27 Behmen-3 Esfend 1397

Cuma İmamları İstifa Etti

Huzistan eyaletinin Ahvaz Cuma İmamı Ayetullah Muhammed Ali Musevi Cezayiri 18 Şubat Pazartesi günü sağlık sorunları nedeniyle istifa dilekçesini Devrim Rehberliği Ofisine sundu. Cezayiri’nin önceki haftalarda İngiltere’ye gitmesi tartışmalara neden olmuştu. ‘Tebliğ’ için gittiğini açıklamış olsa da bazı çevreler tedavi için gittiğini ileri sürmüşlerdi. Sistan ve Beluçistan eyaletindeki Zahidan Cuma İmamı Ayetullah Abbas Ali Süleymani de 22 Şubat Cuma günü görevi bıraktığını açıkladı.

Felahetpişe: Yeni Terör Saldırısı Olabilir

Meclis Dış Politika ve Milli Güvenlik Komisyonu Başkanı Haşmetullah Felahetpişe 17 Şubat Pazar günü gazetecilere yaptığı açıklamada Zahidan saldırısıyla ilgili olarak “Yüzlerce intihar bombacısı İran sınırlarında hazır beklemektedir ve her an yeni bir intihar saldırısı gerçekleştirebilirler.” dedi.

Zahidan Saldırısıyla İlgili Üç Gözaltı

Devrim Muhafızlarının 17 Şubat Pazar gecesi Sistan ve Beluçistan’ın Haş ve Seravan şehrinde Zahidan saldırısıyla ilgili yaptığı operasyonda üç kişi gözaltına alınırken 150 kg patlamaya hazır madde, 600 kg yapım aşamasında olan patlayıcı ile bir miktar silah ve mühimmat bulundu. Devrim Muhafızları Ordusu Kara Kuvvetleri Komutanı Muhammed Pakpur ise intihar saldırısını gerçekleştiren üç kişilik ekipten ikisini gözaltına aldıklarını ve bunların Pakistan uyruklu olduklarını söyledi.

Ruhani’den Bölge Ülkelerine Diyalog Çağrısı

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani 17 Şubat Pazar günü Hürmüzgan eyaletinde yaptığı konuşmada bazı komşularının yanlış yolu tercih ettiğini belirterek İran’ın bütün bölge ülkeleriyle kardeşçe ve samimi ilişkiler istediğini söyledi.

Meclis’ten Hükümete Rusya Onayı

İran Meclisi 18 Şubat Pazartesi günü ülkenin yeni yıl bütçe görüşmeleri kapsamında hükümetin Rusya’dan altyapı yatırımları ve projeler için 5 milyar dolar kredi almasını öngören tasarıyı onayladı.

İbrahim Reisi Yargı Başkanı Olacak mı?

Meclis Hukuk ve Yargı Komisyonu Sözcüsü Hasan Nevruzi, 16 Şubat Cumartesi günü yaptığı açıklamada Meşhed’deki İmam Rıza Türbesi Vakfı Başkanı İbrahim Reisi’nin Sadık Laricani’nin yerine yargı başkanı olacağını söyledi. Hâlihazırda yargı başkanı olarak görevine devam eden Sadık Laricani bu görevinin yanında aralık ayında vefat eden Mahmud Haşimi Şahrudi’nin yerine Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanlığına da getirilmişti.

İbrahim Reisi, 19 Mayıs 2017’de düzenlenen Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Ruhani’ye karşı yarışmıştı.

13 DAEŞ Üyesi Yakalandı

İstihbarat Bakanlığından yapılan açıklamada Kürdistan eyaletinde Sünni din adamlarına saldırı hazırlığında olan ve iki gruptan oluşan 13 DAEŞ üyesinin yakalandığı bildirildi.

‘Velayet 97’ Tatbikatı Başladı

Ordu (Erteş) Deniz Kuvvetlerinin üç gün sürecek olan “Velayet 97” adlı tatbikatı 22 Şubat Cuma günü Umman Denizi’nde başladı. Tatbikat, Hürmüz Boğazı’nın doğusundan Umman Denizi ve Hint Okyanusunun kuzeyini kapsayan bir genişlikte yapılacaktır.

Muhammed Mümin Vefat Etti

Anayasayı Koruyucular Konseyi fakihlerinden olan ve Uzmanlar Meclisi Üyesi Muhammed Mümin 81 yaşında vefat etti. 13 Ocak 1938 yılında dünyaya gelen Mümin, Kum’da Ruhullah Humeyni, Muhammed Hüseyin Tabatabai ve Murtaza Hairi gibi önemli hocalardan fıkıh, usul ve felsefe dersleri aldı. Mümin’in en önemli öğrencisi mevcut Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani idi. Humeyni’nin talimatıyla 1984 yılında Anayasayı Koruyucular Konseyi fakihler üyesi olarak atandığı görevini hayatının sonuna kadar devam ettiren Mümin, Uzmanlar Meclisi’ne ise Kum temsilcisi olarak girdi.

Zarif: Savaş Riski Çok Yüksek

Münih Güvenlik Konferansına katılan İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, İsrail’in ve ABD’nin bölgedeki davranışlarının gerginliği arttırdığını söyledi. Bazı kişilerin savaş aradığını ifade eden Zarif, “Savaş riski çok yüksek. Eğer uluslararası hukukun ihlal edilmesine göz yumarsanız bu risk daha da artar.” diyerek Avrupa ülkelerine uyarıda bulundu. Zarif, ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence’in “Avrupalı devletler İran’a ambargo uygulamalı” sözlerine sert çıktı ve ABD’nin sağlıksız ve patolojik bir takıntısının olduğunu söyledi. ABD’yi “10.000 kilometre uzaktan gelip bölgede konuşlanıyor” diyerek eleştiren Zarif, “İran’ı çevrelemek adına ABD bazı iddialar ortaya atar ve İran’ın sürekli bölgeye müdahale ettiğini papağan gibi tekrarlarlar. Ama kimin bölgesi diye soruldu mu?” ifadelerini kullandı.

Ruhani: Körfez Ülkeleri ile İlişkilerimizi Geliştirmeye Hazırız

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani İran’ın Hürmüzgan Eyaletinde yaptığı açıklamada İran’ın Ortadoğu’daki güvenliği korumak için bölge ülkeleri ile çalışmaya hazır olduğunu belirtti. Ruhani, ABD ve İsrail’in Ortadoğu’da saldırgan bir politika izlediğini söyledi. Ardından, “ABD ve İsrail’in bölgedeki güvenliği sağlayacağına inanan bölge devletleri yanılıyorlar. Biz Müslümanlar güvenliği sağlamalıyız.” ifadelerini kullandı. Ruhani son olarak, bölge ülkeleri ile kardeşçe bağlar kurmak istediklerini ve İran’ın bölgede saldırgan bir politika izlemediğini belirtti.

Çin ve İran İkili İlişkileri İlerletme Sözü Verdi

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Pekin’de Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile bir araya geldi. İkili ilişkilerin konuşulduğu ve nükleer anlaşmanın ele alındığı görüşmede taraflar ilişkileri geliştirme kararı aldı. Zarif, İran’ın Çin’i her yönden önemli bir ortak olarak gördüğünü söyledi ve “İran ve Çin arasındaki kapsamlı stratejik ortaklık bizim için çok değerlidir” açıklamasını yaptı. Zarif devamında Çin’in Ortadoğu’daki varlığının önemli olduğuna vurgu yaptı. İran-Çin ilişkilerinin yeni bir safhaya geçtiğini belirten Wang Yi ise “İki ülke arasındaki stratejik güveni derinleştirmek ve kapsamlı stratejik ortaklığın ilerlemesini sağlamak için eski dostum ile bu fırsatı değerlendirmek istiyorum” açıklamasında bulundu.

Ruhani: İran-ABD Gerilimi Maksimum Seviyede

20 Şubat Çarşamba günü yapılan kabine toplantısında konuşan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, İran-ABD geriliminin en üst seviyede olduğunun altını çizdi ve ABD’nin İran’a uyguladığı son yaptırımlar için “Bir terör eylemi” ifadesini kullandı. Toplantıda, Varşova’da gerçekleştirilen zirveye değinen Ruhani, “ABD’nin aşağılayıcı siyasi bir yenilgi aldığını” söyledi. ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesine de değinen Ruhani “Avrupa devletlerinin ABD’yi örnek almaması sonucu ABD’nin büyük bir darbe aldığını” belirtti.

Brian Hook'tan İran Açıklaması

ABD İran Özel Temsilcisi Brian Hook İran ile stratejilerinin üç ilkeye dayandığını, bunlardan birincisinin diplomasi, ikincisinin caydırıcılık, üçüncüsünün ise “İran halkının yanında olmak” olduğunu söyledi. Hook, “Diplomasi ayağında yeni ve daha iyi bir anlaşma imzalamak, ikinci ilkemizde azami derecede ekonomik baskıyla İran’ı masaya oturtmak, son olarak hedefimiz İran halkının yanında durmaktır ki onlar bu rejimden en fazla zarar görenlerdir.” açıklamalarında bulundu. Brian Hook “İran halkı ekonomik krizin nedenini ABD’de bulmuyor, Ruhani’de buluyor. 2013’te söz verdikleri ekonomik reformları yapmadılar ve bu yüzden halk bizden yana” ifadelerini kullanarak konuşmasını sürdürdü. ABD’nin İran Eylem Grubu Koordinatörü ayrıca “5 tane Farsça sosyal medya platformu kurduk. Oradan direk İranlılarla görüşüyorum. Dışişleri Bakanı Pompeo da geçen hafta orada İran halkından gelen sorulara cevap verdi ve 2 hafta önce de türban zorunluluğuna karşı duran İranlı Mesih Alinejad ile görüşmüştü” beyanında bulundu.

İran: Pakistan, Teröre Karşı Siyasi İradesini Göstermeli

İran Parlamentosu 17 Şubat Pazar günü Ulusal Güvenlik Komisyonunda son terör saldırısı ile ilgili bir toplantı gerçekleştirdi. Terör olayının gerçekleştiği yerin Pakistan’a yakınlığına dikkat çeken komisyon sözcüsü Ali Necefi Hoşrevi, “Terörist grupların, Pakistan toprağını İran aleyhinde kullanmamaları için İslamabad daha güçlü bir siyasi irade göstermelidir.” dedi.

Bakıri: İran, Pakistan İçindeki Teröristlerle Doğrudan Savaşabilir

18 Şubat Pazartesi günü, İran Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri İran’ın Kum şehrinde gazetecilerin sorularını yanıtladı. Bakıri, “Pakistan ya terörist gruplarla mücadele etmeli ya da bizim güçlerimizin Pakistan’a girişine izin vermelidir” dedi. Bakıri ayrıca, “Terörist gruplar Pakistan’ı terör eylemleri için kullanmaya devam ederse, İran’ın Pakistan’a girişi Birleşmiş Milletler sözleşmesi altında meşrudur.” açıklamasında bulundu.

Visegrad Zirvesi İptal Oldu

Kudüs’te yapılması planlanan Visegard Zirvesi, Polonya’nın geri çekilmesiyle iptal oldu. Polonya, İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz’ın “Polonyalılar Holokost döneminde Almanlarla iş birliği yaptı” demesi sebebiyle zirveyi askıya aldı. İran’ın İngiltere Büyükelçisi Hamid Baeedinejad resmî Twitter hesabından, “Bu toplantının bu kritik noktada gerçekleştirilmesi Tel Aviv için büyük öneme sahipti ve iptali Netanyahu’ya büyük bir darbe oldu” dedi.

İran’ın Türkiye ile Petrol Dışı Ticareti

İran Gümrük İdaresi, İran’ın cari mali yılın ilk dokuz ayında (21 Mart-21 Aralık 2018), Türkiye ile petrol dışı ticaretinin yaklaşık olarak 3,7 milyar dolar olduğunu açıkladı. İran’ın Türkiye ile ihracatı yaklaşık 1,91 milyar dolar seviyesinde olurken Türkiye, İran’dan 1,78 milyar dolar değerinde ihracat yaptı. İran’ın Türkiye’den yaptığı ithalatın ana kalemleri işlenmiş muz, tütün, elyaf, pamuk ve otomobil parçalarından oluşturmaktadır.

İran’ın Endüstriyel Üretim Merkezlerinde Durgunluk Gözlemleniyor

İran Sanayi, Madencilik ve Ticaret Bakan Yardımcısı Muhsin Salehinia İran’ın bazı kentlerinde bulunan sanayi bölgelerinde üretimin %20 oranında azaldığını belirtti. Salehinia, kentlerdeki endüstriyel üretim merkezlerinin kapasite kullanım oranlarında düşüş kaydedildiğini, kapasite kullanım oranında toplam işletimlerin yarısında yaklaşık %30 civarında bir azalma olduğunu, diğer yarısında kapasite kullanım oranının yaklaşık %20 civarında azalma gözlemlendiğini söyledi.

Depresif iç talep, azalan satın alma gücü, hammadde kıtlığı, yüksek maliyetler ve yaptırımlar İran’daki yerel üretim birimlerinin zayıflamasının temel nedenlerindendir.

Petrol Dışı Ticaret Rakamları

İran’ın komşu ülkeler ile olan ihracatı 21 Mart 2018-20 Ocak 2019 döneminde yaklaşık %22 oranında artarak 20,6 milyar dolara ulaşmıştı. İthalat ise aynı dönemde %22,37 düşüşle 9,36 milyar dolara gerilemişti. İran’ın ticari partnerleri arasında Irak, Türkiye, Afganistan, Rusya, Umman, Azerbaycan, Türkmenistan, Kuveyt, Katar, Kazakistan, Ermenistan, Bahreyn, BAE ve Suudi Arabistan yer almaktadır.

Ermeni Başpiskoposundan Devrim Muhafızlarına Taziye Mektubu

Tahran Ermenileri Başpiskoposu Sebuh Sarkisyan, Ceyşü’l-Adl örgütünün Zahidan’da gerçekleştirdiği bombalı saldırıda ölen 27 Devrim Muhafızları Ordusu mensubu için taziye mektubu yazdı. Mektubu Devrim Rehberi Ali Hamenei’ye gönderen Sarkisyan, mektupta Ermeni cemaatinin söz konusu olaydan derin üzüntü içerisinde olduğunu ifade ederek söz konusu saldırıyı kınadıklarını, Ermeni cemaatinin ölenlerin ailelerinin ve tüm İran halkının üzüntüsünü paylaştığını dile getirdi.

Esedullah Badamçiyan Mutelife Partisi’nin Genel Başkanı Oldu

Eski Milletvekili Esedullah Badamçiyan, İran siyasetinde 55 yıldır faaliyet gösteren muhafazakâr Mutelife Partisinin 22 Ocak’ta vefat eden Muhammed Nebi Habibi’nin yerine genel sekreter oldu.

Mutelife, 1964 yılında birkaç mersiye heyetinin birleşerek kurdukları bir partidir. Parti daha önceleri Heyetha-yi Mutelife-yi İslami / Birleşmiş İslami Heyetler veya Birleşmiş İslami Toplum adlarıyla tanınmaktaydı. Ancak daha sonra partinin adı değiştirilmiş ve Mutelife / İttifak ismini almıştır. Partinin İran siyasetinin nabzının attığı önemli mekanlardan biri olan Bazar ile yakın bir bağı olduğu bilinmektedir.

İran Dışişleri Bakanlığı Pakistan Büyükelçisini Çağırdı

13 Şubat Çarşamba günü Sistan ve Beluçistan’ın merkezi Zahidan şehrinde yapılan intihar saldırısının ardından Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, saldırıdan sonra Dışişleri Bakanlığı Batı Asya Bölgesi Daire Başkanı ile Pakistan Büyükelçisi Refet Mesud arasında olayla ilgili bir görüşme gerçekleştirildiğini açıkladı. İranlı yetkililer görüşmede Pakistan topraklarında artan terör olaylarına vurgu yaparak Pakistan ordusunun komşu iki ülke arasındaki terör gruplarının karargahlarının ortadan kaldırılması konusunda İran ile iş birliği yapması gerekliliğini paylaştılar. Bunun yanında İran tarafının talepleri arasında saldırıyı gerçekleştirenlerin kimliklerinin tespit edilmesi konusunda Pakistan güvenlik güçlerinin İran ile iş birliği içerisinde olması da yer almaktaydı.

Rafi Spor Kulübünde İslam Devriminin 40. Yılı Kutlaması

İran’da Ermeni cemaatine ait Rafi Spor Kulübü’nde İslam Devrimi’nin 40. Yıldönümü etkinliği düzenlendi. Etkinliğe Kültür ve İslami İrşad Bakanlığı Dini Azınlıklar Dairesi Sorumlusu Said Takavi de katıldı. Said Takavi, Rafi Spor Kulübü’nün devrimden bu yana geçen 40 yıl boyunca Ermeni gençlerinin eğitiminde oynadığı büyük role değindi. Etkinliğe katılan isimler arasında İran milli futbol takımının Ermeni asıllı teknik direktörü Markar Agacanyan da davetliydi. Agacanyan, konuşmasında Rafi Spor Kulübü’nün mazide imza atmış olduğu faaliyetlere değinerek kendisinin de futbol kariyerine buradan başladığını hatırlattı.

Muhammed Ramazani Törenle Anıldı

Kelale Haver, Şark ve Neşr-i Kitab yayınevlerinin kuruluşunda rol oynayan İran’ın önemli kitap bağışçısı Muhammed Ramazani, vefatının 51. yıldönümünde Hane-yi Kitab Kurumunda anıldı. Anma etkinliği Ayetullah el-Uzma Borucerdi Kütüphanesi ile Tahran Yayınevleri ve Kitapçılar Birliğinin iş birliğiyle düzenlendi. Program 18 Şubat Pazartesi günü Hane-yi Kitab Kurumunun Tahran’da İnkılab Caddesi üzerinde yer alan binasında yapıldı.

Hac Muhammed Ramazani, 1924 yılından beri kurmuş olduğu yayınevleri sayesinde 40 bin cilde yakın kitabın basılması ve 3 binden fazla el yazması eserin Ayetullah Borucerdi Camii’ndeki kütüphaneye armağan edilmesi gibi İran yayın hayatına büyük katkıları olmuş bir şahsiyetti.

Afgan Öğrencilerin Eğitim Sorunları

Tahran el-Zehra Üniversitesi Uluslararası Bilimsel İşbirliği Müdürü Periçehr Henaçi, yapılan araştırmalar neticesinde İran’da üniversite eğitimi alan yabancı uyruklu öğrencilerin depresyon ve ekonomik problemlerle karşı karşıya olduğunu söyledi. Çoğunluğu Afgan uyruklu olan bu öğrenciler İran’da Afgan karşıtlığı ve kendilerine yapılan saygısızlıktan şikâyet etmektedirler.

Tahran, Şehit Beheşti ve Tıp Bilimleri Üniversitelerinde 2013 ve 2014 yıllarında uluslararası öğrenciler üzerinde yapılan araştırmalara göre ırkçılık, Afgan karşıtlığı ve saygısızlıktan şikâyet edilmektedir. Henaçi, İran’da eğitim gören yabancı uyruklu öğrencilerin başlıca sorunlarını kültürel ve dilsel farklılıklar, ekonomiye bağlı stres, eğitim sisteminin eşitsizliği, akademisyenlerin davranışı ve ders kitaplarıyla ilgili problemler olarak tanımladı.

İranlı yetkililer yabancı uyruklu öğrencilere öğrenim hakkı verilmesi için çalışma yaparlarken Afgan öğrencilere ise İran üniversitelerinde bölüm seçme hakkı verilmemiştir. Bölüm seçme hakkı tanınan öğrenciler ise bunun için yüksek meblağda öğrenim harcı ödemektedir. İran Bilim Bakanlığı verilerine göre eğitim gören 12 bin Afgan öğrencinin yaklaşık 10 bini sınav ile üniversitelere yerleşmiştir. Aslında bu öğrenciler İran eğitim sisteminde öğrenim görerek daha sonra üniversiteye giriş yapmıştır. Bu öğrencilerin birçoğu İran’da yaşamalarına ve gelirleri riyal üzerinden olmasına rağmen öğrenim harcını dolar üzerinden ödemektedir.

Hoorosh Band Grubunun Konseri İptal Edildi

Hoorosh Band grubunun Horasan-ı Rezevi’de 20 Şubat Çarşamba günü düzenleyeceği konserin, izni olmasına rağmen Firuze şehrinin bölge savcılığı kararı ile iptal edildiği açıklandı. Hoorosh Band grubu resmî Instagram hesabından yaptığı açıklamada konserin iptal edildiği doğruladı. Ancak konser bilet ücretlerinin iadesi ile ilgili herhangi bir açıklama yapılmadı. Bu durum İran’da ilk defa görülen bir şey değildir. Zaman zaman çeşitli şehirlerdeki dinî ve adli kurumlarca birkaç konser iptal edilmiştir. Yakın zamanda Ali Zand Vakili’nin Meşhed’de 13 Ocak 2019’da düzenleyeceği konser de bilinmeyen sebeplerden dolayı iptal edilmişti.

Hoorosh Band grubu, parçaları son iki yılda oldukça popüler olan ünlü pop gruplarından biridir. Ayrıca bu müzik grubu 5. Bizim Şarkımız Festivalinde en iyi şarkı ödülüne layık görülmüştür.

Yadullah Samareh Vefat Etti

İran’ın önde gelen dilbilimcilerinden Yadullah Samareh 86 yaşında vefat etti.

Tahran Üniversitesinden emekli olan Samareh, Fars Dili ve Edebiyatı Akademisi üyesi ve İran Dilbilim Derneğinin de ilk başkanıdır. Samareh, Farsça öğrenenlerin mutlaka faydalandığı bir eser olan Azfa’nın da yazarıdır. Azfa şimdiye kadar Türkçe de dâhil olmak üzere 15 dile tercüme edilmiştir.

Merhumun naaşı 25 Şubat’ta Fars Dili ve Edebiyatı akademisinde düzenlenen cenaze töreninden sonra Beheşte Zehra mezarlığına defnedilecek.