğraf sergisi ziyaretçilere 12 Kasım Pazartesi günü açıldı. BM Bilgi Merkezi Başkanı Maria Dotsenko ve Doğu Azerbaycan eyaletinden üst düzey yetkililer açılış seremonisine katıldılar. Dotsenko İran Dışişleri Bakanlığına ve IRNA’ya serginin açılışına yaptıkları katkılarından dolayı teşekkür etti.

Sergi 18 Kasım tarihine kadar ziyaretçilere ev sahipliği yapacak.

Tahran’da İslami Düşünce Okulları Konferansı

2018 Uluslararası İslam İşbirliği Birliği Konferansının kasım ayı sonunda Tahran’da yapılması planlanıyor. 32. Uluslararası İslam İşbirliği Konferansı İslami Düşünce Okullarının Yakınlığı için Dünya Forumu tarafından 24-26 Kasım 2018 tarihleri arasında Tahran’da düzenlenecek konferansa 80 ülkeden temsilcilerin, 10 bakan ve 40 müftünün de aralarında bulunduğu birçok üst düzey yetkilinin ve din adamının konferansa katılması bekleniyor. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Meclis Başkanı Ali Laricani’nin de konferansta konuşma yapması bekleniyor.

İranlı Müzik Grubundan Hindistan’a Barış ve Dostluk Mesajı

Kaliveh Müzik Grubu, İran’ı, Hindistan’da yapılacak olan Uluslararası Folk Müziği festivalinde bir kez daha temsil edecek. Festivalin 5-12 Aralık tarihleri arasında düzenlenmesi bekleniyor. Müzik grubunun faaliyetlerinin festivale katılmakla sınırlı kalmayacağı, önde gelen Hintli vokalist ve müzisyenlerle görüşmeler yapılacağı da bildirildi.

Öğretmenler Derse Girmeme Kararı Aldı

İran’ın farklı bölgelerinde eğitim sendikalarının çağrısına uyan bazı öğretmenler 13-14 Kasım’da derse girmeyerek oturma eyleminde bulundular. Öğretmenlerin bu eylemlerinde görevine devam eden ve emekli olan eğitimciler arasındaki eşitsizliklerin kaldırılması, tam zamanlı mesainin iptali ve gözaltında bulunan öğretmenlerin serbest bırakılması gibi bazı istekler dile getirildi. Doğu Azerbaycan, Erdebil, Isfahan, Elburz, Buşehr, Tahran, Çahar Mahal Bahtiyari, Huzistan, Fars, Kazvin, Kürdistan, Kirmanşah, Gilan, Mazenderan, Hemedan ve Yezd gibi eyaletlerde oturma eyleminde bulunan öğretmenlerin bu protestoları geçmişte de gündeme gelmişti.

Eğitimciler İran hükümetinin yakın zamanda eğitim sorunlarına bir çözüm getiremeyeceğini ifade etmektedir.

Sınır Bölgelerinde Araç Yakıtı Tüketimi Arttı

Resmî olmayan raporlara göre 2018 başından ekim ayına kadar olan süre zarfında Sistan ve Beluçistan eyaletinde geçen yılın aynı dönemine göre benzin tüketiminde %50, mazot tüketiminde ise %40 artış yaşanmıştır. Sistan ve Beluçistan’ın da dâhil olduğu sınır bölgelerinde benzin ve mazot tüketiminin artmasıyla birlikte yakıt kartı satış pazarlarının da hareketlendiği belirtiliyor. Tahran ve diğer şehirlerdeki petrol istasyonu sahipleri yakıt kartlarını satın alarak kaçakçılara satmaktadır. Petrol kaçakçılığı ile ilgili kesin bir veri bulunmamaktadır. Ancak günlük 10 milyon litre civarında benzin ve mazot kaçakçılığı yapıldığı tahmin edilmektedir. Yakıt kaçakçılığının ana nedeni olarak İran’daki fiyatların komşu ülkelere göre daha ucuz olması gösteriliyor. Özellikle Afganistan ve Pakistan’da yakıt fiyatları İran’a göre oldukça fazladır. İran’dan bu ülkelere petrol ürünlerinin kaçak yollarla nakliyesi de ucuzdur.

Sistan ve Beluçistan Kaçakçılıkla Mücadele Şube Müdürlüğünden yapılan açıklamaya göre Sistan ve Beluçistan’da 2018’in ilk altı ayında petrol kaçakçılığı geçen yılın aynı dönemine göre %42 artmıştır