Haftalık Basın Özeti 13-19 Ekim 2019

Haftalık Basın Özeti 13-19 Ekim 2019
21-27 Mehr 1398
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Meclis Başkanından Yemenle İlgili Açıklama

İran İslami Şura Meclisi Başkanı Ali Laricani 15 Ekim Salı günü Uluslararası Parlamentolar Kurulunun 141. toplantısında yaptığı konuşmada Barış Pınarı Harekâtı’nın yeni göçlere neden olup Suriye’nin mevcut düzenini bozacağından dolayı İran’ın bu operasyona karşı olduğunu ifade etti. Laricani Avrupa Birliğinin Suriye meselesinde diğer ülkelere öğüt vermekle yetindiğini dile getirerek Almanya’nın daha aktif rol alması gerektiğini vurguladı. Laricani aynı şekilde Basra Körfezi’nde yabancı güçlerin varlığına ihtiyaç olmadığını, Yemen konusunda ise Suudi Arabistan’ın sorunun siyasi yollardan çözülmesini istediği takdirde İran’ın arabuluculuk yapmaya hazır olduğunu açıkladı.

Erbain Merasimine Yoğun İlgi

Huzistan Emniyet Genel Müdürü Hüseyin Abbaszade 16 Ekim Çarşamba günü gazetecilere verdiği bilgiye göre Ekim ayının başından bu yana Şelemçe ve Çazabe sınır kapılarından 1 milyon 782 bin kişi Erbain Merasimine (Kerbela Şehitlerinin Kırkı) katılmak için Irak’a geçiş yapmıştır. Abbaszade meydana gelen yoğunluklara daha önceden hazırlıklı olduklarından dolayı herhangi bir sorun meydan gelmediğini, vatandaşlarının dönüşü için de hazırlıklı olduklarını ifade etti.

Erbain Merasimi son yıllarda devletin verdiği destek ve sağlamış olduğu imkânlar nedeniyle oldukça yoğun ilgi görmektedir. Erbain Merasimi kapsamında Şiiler her yıl Kerbela şehitlerini anmak için belli mesafeleri yürüyerek Hz. Hüseyin mezarına gitmektedir.

İran Dördüncü Adımı Atmaya Hazırlanıyor

İran Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Mahmud Vaizi 17 Ekim Perşembe günü gazetecilerin sorularına cevaplarken İran’ın Nükleer Anlaşma kapsamındaki sorumluluklarından feragat etmesiyle ilgili açıklamada bulundu. Vaizi, Avrupa taraflarının Nükleer Anlaşma kapsamındaki sorumluluklarını yerine getirmediği takdirde İran söz konusu anlaşma kapsamındaki sorumluluklarından feragat etmek için dördüncü adımı atmaya hazır olduğunu bildirdi.

İran, 8 Mayıs 2019’dan bu yana Avrupa taraflarının anlaşma kapsamındaki sorumluluklarını yerine getirmediği gerekçesiyle ikişer ay aralıklarla aşamalı olarak sorumluluklarından feragat etme politikasını izlemektedir.

Yerli Eğitim Uçağı Tanıtıldı

İran Hava Kuvvetleri Komutanı General Aziz Nasirzade 17 Ekim Perşembe günü yaptığı bir açıklamada eğitim amaçlı tasarlanan “Yasin” adında yeni bir uçağın tanıtımını gerçekleştirdiğini ifade etti. Nasirzade uçağın dünya standartlarına uygun, tamamen yerli imkânlarla yapıldığını ifade ederek uçağın eğitim alanındaki ihtiyaçlara giderecek şekilde tasarlandığını vurguladı. Nasirzade,”Yasin” adındaki bu uçağın deneme uçuşlarının başarılı bir şekilde tamamlandığını dile getirerek yakında hizmete gireceğini açıkladı.

Amad News’in Kurucusu Tutuklandı

DMO, 14 Ekim Pazartesi günü yayımladığı bir bildiride Fransa’dan yayın yapan İran Yönetimi karşıtı Amad News’in kurucusu ve Telegram sayfası sorumlusu olan Ruhullah Zam’ı tutukladığını açıkladı. Zam’ın İran ve Irak istihbarat birimlerinin iş birliği ile tutuklandığı ve Irak’ta gerekli yasal prosedürler yerine getirilmeden İran’a teslim edildiği şimdiye kadar gelen bilgiler arasında. Zam’ın Iraklı ünlü taklit mercii Ali Sistani’den maddi destek alma vaadiyle İran istihbaratı tarafından kumpasa düşürüldüğü ve bu ülkeye gider gitmez gözaltına alındığı ileri sürülmektedir.

Hüseyin Feridun Hapis Cezasına Çarptırıldı

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin Kardeşi Hüseyin Feridun yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle 5 sene hapis cezası ve 31 milyar tümen para cezasına çarptırıldı. Feridun ise 16 Ekim Çarşamba günü hapishaneye götürülmeden evvel dosyasının tekrardan incelenmesini ve delillerin gösterilmesini talep etti.

Feridun, Ruhani’nin cumhurbaşkanlığının ilk dönemlerinde nükleer müzakereler başta olmak üzere sıklıkla resmî görüşmelerde Ruhani’nin yanında bulunmasına karşın son iki yılda resmî görüşmelerde pek görülmemiştir.

Laricani: AB Nükleer Anlaşma Konusunda Önemli Adımlar Atmadı

İran Parlamentosu Başkanı Ali Laricani, Sırbistan Başbakanı Ana Brnabic ile 15 Ekim Salı Günü Belgrad’da bir araya geldi. Laricani, Avrupa ülkelerinin 2015’te imzalanan Nükleer Anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirememelerini eleştirdi ayrıca İran ile Sırbistan arasındaki ekonomik ilişkilerin çeşitli alanlarda artırılması gereğini vurguladı. Sırp lider Brnabic ise Belgrad’ın Tahran’la ilişkilerini her alanda ilerletme isteğini ve yaptırımlara maruz kalan İran’a yardımcı olmak için elinden geleni yapacaklarını dile getirdi.

İran Delegesi: Tahran ve Pekin Her Alanda İlişkileri İlerletecek

İran İslam Cumhuriyeti’nin Çin Büyükelçisi Muhammed Keshavarzzadeh 17 Ekim Perşembe Günü Pekin’de bulunun İranlılar Ticaret Odası toplantısında İran-Çin ilişkileri hakkında açıklama yaptı. Büyükelçi, ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımlara rağmen, Tahran ve Pekin arasındaki ilişkilerin siyasi, ekonomik ve diğer alanlarda geliştiğini söyledi. Keshavarzzadeh, petrol dışı ihracatın mevcut şartlar altında İran için önemli olduğunu belirtti. Keshavarzzadeh ayrıca, Çinlilerin vizesiz olarak İran’a gelebildiklerine dikkat çekerek daha fazla Çinli turistin İran’a geleceğini umduğunu dile getirdi.

Dışişleri Bakanları Suriye ile İlgili Görüş Alışverişinde Bulundu

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Javad Zarif ve Rus mevkidaşı Sergei Lavrov 17 Ekim Perşembe Günü yapılan bir telefon görüşmesinde, ikili ilişkileri ve Suriye de dâhil olmak üzere bölgesel gelişmeleri değerlendirdiler. Görüşmenin Suriye ilgili olan kısmının ana hattı, Suriye’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı temelinde Fırat Nehri’nin doğu yakasında durumun uzun ömürlü ve kalıcı bir şekilde istikrara kavuşturulması gereğiyle ilgiliydi. Zarif ayrıca başta Suriye konusunu görüşmek üzere Irak Dışişleri Bakanı Muhammed Ali el-Hakim ile ayrı bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

İran Ekonomisi 2019-2020 Döneminde Küçülecek

Dünya Bankasının Ekim’de yayımlanan sonbahar raporuna göre İran ekonomisinin 2019-2020’de petrol ve doğal gaz kaynaklı dış kısıtlamalar nedeniyle %8,7 oranında daralması beklenmektedir. Raporda, ABD’nin Tahran’a yaptırımları neticesinde “azami baskı” politikasının petrol gelirlerini düşürdüğünü, ekonomiyi durdurduğunu ve ulusal para biriminin değerini düşürdüğü savunulmaktadır. Dünya Bankası tarafından İran ekonomisinin 2020-2021’de %0,5 oranında büyüyeceği öngörülmektedir.

İran’da Yeni Gaz Rezervi Keşfedildi

İran Milli Petrol Şirketi Genel Müdür Yardımcısı Rıza Dahkan, Fars eyaletinin güneyinde yeni bir doğal gaz rezervinin bulunduğunu belirtti. “Eram” adını verdikleri Fars eyaletinin güneyinde bulunan yeni gaz alanının, 40 milyar dolar tutarındaki 385 milyon varil doğal gaz kondensatına sahip olduğunu dile getiren Dahkan, Eram gaz alanının, Güney Pars’taki bir bölüme eşit olduğunu ve Tahran’ın 16 yıllık doğal gaz ihtiyacını karşılayabileceğini ifade etti.

İran Ürünlerinin Herat’a Negatif Etkileri

Afganistan’ın Herat Sanayi ve Maden Odası istatistiklerine göre İran hükûmetinin düşük fiyatla ürün ihraç etmesi nedeniyle Herat sanayi bölgesinde yaklaşık 200 tesisinin kapanmak zorunda kaldığı görülmektedir. Herat Ticaret ve Yatırım Odası yetkilileri tarafından, İran ürünlerinin yasadışı yollarla Afganistan’a girişi Herat sanayi tesislerinin zarar etmesine sebep olduğu ifade edilmektedir.

Enerji Borsası Gelirlerinde Artış

Tahran Ticaret Odasının endüstri maden ve tarım verilerine göre farklı enerji şirketlerinden alım satım yapan enerji borsasından yaklaşık yedi ay içinde ülkeye 519 milyon dolar değerinde döviz geliri elde edildiği belirtilmektedir. Verilere göre bu rakamda geçen yılın aynı dönemine kıyasla üç kat artış olduğu görülmektedir.

Ünlü Müzisyen Hüseyin Dehlevi Hayata Veda Etti

Mehr Haber Ajansından alınan bilgiye göre bir süredir Tahran Şeriati Hastanesinde yatan Hüseyin Dehlevi hayata veda etti. Haberi doğrulayan Devlevi’nin eşi Susan Aslani, sanatçının cenaze merasimi ve son yolculuğuna uğurlanması hakkında açıklamalarda bulunarak merasimin çocuklarının geleceği tarihe ertelendiğini belirtti. Son yıllarda Alzheimer hastalığı teşhisi konan deneyimli sanatçı, uzun süre hastanede gözetim altında tutuldu. Duayen sanatçı müzik eğitimine beş yaşından itibaren ünlü saz sanatçısı merhum Ali Ekber Han Şehnazi’nin öğrencisi olan babası Muizeddin Dehlevi nezdinde başladı.

Dehlevi, dokuz yaşında annesinin teşvikiyle keman çalmayı öğrenmek için babasının yanına gitti. İlk keman dersini babasından aldıktan sonra sanatının ikinci dönemini Ebulhasan Saba’nın yanında sürdürdü. Daha sonra müzik okuluna girdi. Çocuk bayramı vesilesiyle “Mana ve Mani Operası”nın başlamasına öncülük etti. Dehlevi, 1992 yılında Mazurabi Orkestrası’nı kurdu. Dehlevi’nin en önemli eserlerinden biri sanat alanında yılın kitap ödülünü kazanan “Şiir ve Vokal Müzik Arasındaki İlişki” adlı çalışmasıdır.

Tebriz Üniversitesi ve Avrasya Üniversiteleri Birliği’nin İş Birliği Temalı Toplantısı

Tebriz’de Avrasya Üniversiteleri Birliği Başkanı’yla yapılan görüşmede Mir Reza Macidi şunları söyledi: “Tebriz’in; İran tarihi, bilimi ve edebiyatı açısından medeniyetlerin beşiği olduğu söylenebilir Tebriz’de çok sayıda bilim adamı yetişmiştir.”

Macidi, yaklaşık 800 yıl önce Tebriz’de Reb’-i Reşidi adıyla bilinen bir üniversitenin var olduğunu, burada öğrencilerin çoğuna yaşayan dünya dillerinde dersler verildiğini, Tebriz Üniversitesi’nin de aynı kampüste tesis edildiğini aktardı. Tebriz Üniversitesi Rektörü, Tebriz Üniversitesi’nin başlangıçta Edebiyat ve Tıp olmak üzere iki fakülteyle faaliyete geçtiğini belirtti. Rektör, çeşitli bilim ve teknoloji üretimi alanındaki kapasitelerini göz önünde bulundurarak Tebriz Üniversitesi’nin Avrasya Birliği üyesi üniversitelerle iş birliği geliştirmeye hazır olduğunu dile getirdi. Avrasya Üniversiteler Birliği Başkanı Mustafa Aydın da bu birliğe üye olan ülkelerin kapasitelerini açıklamak için Tebriz Üniversitesi’yle çeşitli alanlarda iş birliğine daha çok ihtiyaç duyulduğunu belirtmiştir. Aydın, bölgedeki ülkelerin ve ulusların refahını geliştirmek için birliğe katılan üniversitelerin bilim ve teknolojik kapasitelerin arttırılacağını belirtti.

İranlı Yayıncı Türkmenistan Kitap Fuarına Katıldı

Türkmenistan’da bulunan İran Kültür Müşavirliği Halkla İlişkilerinin aktardığına göre Türkmenistan’da bulunan İran İslam Cumhuriyeti Kültür Müşaviri Rıza Haniyan, Türkmenistan hükûmetinin daveti ve İran’ın Aşkabat Kültür Müşavirliğinin gayretleriyle bu yıl 14-15 Aban’da (5-6 Kasım 2019) Aşkabat’da düzenlenecek olan 13. Uluslararası Türkmenistan Kitap Fuarına İntişarat-ı bih Neşr, el-Hüda, Cadde-i İbrişem, Bustan-ı Kitap, Danişgah-ı Ferdevsi Meşhed (Meşhed Firdevsi Üniversitesi) ve Gürgan Mahtumkulu Feraği yayınevleri katılacak ve yayımlanan son kitaplarını ziyaretçilere sunacaklar.

Ayrıca 13. Türkmenistan Kitap Fuarı’na Rusya, Almanya, Türkiye, Ukrayna, Azerbaycan, Kazakistan, Polonya, Kore, Arnavutluk, ABD, Romanya, Ermenistan, Kırgızistan ve Çin’den yayıncılar da katılacaklardır. İran İslam Cumhuriyeti Kültür Müşaviri, İran ilk defa yedi yayınevi ile Fuarda İran İslam Cumhuriyeti Kültür Müşavirliği standındaki yerini alacak dedi.

Sanatçı Metin Sutude Savcılığa Çağrıldı

Devlet medyası tarafından düzenlenen bir film galasındaki görüntülerinden dolayı eleştirilen Metin Sutude savcılığa çağrıldı. Genç Gazeteciler Kulübünün verdiği bilgilere göre sanatçı kefaretle serbest bırakıldı. Sutude, sosyal medyadaki hesaplarından eleştirilen fotoğrafları silerek özür niteliğinde bir yazı yayımladı. Sutude, toplum standartlarına karşı çıkmak için giyinmediğini, kıyafetlerinin ve saçlarının eskisi gibi olduğunu belirtti. İran Sineması Halkla İlişkiler Kurumu Başkanı, tüm aktörleri kapsayan bir çerçevede genel kurallar oluşturulacağını beyan etti.