Ruhani: “Fars Körfezi” New York Körfezi Değildir

Bakanlar Kurulu toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Ruhani, “Amerikalılar, İran’ın güney tarafındaki körfezin “Fars Körfezi” olduğunu bilmeli. Bu körfezin adı New York veya Washington Körfezi değildir. Onlar bu körfezin adına ve bu körfezin kıyısında binlerce yıldır yaşayan halka bakarak durumu anlamalı, İran halkına karşı komplo peşinde olmamalıdır.” dedi. Ruhani, Amerikalıların İran halkının her alanda başarılı olduğunu ve “Fars Körfezini” koruma konusunda da başarılı olacağını gördüğünü vurgulayarak DMO, Ordu, Besic ve Polis Teşkilatında görev yapan unsurların her zaman “Fars Körfezini” korumaya devam edeceğini ifade etti. “Fars Körfezinin” geçmişten günümüze büyük enerji merkezlerinden biri olduğunun altını çizen Ruhani, “Fars Körfezinin” çok önemli ve kritik bir bölge olduğunu ve bu körfezin İran halkına ait olduğunu belirtti.

Geçersiz Diploma ile Seçilen Milletvekili Mecliste Yerini Alamayacak

Merkezi eyaletine bağlı Tefriş seçim bölgesinden seçilen Sina Kemalhani’nin diploması geçersiz olduğu için Meclisteki yerini alamayacağı açıklandı. Anayasayı Koruyucular Konseyi Sözcüsü Kedhudayi, Sinan Kemalhani’nin diplomasının Bilim, Araştırma ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanmadığını belirterek 11. Mecliste yer alamayacağını ifade etti.

Buşehr Nükleer Santrali’ne Yeni Nükleer Yakıt Yerleştirildi

İran Atom Enerjisi Kurumu ve Rus Atom Şirketinin iş birliği ile Buşehr Nükleer Santrali’ne yeni nükleer yakıt yerleştirildi. İran Atom Enerjisi Kurumu tarafından yapılan açıklamada, Buşehr Nükleer Santrali’nin yıllık yakıt değiştirme programı çerçevesinde bu yakıtın santrale yerleştirildiği bildirildi. Nükleer santralin ulusal elektrik şebekesine 1000 megavat güvenli ve temiz elektrik getireceği ifade edildi. İran ve Rusya arasında nükleer iş birliğinin, korona salgınının yarattığı zorluklar ve sınırlamalara rağmen sağlık protokolleri çerçevesinde devam ettiği bildirildi.

Genelkurmay Başkanlığı Sözcüsünden Açıklamalar

İran Genelkurmay Başkanlığı Sözcüsü Ebulfazl Şikarçı, İran devlet televizyonunda gündemle ilgili konuları değerlendirdi. ABD’nin bölgedeki askerî varlığını eleştiren Şikarçı, Basra Körfezine kıyısı olan ülkelerin bölge güvenliğini sağlama yeteneğine sahip olduğunu belirtti. Şikarçı’ya göre Amerikalıların bölgede bulunması uluslararası hukuka aykırılık teşkil etmekte ve denizin kirlenmesine neden olarak balıkçılara zarar vermektedir. Şikarçı, Trump’ın İran iddiasına ilişkin, “ABD tarafından İran’ın menfaatleri ve karasuları taciz edilirse ağır bir tokat indireceğiz. Bu Irak’taki Ayn el-Esed üssüne yapılan darbeden de ağır olacaktır.” ifadesini kullandı.

ABD donanmasına bağlı 5. Filo’nun, 16 Nisan’da Basra Körfezi’nde Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı hücum botları tarafından taciz edilmesinden sonra, geçtiğimiz hafta ABD Başkanı Donald Trump, İran hücum botlarının Amerikan gemilerini açık denizlerde taciz etmesi hâlinde vurulması talimatını vermişti.

İran’dan ABD ile Müttefiklerine Sert Uyarı

İran Genelkurmay Başkanlığı, ABD ordusunun bölgedeki askerî varlığına dair bir yazılı açıklama yayımladı:

“Küresel ekonomisinin en önemli ticaret yolu olan Basra Körfezi, Hürmüz Boğazı ve Umman Denizi, petrol tankerleri ve ticaret gemileri için her zaman güvenli bir alan olmuştur ve önceki yıllarda da gerekli güvenliği sağlanmıştır. İran İslam Cumhuriyeti, bölgedeki ülkeler ile iş birliği içinde olarak istikrarı ve güvenliği kabul edilebilir bir seviyede tutmaya çalışmıştır. Terör devleti ve maceraperest ABD ile müttefiklerinin bu hassas bölgeye gelmesiyle birlikte gemilerin seyrüseferini tehlikeye sokan eylemler de başlamıştır. ABD, bölgede askerî üsler kurup faaliyetlerini artırarak kötülük ve güvensizlik kaynağı hâline gelmiştir.”

ABD donanmasının son zamanlarda bölgede denizcilik açısından profesyonel olmayan davranışlarda bulunduğu kaydedilen açıklamada “Bu konuda herhangi bir kışkırtıcı eyleme sert bir şekilde karşılık verilecektir. İran, ABD ve müttefiklerinin varlığını bölgede kötülük ve güvensizlik kaynağı olarak görmektedir.” denildi. Açıklamada İran’ın, ABD’nin uluslararası hukuk ve düzenlemeleri ihlal etmesi ve bölgesel düzeni ve güvenliği istikrarsız hâle getirmesi konusunda uluslararası kurumları defalarca uyarıldığı da belirtildi.

Musavi Lari’den Arif’e İstifa Mektubu

Yüksek Politika Belirleme Konseyi Başkan Vekili Abdul Vahit Musevi Lari, Politika Belirleme Konseyinden istifa ettiğini bir mektupla bildirdi. İstifasını Konsey Başkanı Muhammed Rıza Arif’e mektupla sunan Musevi Lari, istifa nedeninin sağlık sorunları olduğunu belirtti. Ancak istifa mektubunun son kısmında farklı bir nedenden dolayı istifa ettiği anlaşıldı. Musevi Lari mektubunda, 11. Meclis Seçimlerinde reformcuların yenilgisine dolaylı olarak göndermelerde bulundu. Reformcuların 2021’de yapılacak Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde daha iyi ve uygun rol oynayarak katılım sağlaması için fikir birliği mekanizmalarını gözden geçirmelerini önerdi.

1954 yılında Fars Eyaleti’nin Mehr şehrinde doğan Abdul Vahit Musevi Lari, İranlı siyasetçi ve Mücadeleci Din Adamları Topluluğunun önemli üyelerinden biridir. 1. Mecliste Lar şehrinin milletvekilliğini yapan Musevi Lari, 3. Mecliste Tahran milletvekili olarak seçildi. 1998 yılında Hatemi Hükûmetinde İçişleri Bakanı olarak göreve başladı ve Hatemi’nin ikinci döneminde de aynı görevi yürüttü.

ABD’den İran Silah Ambargosunu Uzatma Çabaları

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo Nükleer Anlaşma çerçevesinde Ekim 2020’de sona erecek olan İran’a yönelik silah ambargosunu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin yardımıyla uzatacaklarını iddia etti. İran’ın bölgedeki milis güçlerine silah desteği sağladığını öne süren Pompeo hazırladığı planının başarılı olması için tüm diplomatik seçenekleri kullanacaklarını ifade etti. Pompeo, Rusya ve Çin’in İran’a muhtemel silah satacak ülkeler olduğunu belirterek söz konusu ülkelerin bu konuda iş birliğine yanaşmamaları durumunda ise ABD’nin farklı seçenekleri gündeme getireceğini söyledi.

Zarif, Ghani ve Abdullah Arasında Afganistan Görüşmesi

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Afganistan’daki son gelişmeleri değerlendirmek üzere 28 Nisan Salı günü Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ve Abdullah Abdullah ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Afganistan’da kapsayıcı bir hükûmetin kurulması ve siyasi çözüm sürecinde İran’ın rolü üzerinde duruldu. Geçtiğimiz Eylül ayında yapılan seçim sonuçları konusunda başlayan anlaşmazlık, resmî kurumlarca seçimin galibi ilan edilen Gani’nin yanı sıra Abdullah Abdullah’ın da kendini ülkenin Cumhurbaşkanı ilan etmesiyle büyük bir çıkmaza girmişti. Gani’yi henüz ülkenin resmî Cumhurbaşkanı olarak tanıdığını açıklamayan Tahran’ın Abdullah Abdullah’ı desteklediği belirtiliyor.

Zarif ve Lavrov Arasında Telefon Görüşmesi

Dışişleri Bakanı Cevad Zarif mevkidaşı Sergey Lavrov ile 28 Nisan Salı günü, Pompeo’nun açıklamaları ve Afganistan’daki siyasi gelişmeler ile ilgili telefon görüşmesi yaptı. İkili Afganistan’daki barış sürecinin yanı sıra ABD’nin İran’a yönelik silah ambargosunu uzatma planları hakkında da görüştü. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo tarafından açıklanan plan, İran ve Rusya tarafından “uygulanamaz” olarak nitelendirildi.

İran ile Çin Arasındaki Ticaret Hacmi Azaldı

Çin Genel Gümrük İdaresinin verilerine göre Çin ile İran arasındaki ticaret hacmi 2020 yılının ilk çeyreğinde 3,94 milyar dolar olarak gerçekleşti. Buna göre iki ülke arasındaki ticaret hacmi önceki yılın aynı dönemine göre %30,4 düştü. Söz konusu dönemde İran’ın Çin’e yaptığı ihracat geçen yılın aynı dönemine göre %53 azalarak 1,81 milyar dolara geriledi. İran’ın Çin’den ithalatı bir önceki yıla göre %15 artarak 2,13 milyar dolar seviyesine ulaştı.

İran’ın AB Ülkeleriyle Ticareti Arttı

Avrupa İstatistik Ofisinin yayımladığı istatistiklere göre İran ile Avrupa ülkeleriyle Ocak- Şubat 2020 döneminde ticaret hacmi 2019’un aynı dönemine kıyasla %9 artışla 788 milyon avro olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu aynı dönemde Almanya, İtalya ve Hollanda İran’ın ilk üç ticari ortağı olarak kaydedilmiştir.

Sektörlere Sağlanan Banka Kredileri Artı

İran Merkez Bankası verilerine göre bankacılık sisteminin 1398 yılında (Mart 2019-Mart 2020 dönemde) çeşitli sektörlere yaklaşık 232 milyar dolar kredi sağlamıştır. Bir önceki yılın aynı dönemine göre %26 artış olduğu görülmektedir.

Devrimin Önemli Figürlerinden Ayetullah Emini Vefat Etti

İran İslam Devriminin önemli şahsiyetlerinden biri olan Ayetullah İbrahim Emini 24 Nisan Cuma günü vefat etti. Vefatından sonra Devrim Rehberi Hamenei, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Dışişleri Bakanı Cevad Zarif başta olmak üzere pek çok yetkili ve Mekariz Şirazi, Golpayengani gibi önem dinî figürler taziye mesajı yayımladı. Ayetullah Emini, Humeyni’nin güvendiği kişilerden biri olup devrim öncesi dönemde Humeyni’nin faaliyetlerine katkıda bulunmuştur. Devrim sonrası dönemde ise pek çok önemli görev üstlenmiştir. Uzun dönem Kum İlim Havzası Müderrisler Topluluğu ve Uzmanlar Meclisinin üyesi olarak görev yapan Emini ölümünden önce Düzenin Yararını Teşhis Konseyi üyelerinden biriydi. Siyasi olarak reformculara yakın olan Emini, 2009 protestolarında yönetimin sergilediği tutuma itiraz etmiştir. Emini’nin cenazesi Kum şehrinde bulunan Hz. Masume’nin türbesinde defnedildi.

Ayetullah Şirazi’den Öğretmenler Gününe Özel Açıklama

İran’ın önde gelen taklit mercilerinden Ayetullah Mekarim Şirazi 1 Mayıs Cuma günü öğretmenler günü münasebetiyle yaptığı açıklamada İslam’ın bilime verdiği öneme değindi. İslam’ın bu dünyaya bir üniversite gözüyle baktığını Kur’an ayetleriyle açıklayan Şirazi, kainatta bulunan varlıkların, insanın inceleyip doğru yolu bulması için birer vesile olduğunu söyledi. Şirazi aynı şekilde Kur’an’a göre Müslümanların öğrenci ve öğretmen olarak iki gruba ayrıldığını, bilen birinin diğerlerine öğretmek, bilmeyen birinin ise öğrenmekle mükellef olduğunu ifade etti. Şirazi son olarak ölüm yıl dönümü öğretmenler gününe denk gelen Mürteza Mutahhari’yi anarak Muhammed Rıza Şah döneminde 45 gün onunla aynı hapishanede kaldığını ve o süreçte onu daha yakından tanıdığını dile getirdi.