Haftalık Basın Özeti 22-28 Nisan 2017 (2-8 Ordibeheşt 1396)
Haftalık Basın Özeti 22-28 Nisan 2017
Ahmedinejad ve Bekai’den Bildiri
Geçtiğimiz hafta Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından cumhurbaşkanlığı seçimlerine girmeleri onaylanmayan eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ve yardımcısı Hamid Bekai 23 Nisan Pazar günü ortak bir bildiri yayımlayarak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde hiçbir adayı desteklemeyeceklerini açıkladılar.
Arif: Ev Hapsi Kaldırılsın
Ümid Fraksiyonu Başkanı Muhammed Rıza Arif 23 Nisan Pazar günü Meclis’te yaptığı konuşmada 2009 olaylarının sorumlusu olarak gösterilen Mir Hüseyin Musevi ve Mehdi Kerrubi'nin ev hapislerinin ve medyada fotoğraflarının paylaşılmasına ilişkin yasağın kaldırılmasını istedi. Arif, devrimin adamlarını ev hapsine mahkum etmek, fotoğraflarının paylaşılmasını yasaklamak ve sınırlamalar getirmenin devletin şanına yakışmadığını ve bu uygulamaların devletin gereksiz ve telafi edilemez bedeller ödemesine neden olacağını söyledi. Arif, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’den de yasal yetkisini ve geçmişteki deneyimleri kullanarak, devlet erkanıyla istişare edip gerekli güveni sağlamasını ve mevcut sınırlamaları ve ev hapsini kaldırmasını istedi. Arif ayrıca bunun geçmişteki acı tecrübenin tatlıya bağlanması olacağını iddia etti.
Hamenei Adaylardan Söz İstedi
Devrim Rehberi Ali Hamenei 25 Nisan Salı günü yaptığı konuşmada Cumhurbaşkanlığına aday olanlardan ülkenin gelişmesi, ekonomik kalkınma ve sorunların çözümü için gözlerinin dışarıda olmaması için halka söz vermelerini istedi.
İran Basın Özgürlüğünde Sınıfta Kaldı
Paris menşeili basın özgürlüğünü savunan uluslararası sivil toplum kuruluşu olan Reporters Without Borders (Sınır Tanımayan Gazeteciler) 26 Nisan Çarşamba günü dünyadaki basın özgürlüğü hakkında yayımladığı yıllık raporunda İran, basın özgürlüğü konusunda 180 ülkenin arasından 165. sırada yerini aldı. Rapora göre basın özgürlüğünde Norveç, İsveç ve Finlandiya ilk sırada yer alırken bu ülkeleri sırasıyla Danimarka, Hollanda, Kosta Rika, Jamaika, Belçika, İzlanda takip etti.
Sistan ve Belucistan’da Sekiz Sınır Görevlisi Öldürüldü
Sistan ve Belucistan vilayetinin Mircave şehrinde 26 Nisan Çarşamba günü devriye gezen sınır görevlilerine Pakistan topraklarından ‘terörist’ bir grup tarafından açılan ateş sonucu 8 kişi öldürüldü. Bazı kaynaklar sayısını 9-10 olduğunu söylemektedir.
Telegram Kullanıcılarına 12 Yıl Hapis Cezası
İran’da İnsan Hakları Kampanyası adlı grup geçtiğimiz aylarda tutuklanan Telegram kullanıcılarından üç kişinin12’şer yıl hapis cezasına çarptırıldığını bildirdi. Tahran Mahkemesi 15. Şube Başkanı Ebu’l Kasım Salavati ise yaptığı açıklamada bu kişilerin ‘mukaddesata hakaret’ ve ‘milli güvenliğe karşı eylemler için toplanma ve muvazaa yapmak’ suçlarında mahkum edildiklerini söyledi.
İran Ordusunun Ekonomik Sıkıntısı
İran Ordusu İkinci Komutanı Ahmet Rıza Purdestan verdiği röportajda ordunun personellerin maddi sorunlarını çözmek için ‘geçim yüksek konseyi’ oluşturulduğunu ve orduya ait bazı yerleri satmaya başladığını söyledi. Ordunun inşaat projelerinin maddi yetersizlikten dolayı ya askıya alındığını ya da durdurulduğuna işaret eden Purdestan Tahran Belediyesine 300 hektar arazi satıldığını ifade etti. Purdestan Devrim Muhafızları Ordusunun (DMO) imar projelerini yapan Hatemül Enbiya Karargâhı ile yaptıkları görüşmede İran ordusunun durumunu düzeltmek için bazı projelerin ordu tarafından yapılması için birtakım anlaşmalar yapılacağını açıkladı.
Adaylara Hamenei’den Direniş Ekonomisi Vurgusu
İran da yaklaşan Cumhurbaşkanlığı Seçimleri ile İran’ın ekonomik performansı tüm adayların referans noktasına dönüştü. İran’da halihazırda var olan ekonomik sorunlar seçimlere yön verecek gibi görünmekte. Dini Lider Ali Hamenei de adaylardan beklentileri ile ilgili yaptığı açıklama da Direniş Ekonomisi Doktrini doğrultusunda ekonomi vurgusu yaptı. Hamenei’nin adayların ekonomik sorunları çözmek için Batı’ya odaklanmaktan ziyade ulusal/yerel kapasitelere odaklanacağına söz vermelerini beklediğini belirtmesi; Lider’in Ruhani hükümetini batı ile ilişkilerinden ötürü de eleştirmesi ve arasına hükümet ile mesafe koyması olarak yorumlanmakta.
IMF Raporu’na İran Merkez Bankası’ndan İtiraz
IMF’nin Dünya Ekonomik Görünümü Raporu’na göre İran ile ilgili beklentiler konusunda; 2017 ve 2018 büyüme verilerini sırasıyla %3,3 ve %4,3 ve enflasyonu da %11,2 ve %11 olarak tekrar iki basamaklara ulaşacağını açıklaması İran Merkez Bankası tarafından tepki ile karşılandı. IMF tarafından yapılan projeksiyonların eski verilerle yapıldığını ve ülkede meydana gelen değişikliklerin göz önünde bulundurulmadığını belirten Merkez Bankası, IMF’nin 2016-2017 dönemi için %6,6 beklentisine rağmen İran’ın beklentinin iki katı büyüyeceğini açıkladı.
Tercihli Ticaret Anlaşması Revize Edilmeli
İran Ticaret, Sanayiler, Madencilik ve Tarım Odası (ICCIMA) Araştırma Merkezi tarafından yayımlanan raporda; İran ile Türkiye arasında 2015 yılında yapılan Tercihli Ticaret Anlaşması’nın İran’dan ziyade Türkiye’nin lehine olduğu ve revize edilmesi gerektiği belirtildi. Raporda Türkiye’nin anlaşma esnasında seçtiği ürünleri İran ile ticaret potansiyeline göre belirlediği ancak İran’ın aynı taktiği benimsemediği ve seçilen ürünlerin maddi değerlerinin düşük olduğuna yer verildi. Bu Sebeple ICCIMA, anlaşmanın kapsadığı ürünlerin İran tarafından gözden geçirilip yenilenerek uygulanması gerektiğini açıkladı.
Cevad Zarif Yunanistan Dışişleri Bakanı İle Görüştü
İran Dışişleri Bakanı Zarif, 23 Nisan’da “10 Eski Uygarlık” toplantısına katılmak için Yunanistan’ın başkenti Atina’ya gitti. İki gün sürecek toplantıya İran ile birlikte Çin, Hindistan, Mısır ve İtalya Dışişleri Bakanları da katılmakta. Genel toplantı öncesi Zarif, Yunanistan başbakanı ile de bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede ikili ilişkilerin geliştirilmesi konuşuldu.
İran ve Pakistan Meclis Başkanları Görüştü
Tahran’ı ziyaret eden Pakistan Meclis Başkanı Serdar Ayaz Sadık, İranlı mevkidaşı Ali Laricani ile görüştü. Görüşmenin ardından Laricani ile ortak basın toplantısına katılan Sadık, görüşmenin dostane bir atmosferde geçtiğini, iki taraf arasındaki meseleleri ele aldıklarını ifade etti. Sadık ayrıca Laricani ile terörle mücadele konusunu görüştüklerini, Pakistan-Çin koridoruna İran’ın da katılmasını istediklerini ifade etti.
İran ve Çin ‘Arak Reaktörü’ Anlaşmasını İmzaladı
İran ve Çin Viyana’da Arak nükleer reaktörünün yeniden tasarımını içeren nihai anlaşmayı imzaladı. Anlaşma ile Arak ağır su reaktörünün modernizasyonu planlanmaktadır.
İran’ın Irak Büyükelçisi Başbakan Haydar El İbadi ile Görüştü
İran’ın yeni Irak Büyükelçisi İrec Mescidi Irak Başbakanı Haydar el İbadi ile görüştü. Irak Başbakanlığından yapılan açıklamada iki ülke arasındaki ilişkilerin ele alındığı belirtilirken, ilişkilerin her alanda geliştirilmesi ve özellikle terör ile mücadelede elde edilen başarılı sonuçların değerlendirildiği bildirildi.
Basra Körfezi’nde ABD ve İran Gemileri Karşı Karşıya Geldi
Amerikalı iki yetkili, Basra Körfezi’nde İran hücumbotları ile ABD donanmasına ait bir savaş gemisinin karşı karşıya geldiğini iddia etti. Amerikalı iki yetkili, İran gemisinin ABD’nin USS Mihan kruvazörüne yaklaştığını, ABD savaş gemisinin İran savaş gemilerine çarpmamak için yönünü değiştirdiğini ve karşı tarafı uyardığını ileri sürdü. İran savaş gemisinin çok yaklaşmadığı için uyarı ateşi yapılmadığı belirtildi.
İran ve Hindistan Savunma Bakanlarından Terörle Mücadeleye Vurgu
İran ve Hindistan Savunma Bakanları Moskova’da düzenlenen güvenlik zirvesinin kulisinde ikili bir görüşme gerçekleştirdi. İran Savunma Bakanı General Hüseyin Dehgan Hindistanlı mevkidaşı Arun Jeytli ile görüşmesinde iki ülkenin terör, uyuşturucu madde kaçakçılığı ve deniz korsanları ile mücadelede işbirliğini geliştirebileceklerini belirtti. Görüşmede Hindistan Savunma Bakanı Jeytli de iki ülkenin ortak tarih ve kültürüne vurgu yaparak İran ile ikili ilişkilerini geliştirmek istediklerini kaydetti.
İran, Rusya ve Suriye Savunma Bakanları Moskova’da Buluştu
İran, Rusya ve Suriye Savunma Bakanları, Moskova'da bir araya gelerek, Suriye gelişmelerini masaya yatırdılar. Görüşmede; şiddet ve istikrarsızlığın sonlandırılması için tekfirci-Vahhabi terörist gruplar karşısında kapsamlı ve ortak girişimlerin sürmesinin kaçınılmaz olduğuna vurgu yaptılar. General Dehgan, Şoygu ve el-Furayc ayrıca, ABD'nin Suriye topraklarına yönelik saldırganlığını ve terörist gruplara açık desteğini kınayarak, bölge ve dünyada teröristlerin güçlenmesi ve faaliyetlerinin artmasına neden olan durumların tamamen durdurulması gerektiğinin altını çizdiler. Suriye'de kalıcı barış ve güvenliğin tesisi ve ülkenin toprak bütünlüğünün korunması konusunda vurgu yaptılar.
İran Füze Programını Sürdürecek
İran Savunma Bakanı Hüseyin Dehkan, 23 Nisan’da yaptığı açıklamada, İran’ın savunma yeteneğinin ve füze potansiyelinin artırılması için her tür çabayı göstereceklerini belirtti.
Rusya İran’ın ŞİÖ Üyelik Sürecini Başlatacak
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, yaptığı açıklamada İran’ın Şanghay İşbirliği Örgütü tam üyelik sürecinin bu yılın Haziran ayında başlatılacağını belirtti.
Tataristan Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İran’da
Rusya’ya bağlı Tataristan Özerk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rustam Minnihanov, 27 Nisan’da İran’a gerçekleştirdiği ziyarette İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Eshak Cihangiri’yle bir araya geldi.
Rusya’nın Suriye Özel Temsilcisi Tahran’da
Rusya’nın Suriye Özel Temsilcisi Aleksadr Lavrentiyev, İran Ulusal Güvenlik Konseyi Yüksel Temcilcisi Ali Şamhani’yle görüşmek için 27 Nisan’da Tahran’a gitti. Görüşmenin gündeminin iki ülke arasında siyasi, askeri ve savunma konularında işbirliğini geliştirmek olduğu vurgulandı.
Batı İran’da Selçuklu ve İlhanlı Dönemi Seramik Fırını Keşfedildi
İran’ın Hemadan eyaletinde Famenin'de Selçuklu ve İlhanlı dönemlerine ait seramik fırını kalıntıları ve değerli birçok malzeme bulundu. Esmaeil Hemmati Azandaryani'nin Tappeh Haji Han’da başlattığı kurtarma araştırmalarının ardından Kültür Varlıkları ve Turizm Araştırma Enstitüsü Halkla İlişkiler Bürosundan 23 Nisan 2017 günü yapılan açıklamada seramik fırınının kesin tarihini bulmak için detaylı laboratuvar testleri yapılması gerekmekle birlikte, kil çalışmalarının bulguları nedeniyle fırının geç Selçuklu ve İlhanlı dönemlerine ait olduğu düşünülmektedir, denildi. Ovale yakın şekli bulunan fırının çapının yaklaşık 2,5 x 1,5 metre olduğunu ifade edildi.
Kerbela’da İran-Irak Kültürel Konferansı Yapılıyor
21-22 Nisan 2107 tarihlerinde Irak Kerbela şehrinda “Kerbela, İran-Irak Ortak Mirasının Rol Modeli” başlıklı iki günlük bir kongre düzenlendi. İran Dışişleri Bakanlığının iş birliğiyle düzenlenen kongrede iki ülkenin kültürel ortaklıkları konuşuldu. Kongrenin açılışında bir konuşma yapan İran Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Araştırma ve Eğitim Merkezi Başkanı Murtaza Pakdaman bu tür organizasyonların kültürlerarası ve medeniyetler arası diyalog düzeyinde olduğunu söyledi. İran İslam Kültürü ve İlişkileri Örgütü Başkan Yardımcısı Muhammed Hüseyin Haşemi da konuşmasında yabancı ülkelerin İran ve Irak ortak medeniyetini baltalamaya çalıştıklarına işaret ederek dini otoritelerin ve akademisyenlerin bu tür girişimleri engellemek için önemli bir rol oynadığını söyledi ve iki Basra Körfezi ülkesinin elitlerini kültürel iş birliği ve etkileşim için yeni fırsatlar yaratma yolunda adımlar atmaya çağırdı. Ayrıca bu konferansın düzenlendiği salonda İran Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Araştırma ve Eğitim Merkezi ve İran Milli Kütüphanesi ve Arşivleri’nde çalışmaları sürdürülmekte olan Kerbela ile ilgili belgelerin el yazması ve resimleri sergilendi.
İran Güney Kore’nin Turizm Pazarından Daha Büyük Pay İstiyor
İran Kültürel Miras, El Sanatları ve Turizm Örgütü Başkan Yardımcısı turizm için ülkenin kültürel, tarihi ve ekolojik kapasitesinin önemini dile getirerek Güney Kore'den daha fazla turist davet etmektedir. Murtaza Rahmani Movahed, 25 Nisan 2107 Salı günü Güney Kore Kültür ve Turizm Politikası direktörü Huang Mingshan ve Güney Kore'nin BM Dünya Turizm Örgütü adayı Dho Young-Shim ile yaptığı görüşmede, 2016 yılında Güney Kore'nin en çok turist (22 milyon turist) gönderen ülkelerden biri olduğunu açıkladı ve çok sayıda turistik yere sahip olan İran’ın bu pazardan daha büyük bir pay alabileceğini dile getirdi.
Perspolis Oyuncularının Grevi Devam Edecek mi?
İran’ın önde gelen futbol takımlarından Perspolis’in futbolcuları kulübün mali sıkıntısını protesto ederek iki gün boyunca greve gittiler ve takım halinde Kheyriye antrenman sahasında hazır olmalarına rağmen antrenmanlara çıkmadılar. Futbolcular 27 Nisan 2017 Perşembe günü saat 10:30’da antrenman sahasında hazır olmalarına rağmen saat 11:00’da yapılması planlanan antrenmana elbiselerini çıkarmadan soyunma odasında bekledikleri kaydedildi. Branko’nun öğrencileri Kheyriye Spor Kompleksinde kulüp yöneticileriyle görüşmek için yaklaşık bir saat beklediler. Fakat kulüpten hiçbir yetkili gelmediği için görüşme gerçekleşmedi. Futbolcular da antrenman sahasını terk ettiler. Bunun üzerine teknik direktör Branko ve yardımcıları antrenmanı oyuncuların insiyatifine bıraktı. Perspolis takımının 29 Nisan Cumartesi günü Zub-i Ahen takımı ile yapacağı karşılaşma için henüz bir hazırlık yapılmadığı kaydedildi.