Kalibaf ve Cihangiri Yarıştan Çekildiler 

Cumhurbaşkanlığına adayı Tahran Belediye Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf yaklaşık bir ay boyunca yaptığı seçim propagandalarının ardından yayımladığı bir bildiriyle seçimlerden İbrahim Reisi lehine çekildiğini açıkladı. Kalibaf ayrıca, destekçilerinden de bütün kapasite ve desteğini Reisi’nin kazanması için kullanmalarını istedi. Kalibaf’ın yanı sıra Reformist Siyasetçiler Yüksek Konseyi cumhurbaşkanlığına adaylığını koyan Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri’ye yazdığı mektupta seçimlerden Hasan Ruhani lehine çekilmesini istemesi üzerine İshak Cihangiri yayımladığı bildiriyle adaylıktan çekildiğini açıkladı. Cihangiri yaptığı açıklamada reformların sesi olmak için geldiğini ve reformun sesinin itidal olduğunu bildirdi.

Hasan Ruhani Yeniden Cumhurbaşkanı Seçildi

19 Mayıs Cuma günü gerçekleştirilen 12. dönem cumhurbaşkanlığı seçimlerini mevcut Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani kazandı. İçişleri Bakanı Abdül Rıza Rahmani Fazlî daha önce yaptığı açıklamada ülke genelinde 63 binden fazla seçim merkezinde 130 bin sandıkla seçimlerin gerçekleştirileceğini bildirmişti. İçişleri Bakanı Fazlî 20 Mayıs Cumartesi günü öğlen saatlerinde seçim sonuçlarına ilişkin yaptığı basın açıklamasında yaklaşık %73 katılımın oranıyla 41 milyon 220 bin 131 kişinin oy kullandığı seçimde Hasan Ruhani’nin oyların 23 milyon 549 bin 616’sını alarak %57,13 ile yeniden İran’ın Cumhurbaşkanı seçildiği ilan etti. En yakın rakibi İbrahim Reisi 15 milyon 786 bin 449 ile %38.3 oranında oy alırken diğer adaylar Mustafa Mir Selim 478 bin 215 oyla  %1,16, Mustafa Haşimi Taba 215 bin 450 oyla %0,52 alabildiler.

Ahvaz’da İki Polis Öldürüldü

Huzistan Vilayeti Polis Teşkilatı Toplumsal Meselelerden Sorumlu Komutan Yardımcısı Ali Kasımpûr yaptığı açıklamada 15 Mayıs Pazartesi günü Huzistan vilayetinin Ahvaz şehrinde kimliği belirsiz silahlı kişilerin saldırısı sonucu iki polisin öldürüldüğünü söyledi. Bazı kaynaklara göre ise iki polis memurunun da yaralandığı bildirildi. Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Huzistan vilayeti Veli Asr komutanı Hüseyin Şahvarpûr ise iki askeri öldüren teröristlerin yakalandığını belirtti.

Türkiye-İran Sınırına Güvenlik Duvarı İnşası 

Türkiye'nin İran sınırına duvar inşa etme projesini değerlendiren İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımî, Türkiye tarafından sınırdaki güvenliği artıracak her türlü eylemi olumlu karşılayacaklarını ifade etti. Kasımî: “Türkiye, bizi böyle bir uygulama yapacağına ilişkin bilgilendirmişti. Duvar sınırın sıfır noktasına inşa edilmeyecek. Sınırdaki güvenlik ve istikrarı artıracak her türlü eylemi olumlu karşılarız. Bu konuda koordinasyonun arttırılması için daha fazla ikili diyalog kurulmasından yanayız. Sınırın güvenliği hem İran ve hem Türkiye için önemlidir ve buna ilişkin her iki ülke tarafından gerekli çaba sarf edilmeli” dedi.

Cumhurbaşkanlığı Seçimlerine Türkiye’de Yaşayan İran Vatandaşları da Katılacak

19 Mayıs’ta İran’da yapılacak olan 12. dönem cumhurbaşkanlığı seçimleri için Türkiye’de bulunan İran vatandaşlarının oylarını kullanabilmeleri amacıyla Ankara, İstanbul, Erzurum, İzmir, Trabzon’da toplam 6 sandık oluşturuldu. İran’ın Ankara Büyükelçisi Muhammed İbrahim Taheriyan Ferd yaptığı açıklamada; “Ankara, Erzurum ve Trabzon’daki konsolosluk binalarında, İstanbul ve İzmir’deki Bank Mellat binasında birer oy sandığı kurulacağını” söyledi. Seçimin yapılması için tüm hazırlıkların tamamlandığını ifade eden Taheriyan Ferd, yerel yetkililer ve dışişleri bakanlığı ile de gerekli koordinasyonun yapıldığını belirtti.

Tahran’da Siyasi İstişareler Toplantısı Düzenledi

Tahran’da 17 Mayıs 2017’de ev sahipliğini İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakan Yardımcısı İbrahim Rahimpur’un yaptığı, Hindistan Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Ji Şankar’ın da katıldığı İran-Hindistan siyasi istişare toplantısı düzenlendi. İran heyeti görüşmede Çabahar Limanının geliştirilmesi için mevcut engellerin kalkmasını ve bankacılık alanındaki sorunların giderilmesini istedi.

İki İran Askeri Suriye’de Öldürüldü

İran Devrim Muhafızları Ordusu'na mensup iki askerin Suriye'deki çatışmalarda öldürüldüğü bildirildi. İran Resmi Haber Ajansının (IRNA) haberine göre, Devrim Muhafızları'na bağlı Zeynebiyyun Tugayı'nda görev yapan iki asker, Suriye'deki çatışmalarda hayatını kaybetti. Suriye'de 6 yıldır devam eden iç savaşta Beşar Esed yönetimine askeri destek veren İran, bu ülkedeki çatışmalarda şu ana kadar aralarında 15 generalin de bulunduğu binin üzerinde askeri personelini kaybetti.

İran’da “Türkiye’nin Orta Doğu Politikası Konferansı”

Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Rıza Hakan Tekin, bölge ülkeleri arasında karşılıklı güvenin önemine vurgu yaparak, güven sağlanmadan sorunların çözümünün zor olduğunu belirtti. Başkent Tahran’daki Beheşti Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesi Siyasi İlişkiler Derneği tarafından düzenlenen "Türkiye'nin Orta Doğu Politikası" konferansında konuşan Tekin, Orta Doğu'daki sorunların çözülmemesinin daha derin krizlere yol açtığını söyledi. Tekin, bölgenin sorunlarının bölge ülkeleri tarafından çözülmesi gerektiğine işaret ederek, "Çözülemeyen her sorun daha da derinleşmektedir. İlkesel olarak bölge sorunlarının bu bölgenin ülkeleri tarafından çözülmesini istiyoruz. Bizim bölge için vizyonumuz, kalıcı barışın, istikrarın ve ekonomik kalkınmanın sağlanmasıdır. Güven, bölgede en çok ihtiyaç duyduğumuz konudur. Bu çözülmeden sorunları halletmek zor gözüküyor. Bunu başarabilirsek, önümüz çok daha aydınlık olacaktır. Türkiye ve İran güveni arttıracak ve buna engel olacaktır." dedi. 

Fransa’nın Yeni Hükümetinin İran’la İlişkileri

Fransa'nın Tahran Büyükelçisi Fransua Senemua 15 Mayıs’ta yaptığı açıklamada Fransa'nın yeni hükümetinin İran ile imzalan nükleer anlaşmada öngörülen yükümlülüklerini yerine getireceğini, İran’ın Fransa'nın önemli bir ticari ortağı olduğunu ve bu ilişkiyi devam ettirmek için çaba göstereceklerini belirtti.

İran ile Avrasya Ekonomik Birliği Arasında İş Birliği Görüşmeleri Başladı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 16 Mayıs’ta Pekin’de gerçekleşen “İpek Yolu” forumunda Avrasya Ekonomik Birliği ve İran arasında iş birliği için istişarelerin başlatılması konusunda anlaştıklarını belirtti.

Washington Tahran’la İş Birliği Yapabilir

ABD’nin Beyaz Saray Sözcüsü Sean Spicer 17 Mayıs’ta yaptığı açıklamada Suriye’de devam eden krizin çözümü için Washington’ın Moskova ve Tahran’la iş birliği yapabileceğini söyledi. Bu açıklama Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un ABD Başkanı Trump’la gerçekleştirdiği görüşme sonrası yapıldı.

Cannes Film Festivalini Asgar Ferhadi Açtı

17-28 Mayıs 2017 tarihleri arasında Fransa’nın Cannes şehrinde düzenlenen 70. Uluslararası Film Festivalini bu yıl Oscar ödüllü İranlı sinema sanatçısı Asgar Ferhadi açtı. Ayrıca Asgar Ferhadi ve beraberindeki Kemal Tebrizi, Fatemeh Mo’temed Arya gibi sanatçılar da 12. İran Cumhurbaşkanlığı seçimleri için oylarını Cannes’te kullandılar.

Ölümlü iş kazaları %10 arttı

Adli Tıp Kurumu, İran'da 2016 yılında işyerlerinde meydana gelen ölümlerin yüzde 10 arttığını açıkladı. Kuruma göre 1645 işçi çalışırken hayatını kaybetti. Bu sayı bir önceki yıla göre 151 artış gösterdi. Bir yıllık dönemde en yüksek mesleki ölüm oranları Tahran'da 399, Fars eyaleti 112, Horasan Razavi'de 109 olarak gerçekleşti. Bu arada, 9 kişiyle Kohgiluyeh-Bouyer Ahmad Eyaleti, 10 kişiyle Kuzey Horasan Eyaleti, 12 kişiyle Güney Horasan Eyaleti, aynı dönemde işle ilgili en az ölüm sayısını kaydedilen eyaletlerdir. Raporlar ölümlerin çoğunun düşme, oksijen yetersizliğine, elektrik çarpmasına, yanmaya ve benzeri sebeplere bağlı ölümler olduğunu gösteriyor.

Batı İran'da Dört Paleolitik Dönem Tespit Edildi

Kültürel Miras ve Turizm Araştırma Enstitüsü internet sitesinde İran'ın batısında Kermanşah otoyolunu genişletmek yapılan çalışma sırasında dört adet Paleolitik dönem tespit edildiğini bildirdi.

Kültürel Miras ve Turizm Araştırma Enstitüsü Halkla İlişkiler Ofisi Arama Heyeti Başkanı Heydari Gouran'ın yaptığı açıklamada, bilimsel arkeolojik keşiflerin ikinci sezonu Ivan mağarasında ve Kermenşah’daki kayalık barınakta Arkeoloji Araştırma Enstitüsü ve Kermanşah Kültürel Miras ve Turizm Bölümü gözetiminde Cambridge Üniversitesi'nden bir ekip tarafından tamamlandığını açıkladı. Heydari Gouran, Ivan mağarası ve kayalık barınağın Kermanşah şehrinden 35 kilometre uzaklıkta, Kermanşah-Kamyaran yolu üzerinde yer aldığını belirtti.

UNESCO, Lut Çölü için Anma Pulu Yayımlandı

UNESCO, Dünya mirası listesinde kayıtlı ilk İran doğal alanı olan ve Güneybatı İran'da 51.800 km²’lik geniş bir tuz çölünü kaplayan Lut Çölünü tanıtmak için bir anıt pulu yayımlandı. Lut Çölü Bölgesi Müdürü Bayan Zehra Rızaei Malakuti 14 Mayıs 2017 Pazar günü yaptığı açıklamada, bu pullarda çöl ile ilgili resimlerin görülebileceğini söyledi.

İran Cumhurbaşkanı Adaylarının Kültürel Konulardaki Yorumları

Devlet tarafından işletilen İran televizyonundan yayımlanan üç cumhurbaşkanlığı tartışmasının ikinci turu kültürel meselelere ayrıldı. Ancak kültür ve sanatın gelişimi konusunda net bir plan verilemediği için tartışmaya siyasi ve ekonomik argümanlar hâkim oldu.

Cumhurbaşkanlığı adaylarından birisi, İran İslam Devriminin Yüksek Lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamenei tarafından 2016 yılının başında Meşhed'deki İmam Rıza Türbesinin sorumlusu olarak atanan İbrahim Reisi, seçimi kazandığı takdirde İran’ın geçmişine asla geri dönmeyeceğini ama mevcut koşulların da hoş karşılanmayacağını dile getirdi. Televizyon programında “İran sinemasını mevcut durumdan” kurtarmak için planları olduğunu söyleyen Reisi, ancak “mevcut durum” hakkında ne hissettiğini açıklamadı. TV sunucusunun, İran'ın sanal dünyasının kaosa maruz kaldığını, bu kaos ile nasıl başa çıkacağını sorusuna Reisi, “internet hayatın her katmanını etkiledi, bu nedenle, buna inanmalıyız” şeklinde cevap verdi.

Bağımsız aday Mustafa Haşimitaba, sanal ortam, mevcut durumda hem bir fırsat hem de bir tehdit olarak görülebilir, dedi. Daha sonra, akıllı telefon kullanıcıları arasında bilgiye erişmek için güçlü bir isteğin olduğunu ancak bu ihtiyacın yakında azalacağını, hükümetin görevinin sanal çevre ve sorunlu kanallar üzerinde kontrolü sağlamak olduğunu ve bu kontrolün insan özgürlüğünün ruhuna aykırı olmadığını, sanal ortamın bilimsel ve kültürel etkileşimler için açık tutulması gerektiğini belirtti.

Hasan Ruhani, yönetiminin ilk aylarında kültür yetkililerinin kitap üzerindeki denetimi yayıncılara emanet etmeyi planladığını ancak bu planın henüz hayata geçmediğini açıkladı.

1993'ten 1997'ye kadar Ayetullah Haşimi Rafsancani'nin yönetiminde Kültür Bakanı olarak görev alan diğer aday Mustafa Mir Selim, seçimlerde zafer kazanması halinde yayınlar üzerindeki hükümet denetimini elinde tutacağını söyledi. Bir röportajda Mir Selim “Başlarda, yayıncılara kitapları yayımlamadan önce kitapları kontrol etmeleri konusunda kendilerine güvendiklerini ama bazı yayıncıların kısıtlamalara uymadığını ve İran İslam Cumhuriyetinin kötü bir imajını ortaya çıkardığını dile getiren Mir Selim, yayınlar üzerinde her zaman sıkı bir kontrolün olması gerektiğini fakat olumsuz bir görünüş de sergilenmemeli dedi. Mir Selim ayrıca hükümetin sinema üzerinde aynı kontrolü kullanmasının gerektiğini savundu.

Sanatçılar Ruhani’yi Destekliyor

Oscar ödüllü film yapımcısı Asgar Ferhadi de dahil olmak üzere pek çok İranlı kültür figürü, bu hafta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Ruhani'yi destekliyor.

Ruhani hükümetine yönelik bazı eleştiriler olmasına rağmen, Ruhani'den dört yıl önce başlattığı ilerlemeye devam etmelerini istediler.

Mahmud Ahmedinejad hükümeti tarafından kapatılan İran Sinema Evi, 2013 Cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki Hasan Ruhani’nin zaferinden sonraki ilk aylarda yeniden açılması Ruhani’ye destek vermelerinin nedenlerinden biri olarak gösterdiler.

Buna ek olarak, Ahmedinejad yönetiminin ikinci döneminde neredeyse tamamen sökülmüş olan Tahran Senfoni Orkestrası ve Ulusal Orkestra, Ruhani hükümeti tarafından yeniden inşa edildi.

Halkın İkinci Dönem Beklentileri

İran da 19 Mayıs’ta yapılan seçimlerde Hasan Ruhani tekrar cumhurbaşkanlığına seçildi. Seçimleri belirgin bir şekilde ekonominin şekillendirmesi beklenmekteydi ancak münazaralar ve mitingler sonucunda seçimleri ekonomik vaatlerden ziyade ekonomideki çarpıklıklar yönlendirdi. Ancak seçim döneminde ekonomi alanında planlar ve vaatler bekleyen halk, adayların birbirini yönelttiği yolsuzluk temelli ağır suçlamalar ile karşılaştı. Bu sebeple de halkın ikinci dönemde Ruhani’den beklentilerine İran’da var olan ekonomik sorunların çözülmesine ek olarak ortaya atılan yolsuzluk iddialarının da açığa kavuşturulması eklendi. Fakat Ruhani’nin cumhurbaşkanı olarak sahip olduğu gücün yolsuzluklarla ilgili konularda yeterli olup olmayacağı şüpheli. Zira muhafazakârlar seçimleri kaybetmiş görünse de eleştirilerin odağında yer alan sistemin büyük çoğunluğu Reisi’nin de içinde yer aldığı Devrim Muhafızları tarafından yönetilmekte. İlerleyen süreçte ekonomik sorunları hedef alacağını, ikinci döneminde refahın artacağını açıklayan ve bu bağlamda da halkın desteğini alan Ruhani’nin ülkede var olan diğer sistemsel sorunlarla nasıl baş edeceği merak konusu.

İlaç Sanayi’nde İş Birliği

İran-Türkiye Ticaret Konseyi Genel Sekreteri Celal İbrahimi, büyük bir İran firmasının Türk bir firmayla anlaşma yaparak Tekirdağ Endüstri Parkı’nda bir ilaç merkezi inşası için 100 milyon dolar yatırım yaptığını açıkladı. İbrahimi, hammadde temininin İran’dan, üretimin ise Türkiye'de yapılacağı bu ortaklığın hedefinin İran mallarının Avrupa ve Akdeniz ülkelerine ihracatının kolaylaştırılması olduğunu belirtti. Türk tarafının yapacağı yatırım miktarının da belli olmadığını söyleyen Genel Sekreter, Türkiye’nin bu iş birliği için Avrupa Birliği ile daha iyi ticari etkileşime sahip olması, Dünya Ticaret Örgütü üyeliği ve komşu bir ülke olarak ulaşım maliyetlerini en aza indirgeyecek olması sebeplerinden ötürü seçildiğinin altını çizdi.

Rusya Desteğiyle Vagon Üretimi

İran İslam Cumhuriyeti Demiryolları Şirketi Başkan Yardımcısı (RAI) Babak Ahmadi, 5. Uluslararası Demiryolu Taşımacılığı ve İlgili Sınai Araçlar Fuarı'nda 6.000 yük vagonunun üretimi için bir anlaşma imzalayacağını açıklamıştı. 6000 aracın üretimini kapsayan bu anlaşmaya göre Rus şirketi vagonları üç yıl içinde tedarik etmeyi taahhüt ederken, bunlardan 4.900'ü İran'da üretilecek. Bu arada, Sanayi, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'nın basın açıklamasına göre, iki yıl içinde şubat ayında 2018 yılına kadar 900'ü ithal edilecek olan 1,100 CBU (tamamen inşa edilen) vagonlar İran'a sevk edilecek. İran’da üretilecek 4900 vagon ise "250 milyon euroluk bir Rus yatırımıyla sağlanacak olan fon" ile birlikte %100'lük dış finansman ile Arak merkezli Vagon Pars, 2.200 vagon, Arak Steel 1.250 ve geri kalanı Wagon Kowsar tarafından üretilecek. Fuarda açıklama yapan Rus firmanın yöneticisi Andrey Krivchenkov ise İran’daki araçların incelendiğini, gereken tüm hazırların yapıldığını ve gelecek ay içerisinde prototip üretimine başlanacağını belirtti.