Haftalık Basın Özeti 14-20 Haziran 2020

Haftalık Basın Özeti 14-20 Haziran 2020
25-31 Hordad 1399
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Kültür ve İslami İrşat Bakanlığının Faaliyetlerine Milletvekillerinden Eleştiri

14 Haziran Pazar günü yapılan Meclis toplantısında İran’da kültür sorunları üzerinde duruldu. Kültür ve İslami İrşat Bakanı Seyyid Abbas Salihi Mecliste Bakanlığın performansı ile ilgili milletvekillerinin eleştirilerini yanıtladı. Mecliste kültür alanında milletvekilleri tarafından iletilen eleştirilerin başlıklarına bakıldığında; Kur’an-ı Kerim alanında faaliyet gösteren kurumlara desteğin az olduğu, halkın inanç ve değerlerinin korunmasına yönelik faaliyetlerde geri kalındığı, -sinema gibi- sanatsal faaliyetlerde yeterli denetim yapılmadığı ve kültürel alanda temel değişiklikler yapılması gerektiği hususlarına değinildi. Ülkede görülen kültürel parçalanmaya da dikkat çekilerek kültürel uyuma yönelik çalışmalara ağrılık verilmesi gerekliliği de belirtildi. 

Meclis Başkanı Kalibaf Danışman Kadrosunu Oluşturdu

Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, 7 kişiden oluşan danışman kadrosunu tamamladı. Babek Nigehdari özel kalem müdürü, Hamid Aslani Meclis Başkanı icra danışmanı, Muhammed Said Ahadiyan siyasi ve medyadan sorumlu danışman, Muhsin Mekiyan Koruma Daire başkanı, İhsan Askeri Başkanlık Ofisi genel müdürü, Mehdi Muhammedi stratejik ilişkiler danışmanı ve Mahmud Rezevi kültür ve sanat danışmanı olarak atandı. Kalibaf, kültür ve sanat danışmanını 19 Haziran’da atayarak kadrosunu netleştirdi

Ruhani’den Kamusal Alanlarda Miting Düzenlenmemesi Uyarısı

Ruhani, 18 Haziran’da Koronavirüsle Ulusal Mücadele Merkezinde uzmanlarla bir araya gelerek salgınla mücadeleye yönelik değerlendirmelerde bulundu. Ruhani, kısıtlamaların uygulanmasıyla salgının kontrolünün sağlanacağına değinerek halka uyarılarda bulundu. Kamusal alanlarda miting ve toplantılar yapılmaması, yapıldığı takdirde önlenmesi gerektiğini de vurguladı. Mart ve nisan ayında uygulanan kısıtlamaların bugün geçerli olmadığını belirten Ruhani, kısıtlamalara uyulmadığı takdirde ekonomik faaliyetlerin zora gireceğini de ekledi. Ruhani’nin konuşmasında bir diğer vurgu ise konut piyasasında yaşanan sorunlara karşı hükûmetin politikaları olmuştur. Bu bağlamda tamamlanan ulusal projelere ve kentsel dönüşüm politikalarına değinmiştir. 

Yolsuzlukla Mücadelede Hamenei’nin Direktifleri Tekrar Gündeme Geldi

“Hiç Kimse İstisna Tutulmamalı” başlıklı makalenin yayımlanmasıyla Devrim Rehberi Hamenei’nin yolsuzluklarla mücadelede kimseye ayrıcalık tanınmaması gerektiğine yönelik 7 ilkesi tekrar gündeme geldi. Devrim Rehberi’nin her dönem özellikle ekonomide yolsuzlukla mücadeleye önem atfettiği belirtiliyor. Bahsi geçen 7 ilke “Yolsuzluk nedenlerini ortadan kaldırmak; Denetim mekanizmalarının kalıcı ve sürekli olması; Yolsuzluk karşısında eyleme geçme; Yolsuzlukla mücadelede cesaret; Adil ve kesin ceza sistemi; Yolsuzluk yapanların darbesinden korunmak ve Yolsuzlukla mücadelede ehil kişilerin görev alması” ilkelerinden oluşmaktadır.

İran’da Bir Ayda Üç Namus Cinayeti

İran’ı sarsan ve tepkilere neden olan Romina Eşrefi cinayetinden sonra bu ay, iki kadın daha namus gerekçesiyle öldürüldü. 19 yaşındaki Fatma Ferahi’nin eşi tarafından Abadan’da geçen hafta öldürüldüğü iddia ediliyor. 25 yaşındaki Reyhane Amiri 16 Haziran Salı günü babası tarafından Kirman’da öldürüldü. Son bir ayda üç kadının öldürülmesi özellikle sosyal medya üzerinden tepkilerin gelmesine neden oldu. Kadınları namus cinayetlerinden koruyan ve güveliğini sağlayan bir kanun tasarısının çıkması bekleniyor.

Cevad Zarif Türkiye’ye Geldi 

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile ikili ilişkiler, bölgesel ve uluslararası konuları görüşmek için 15 Haziran Pazartesi günü bir araya geldi. Görüşmenin hemen ardından basın toplantısı yapan ikili; iş birliği, karşılıklı güven ve dayanışma vurgusu yaptı. Ayrıca terörle mücadele dâhil bölgesel istikrarsızlık ve güvenlik sorunları da ele alındı. Zarif, İran’ın Libya konusunda Türkiye ile ortak bakış açısına sahip olduğunu söylerken Çavuşoğlu ise ABD’nin İran’a uyguladığı tek taraflı yaptırımları eleştirdi. Basın açıklamasının ortak başlıkları arasında Filistin, Suriye, Afganistan ve Yemen konularında somut adımlar atılması gerekildiği de yer aldı.

İran IMF’den Destek Bekliyor

Salgının ülke içerisindeki etkisinin yeniden artması nedeniyle İran, IMF’den destek bekliyor. Bilindiği üzere geçtiğimiz aylarda İran’ın 5 milyar dolarlık kredi başvurusu ABD tarafından engellenmişti. Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, İran devlet televizyonuna yaptığı açıklamada kredi konusunda ABD engelinin devam ettiğini söyledi. IMF kurulunun ABD baskısı altında kalmamasını isteyen Ruhani, IMF’yi bütün ülkelere eşit davranmaya çağırdı.

Musevi’den Amerika Eleştirisi

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi 15 Haziran Pazartesi günü Twitter üzerinden yaptığı açıklamalarda ABD’nin “Nord Stream 2” boru hattı için uyguladığı yeni yaptırımları eleştirdi. Yaptığı açıklamada Amerika’yı “zorba” olarak tanımlayan Musevi, ABD’nin gözünü Avrupalı müttefiklerine diktiğini söyledi. Amerika’nın uluslararası hukuka aykırı hareket ettiğinin altını çizen Musevi, bu durumun yalnızca küresel kaosa yol açacağını iddia etti.

Cevad Zarif Rusya’da

Dışişleri Bakanı Cevad Zarif 16 Haziran Salı günü resmî ziyaret kapsamında Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile görüştü. Görüşmenin ardından yapılan ortak açıklamada iki bakan da uluslararası hukukun önemine vurgu yaptı ve iki ülke arasında “Suriye’de uluslararası hukukun rolünün artırılmasıyla” ilgili ortak deklarasyon imzalandı. Ayrıca İran’a karşı “haksız ve yasa dışı yaptırımlar” hakkında yorum yapan Lavrov, “Bu yaptırımlarla mücadele etmek için tüm uluslararası yasal önlemleri kullanacağız.” açıklamasında bulundu.

UAEA İran Hakkında Karar Verdi

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), 19 Haziran Cuma günü İran’ın erişime izin vermediği iki nükleer tesis hakkında karara vardı. İran’ın güvence denetimi anlaşması ve ek protokol kapsamında, Ajansla tam ve zamanında iş birliği yapması ve erişim izni verilmeyen 2 noktanın müfettişlerin denetimine açılması kararı 25 ülkenin onayıyla kabul edildi. Oylamada Rusya ve Çin muhalif oy kullanırken Nijerya, Hindistan, Pakistan, Tayland, Moğolistan, Azerbaycan ve Güney Afrika çekimser kalan ülkeler oldu.

Hüseyni Nejad Koronavirüsün Batı’daki Seyrini Değerlendirdi 

Kum İlim Havzası Talebeler Birliği Başkanı Hüccetü’l-İslam Hüseyni Nejad, 19 Haziran Pazartesi günü Hawzahnews’e verdiği röportajda koronavirüsün Batı’daki seyrini ve Batı medeniyetinin salgına karşı mücadelesini değerlendirdi. Hüseyni Nejad, koronavirüsün Batı medeniyetini çelişkiye uğrattığını ve bu durumun medeniyetin kalitesizliğini ortaya çıkardığını söyledi. Ayrıca Batı medeniyetinin vahşi bir medeniyet olduğunu dile getirerek ülkede bu medeniyeti aile meseleleri, ahlak, davranış, çocukların terbiyesi ve eğitimi için örnek alanların utanç duymaları gerektiğini ekledi. ABD’de meydana gelen son protestolara da değinen Nejad, Batı medeniyetinin “insan kimliğini” ayaklar altına aldığını ve Batı düşünürlerin bu duruma bir cevabı olmadığını söyledi. Hüseyni Nejad son olarak Batı medeniyetinin aksine İslam medeniyetinin sunmuş olduğu eşitlik, empati, sevgi ve yardımlaşma gibi değerlerin salgın esnasında kendini gösterdiğini, Batıcı olarak tanımladığı ünlülerin bunu itiraf etmeleri gerektiğini vurguladı.

Kum İlahiyat Üniversitesi Rektöründen Yeni Meclisle İlgili Açıklama

Kum İlahiyat Üniversitesi Rektörü Hüccetü’l-İslam Seyyid Rıza Müeddep, 18 Haziran Perşembe günü verdiği röportajda çalışmalarını yeni başlayan 11. Dönem Meclisiyle ilgili açıklamalarda bulundu. Müeddep, Humeyni’nin “Meclis milletin gerçek evidir.” sözüne değinerek Meclisin sadece ekonomik ve siyasi meseleler karşısında değil aynı zamanda toplumsal meseleler karşısında da sorumlu olduğunu söyledi. Müeddep, toplumsal açıdan mahrem olmayan kadın ve erkeğin kaynaşmasının ciddi bir mesele olduğunu dile getirerek bu çerçevede İslami İrşat Teşkilatı Başkanı’nın son Meclis konuşmasının muhafazakâr kesimin talepleri olduğunu ve ciddiye alınması gerektiğini ifade etti. Müeddep benzer şekilde toplumsal ıslahatın daha verimli yapılabilmesi için ekstra bütçenin bu alana ihtisas edilmesi gerektiğini de ekledi. Son olarak sosyal medyanın gençler üzerindeki etkisine değinen Müeddep, işsizlik oranının yükselmesi ve evlenme yaşının gecikmesinin bu meselede etkili olduğunu ve sorunun çözülmesi için bahsedilen iki unsurun dikkate alınması gerektiğini ifade etti.

Irak, İran'a Borcunu Gıda ve İlaç İhracatıyla Ödeyecek

İran Merkez Bankası Başkanı Abdülnasır Hemmati, Irak'ın İran'a elektrik ve doğal gaz borcunu gıda ve ilaç ihracatı ile ödeyeceğini belirti. İranlı yetkililer, Irak'ın İran'a 800 milyon dolar elektrik ve 2 milyar dolar doğal gaz borcu olduğunu belirtti.

İran’da Doğrudan Yabancı Yatırım Düştü

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) raporuna göre İran’da doğrudan yabancı yatırım miktarı 2019 yılında yüzde 36,4 oran düşerek 1,5 milyar dolara gerilediği belirtilmiştir. Halbuki 2018 yılında ülkede doğrudan yabancı yatırım miktarı 2,3 milyar dolar civarındaydı.

İran’da Dolar Kuru Rekor Kırdı

İstatistiklere göre İran’da son aylarda yükselişi devam eden dolar, serbest piyasada 18.850 tümen seviyesine çıktı. İran'da 1 ABD doları, ocak ayında 13.350 tümen civarında işlem görüyordu. Buna göre tümen yıl başından bu yana dolar karşısında yüzde 41 değer kaybetti