Ruhullah Zem’e İdam Cezası

Ruhullah Zem davasının altıncı ve son duruşması 30 Haziran Salı günü yapıldı. Yargı Sözcüsü Gulam Hüseyin İsmaili, salı günü yaptığı basın açıklamasında, Ruhullah Zem’in “yeryüzünde fesat çıkarma” suçundan idam cezasına çarptırıldığını duyurdu.

Ruhullah Zem, Amed News sitesinin kurucusu ve Telegram sayfasının sorumlusudur. Aralık 2017 yılında İran’da ekonomik gerekçelerle halk tarafından düzenlenen protesto hareketlerinde Telegram kanalını aktif kullanarak protestoları kamuoyu ile paylaşmıştı. Ruhullah Zem, protestoları teşvik etmek ile suçlanmıştı. 2019’un Ekim ayında ise Devrim Muhafızları Ordusu İstihbarat Dairesi tarafından casusluk yaptığı gerekçesiyle tutuklanmıştı.

Meclis Başkanı Kalibaf’ın Ekonomide Cihatçı Gençlik Vurgusu

1 Temmuz Çarşamba günü Kalibaf, İmam Rıza Karargâhı üyeleri ile yaptığı toplantıda, cihatçı kültürün gözetilmesi gerektiğini belirterek ekonomik sorunların çözülmesi için cihatçı gençliğin aktif rol alması gerektiğine değindi. Kalibaf, İran-Irak Savaşı’nda gösterilen cihatçı ruhu örnek göstererek gençliğin önceliğinin değiştiğini fakat aynı ruh ile İran’ın gelişimine hizmet etmesi gerektiğini vurguladı. Konuşmasının devamında iktisadi ilerleme için şeffaflık, rasyonellik, verimlilik ve halkçılık ilkelerinin Mecliste gözetileceğini de ekledi.

22 İlde Yerel Sorunlar İçin Ofisler Kuruldu

İçişleri Bakanı Sözcüsü Selman Samani, salı günü yapılan toplantıda 22 ilde bulunan 235 mahallede yerel halkın ihtiyaçları doğrultusunda yerel katılım ve gelişim için ofisler kurulduğunu açıkladı. Bu kuruluşların, özellikle gayri resmî yerleşim yerlerinde, yerel halkın ihtiyaçları doğrultusunda mahallelerin ekonomik ve sosyal sorunlara çözüm bulması bekleniyor. Özellikle madde bağımlılığı, boşanma, yüz kızartıcı suçların yoğun olduğu mahallelerde sorunlarla mücadele edilerek mahallenin kalkınması ve mahalle sakinlerinin yaşam koşullarında iyileşme hedefleniyor. Özellikle Sistan ve Beluçistan ve Huzistan’a öncelik verileceği belirtiliyor.

Heft Tepe Şeker Fabrikası İşçilerinden Koronavirüs Protestosu

Heft Tepe Şeker Fabrikası işçileri, fabrikada koronavirüs vaka sayılarının arttığını ve fabrikanın sağlık protokollerine uymadığını belirtti. İsçileri protestoya iten diğer neden ise üç aylık ücretlerinin ödenmemesi iddiası, sigortalarının yenilenmemesi ve çalışma süreçlerinde yaşanan belirsizlikler olmuştur.

Heft Tepe Şeker Fabrikası, İran’ın güneybatısındaki Huzistan eyaletinin Şuş şehrinde bulunmaktadır. İşçiler, dönemsel olarak maaş ve sosyal haklarını alamadığı için protesto eylemleri yaparak haklarını talep etmektedir.

İran ABD Başkanı Donald Trump’ın Tutuklanmasını İstiyor

Tahran Savcısı Ali El-Kasi Mehr 29 Haziran Pazartesi günü yaptığı açıklamada cinayet ve terör eylemi suçlamasıyla Donald Trump ve 35 kişi hakkında tutuklama kararı verildiğini söyledi. Savcı, kararın Kasım Süleymani’nin öldürülmesi nedeniyle alındığını vurguladı. Diğer taraftan El-Kasi Mehr, ilgili kişilerin tutuklanması veya gözaltına alınması için Interpol’den de yardım istedi.

Güvenlik Konseyi Toplantısında ABD Tasarısı Reddedildi

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in de katıldığı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi toplantısı konseyin 2231 sayılı kararnamesiyle ilgili 30 Haziran Salı günü video konferans yoluyla gerçekleşti. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo tarafından katılımcılara dağıtılan ve İran silah ambargosunun süresiz uzatılmasını amaçlayan tasarıya rağmen Rusya, Çin ve Avrupalı devletler Nükleer Anlaşma’nın önemine vurgu yaparak tasarıyı reddettiler.

Astana Görüşmeleri de Salgından Etkilendi

Türkiye, Rusya ve İran arasında Suriye’de siyasi çözüm bulunması amacıyla gerçekleştirilen Astana Zirvesi salgın dolayısıyla 1 Temmuz Çarşamba günü video konferans yoluyla gerçekleşti. Zirvede Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye’nin kuzeydoğusundaki DEAŞ tehlikesinin arttığını vurgularken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Suriye’nin geleceğinde garantör ülkeler arasındaki iş birliğinin önemine dikkat çekti. Zirve sonrası yapılan ortak yazılı açıklamada ise salgın ve Suriye’deki insani durumlar ön plana çıkartıldı.

Suudi Arabistan Silah Ambargosunun Genişletilmesini İstiyor

Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Halid bin Selman 1 Temmuz Çarşamba günü Twitter üzerinden yaptığı açıklamalarda, son Birleşmiş Milletler raporunun İran’ın Orta Doğu’daki gerilimi arttırmayı amaçlayan politikalarını açıkça gösterdiğini söyleyerek mevcut silah ambargosunun genişletilmesini istedi. Orta Doğu ülkelerinin istikrar ve güvenlik kaygılarına da değinen Selman, İran rejiminin ülkesine yönelik terör eylemleriyle ilişkisine vurgu yaparak uluslararası toplumu İran’a karşı harekete çağırdı.

Türkiye’ye Doğalgaz Akışı Tekrar Başladı

31 Mart’ta Türkiye-İran Doğalgaz Boru Hattı’nda Türkiye sınırları içerisinde meydana gelen patlama sonrası durdurulan doğalgaz ihracatı, hattın onarımının ardından tekrar başladı. Patlamanın pandemi sürecine denk gelmesi onarım sürecine olumsuz etki ederken İranlı yetkililer onarımın bir hafta içinde tamamlanabileceğini ancak Türkiye’yi bilinçli bir şekilde süreci uzatmakla suçlamıştı. Bazı uzmanlar ise Türkiye’nin süreci düşük gaz fiyatları için baskı aracı olarak kullanma amacıyla ağırdan aldığını açıklamıştı.

Hattın yeniden aktif hâle gelmesi fiyat tartışmalarını da beraberinde getirecek görünüyor. Türkiye 1996 yılında imzalanan 30 yıllık alım anlaşmasından ötürü muadillerine göre oldukça pahalı olmasına rağmen yıllık 9,6 milyar metreküp İran gazı almakla yükümlü. Fiyat meselesi iki ülke arasında çözülemediği takdirde Türkiye’nin önceki yıllarda olduğu gibi Uluslararası Tahkim Mahkemesi’ne başvurması kaçınılmaz görünmekte.

Yeni Bir Vergi Muafiyeti Daha

İran bir yandan koronavirüsün ülkede neden olduğu sorunlarla uğraşırken diğer yandan da teşviklerle ekonomik sorunlarını çözmeyi hedefliyor. Tehrantimes’ta yer alan habere göre Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani Devrim Rehberi Hamenei’nin talimatıyla Tahran Borsası’na kaydolan şirketlere ilişkin yeni bir teşvik ve vergi indirimi düzenlemesi hazırlatıyor. Ancak ülkenin vergi muafiyetleri ve vergi toplama konularındaki durumu, bu düzenlemenin ne kadar etkin bir araç olabileceği konusunda şüphe uyandırmakta. Nitekim İran’da hem vergiden muaf binlerce şirket mevcut hem de vergi gelirleri bölge ülkelerine kıyasla oldukça düşük seviyelerde.

Enflasyon Tırmanışta

İran İstatistik Merkezi’nin son verilerine göre pek çok kalemde enflasyon artmaya devam ediyor. Önceki yıla göre mobilya ve ev aletlerinde %37’ye ulaşan enflasyon, pek çok insanı da hayatını değiştirmeye zorluyor. Emlak Danışmanları Birliği yetkilisi Hesam Oghbaie’ye göre Tahran’da ikamet eden nüfusun yaklaşık %15-20’si bulundukları çevreden daha düşük gelirli bölgelere taşınmak zorunda kaldı. Hatta bazı medya kaynaklarının ailelerin kirayı ödeyebilmek için birlikte yaşadığı haberlerine yer verdiğine değinen Oghbaie, bunu dinen uygun olmadığını söylemekle yetindi. İran İstatistik Merkezi’nin emlak raporuna göre 2020 yılının ilk üç ayında arazi, konut ve kira fiyatları sırasıyla yıllık bazda sırasıyla % 43.1, % 43.7 ve% 47.9 arttı.

ABD Tankerleri Durdurmaya Çalışıyor

Yakın zamanda deşifre olan İran-Venezuela petrol ticareti gündemde olmaya devam ediyor. Haziran ayı başında ABD yaptırımlarına maruz kalan iki ülke arasında Fortune, Forest, Petunia, Faxon ve Clavel isimli beş tankerle bir petrol ticareti gerçekleştirilmiş, ABD’nin tankerlere müdahale edebileceği gündemde yer almasına rağmen tankerler Venezuela’ya ulaşmıştı. Geçen hafta ABD bu tankerlerin kaptanlarını yaptırım listesine almıştı. Bu sefer de federal savcılar Venezuela’ya gitmekte olan 4 tankeri durdurmak için mahkemeye başvuruda bulundu. Akaryakıt sevkiyatının Devrim Muhafızları Ordusu ile bağlantılı İranlı iş adamı Mahmud Medenipur tarafından organize edildiğini belirten savcılar ayrıca tankerlerin çıkış yeri bilgilerine ilişkin bir tahrifat olduğunu ve gemiden gemiye transfer yöntemiyle tehlike bir durum oluşacağını da dilekçelerine ekledi. Ancak şikâyete konu olan Bella, Bering, Pandi ve Luna isimli tankerlerin mevcut konumları bilinmezken böyle bir karar çıksa dahi ABD’nin bu tankerlere nasıl el koyacağı sorularını da beraberinde getirdi. Nitekim ABD yalnızca tankerler ABD karasularına girdiği takdirde el koyma yetkisine sahip.

Hamenei’den Sina Hastanesinde Meydana Gelen Patlamayla İlgili Bildiri

Devrim Rehberi Hamenei, 1Temmuz Çarşamba günü resmî web sitesinde bir bildiri yayımlayarak Sina Hastanesinde meydana gelen ve 19 kişinin ölümüne yol açan gaz patlamasıyla ilgili açıklamada bulundu. Hamenei ilk olarak hayatını kaybedenlerin ailelerine taziye mesajlarını iletti, ardından da ilgili kurumların meydana gelen hadiseyle ilgili çalışmalarını hızlandırıp en kısa zamanda sonuçlandırmaları gerektiğini söyledi. Hamenei benzer şekilde meydana gelen patlamayı “telafisi olmayan hadise” olarak nitelendirip bu tür olayların tekrarlanmaması için her türlü tedbirin alınması gerektiğini ifade etti.

Ayetullah Arafi’den Bölgeye Yönelik Açıklamalar

Kum Cuma İmamı ve Anayasayı Koruyucular Konseyi üyesi Ayetullah Arafi 3 Temmuz Cuma hutbesinde bölgeye yönelik bazı açıklamalarda bulundu. Arafi, İran’ın Aynu’l-Esed’de ABD’ye ağır bir tokat attığını ve BM Güvenlik Konseyinde de yenilgiye uğrattığı dile getirerek ABD’nin yönetim olarak koronavirüse karşı mücadelede ve George Floyd’un ölümünden sonra meydana gelen protestolarının kontrol altına alınmasında da başarısız olduğunu söyledi. Arafi benzer şekilde ABD yönetiminde kimin rol aldığına bakmaksızın direniş ekseninin güçlendirilmesi gerektiğini söyledi. Arafi son olarak bazı aktivistlerin İran yönetimine itiraz ederek yetkililere gönderdiği mektuplara değinip bu tür eleştirilerin doğru olmadığını, yetkililerinin kanun çerçevesinde yapılması gerekenleri yaptığını ifade etti.