08-14 Tir 1398

Petrol Bakanından INSTEX Açıklaması

1 Temmuz’da Viyana’da gazetecilerle konuşan İran Petrol Bakanı Bijen Namdar Zengene INSTEX’in işleyebilmesi için petrolden elde edilen paranın INSTEX’e dâhil edilmesini istedi. Zengene, “INSTEX’in 3-4 milyon dolarla işleyebileceğini düşünüyorsak yanılırız.” dedi. Zengene aynı şekilde OPEC’in tek taraflı kararlar aldığını ve bu şekilde devam ettiği takdirde işlevselliğini kaybedeceğini ifade etti. Zengene, “İran OPEC’ten çıkar mı?” sorusuna ise hayır yanıtını verdi.

İran’ın Zenginleştirilmiş Uranyumu 300 kg Sınırını Aştı

İran Atom Enerjisi Sözcüsü Behruz Kemalvendi 1 Temmuz’da Natanz Uranyum Zenginleştirme Tesisinde gazetecilere yaptığı açıklamada İran’ın Millî Güvenlik Yüksek Konseyinin aldığı karar doğrultusunda 300 kg sınırını geçtiğini bildirdi. Kemalvendi, zenginleştirilmiş uranyumun %3.67 oranı altında olduğunu da vurguladı. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de yaptığı bir açıklamada bu haberi teyit ederek Avrupa tarafının sorumsuzluğunun devam etmesi durumunda İran’ın bir sonraki hamlesi %3.67 oranını geçmek olacağını söyledi.

Ruhani’den P5+1 Muhataplarına Sert Açıklama

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 3 Temmuz’daki bakanlar kurulu toplantısında İran’ın 7 Temmuz’dan itibaren %3,67 oranında uranyum zenginleştirmesine bağlı kalmayacağını söyledi. Ruhani, İran’ın 7 Temmuz’dan itibaren Arak uranyum ve plütonyum zenginleştirme tesisini Nükleer Anlaşmadan önceki durumuna getirip faaliyete geçireceğini açıkladı. Ruhani aynı şekilde Avrupalı tarafların anlaşmaya uymadığını dile getirerek “Onlar ne kadar anlaşmaya uyarsa biz de o kadar uyarız.” ifadesini kullandı.

Silahlı Kuvvetlerde Yeni Atamalar

Devrim Rehberi Ali Hamenei 2 Temmuz’da iki ayrı kararnameyle İran Ordusu ve DMO komuta kademesinde iki atama gerçekleştirdi. Hamenei, ordu mensuplarından Tuğgeneral Muhammed Rıza Aştiyani’yi Genelkurmay Başkan Yardımcılığına atarken Devrim Muhafızlarından Tuğgeneral Gulam Rıza Süleymani’yi DMO’nun Besic Teşkilatı komutanlığına atadı.

Rahmani: ABD Yaptırımları İran’ın Mültecilere Verdiği Desteği Aksatmaktadır

İran İçişleri Bakanı Abdurrıza Rahmani, mülteciler gününde yaptığı konuşmada, İran’a gelen mültecilerin %30’nu sağlık açısından tehlike altında olan mültecilerin oluşturduğunu ve ABD yaptırımlarının bu mültecilere verilen yardımları aksattığını ifade etti. Rahmani aynı şekilde ABD yaptırımlarının insan ve uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele sürecini de olumsuz etkilediğini bildirdi.

Meclis Seçimlerine Katılmak için İçişleri Bakanlığından 50 İstifa

İran İçişleri Bakanlığı Siyasi İşlerden Sorumlu Yardımcısı Cemal Aref 3 Temmuz’da Doğu Azerbaycan eyaletinin önde gelen şahsiyetleriyle bir görüşme gerçekleştirdi. Aref görüşmede ülke çapında pek çok kişinin parlamento seçimlerine katılmak için hazırlıklar yapıldığını dile getirerek belirlenen zamandan önce seçim propagandalarına başlayanlar için yasal denetleme yapılacağını ifade etti. Seçimlere katılmak için sadece İçişleri Bakanlığından 50 yetkilinin görevlerinden istifa ettiğini söyleyen Aref diğer kurum ve kuruluşlardan istifa edenlerin sayısını da yakında belirleyeceklerini açıkladı.

Polis Teşkilatından Uyuşturucu Operasyonu

Tahran Polis Teşkilatı Uyuşturucu Kaçakçılığıyla Mücadele Bürosu Şefi Muhammed Bahşende, Tahran ve Hürmüzgan eyaletlerinin polis teşkilatları tarafından ortaklaşa yapılan operasyonda 282 kg uyuşturucu ele geçirdiklerini açıkladı. Polisin verdiği bilgilere göre iki uyuşturucu kaçakçısı Hürmüzgan eyaletinden Tahran’a uyuşturucu aktarmak için hazırlık yaparken bulundukları evde yakalandı.

Havaalanlarında Kılık Kıyafet Denetimine Yönelik Yeni Karar

İran Polis Teşkilatı Havaalanları Güvenliği Bürosundan gelen açıklamalara göre havaalanlarında ‘İslami kurallara’ uygun giyim tarzları daha katı uygulamalara tabi tutulacak. Polis Teşkilatı Havaalanları Güvenliği Bürosu Şefi Hüseyin Mehri’nin 30 Haziran’da İSNA haber ajansına verdiği röportajda, ‘Batılı’ kılık kıyafet biçimlerine havaalanlarında kesinlikle müdahale edileceğini ve bu konuda devletin adli kurumlarının da polise gerekli destekleri sağlayacağını ifade etti. Mehri, giyinişi uygun bulunmayanların seyahatine izin verilip verilmeyeceği sorusuna da “gerekli durumlarda evet” verdi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Türkiye Büyükelçisiyle Görüştü

Ruhani’nin Hukuki İşlerden Sorumlu Yardımcısı Laya Coneydi 4 Temmuz’da Türkiye Cumhuriyeti’nin Tahran Büyükelçisi Prof. Dr. Derya Örs’le görüştü. Coneydi, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerinin uzun bir geçmişe sahip olduğuna değinerek ticari ilişkiler ve yatırım alanlarında gerekli hukuki kolaylıkları sağlamaya hazır olduğunu söyledi. Coneydi aynı şekilde ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımları da dile getirerek yaptırımların sonucu sadece İran’la sınırlı kalmayıp bölge ve uluslararası güvenliği tehlikeye soktuğunu ifade etti. Coneydi, İran ve Türkiye güvenliğinin birbirine bağlı olduğunu vurguladı. Görüşmede Türkiye Büyükelçisi Derya Örs Ankara’nın da iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme yönünde olduğunu ifade etti. Örs aynı şekilde yaptırımlardan sadece İran’ın etkilenmediğini, İran’la ticari ilişkiler içinde olan tüm ülkelerin de etkilendiğini ifade etti.

Zarif: İran’ın Nükleer Anlaşmaya Olan Taahhüdü Avrupa Kadar

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif 3 Temmuz Çarşamba Günü Nükleer Anlaşmayla ilgili Amerika’nın anlaşmadan çekilmesinden bu yana Avrupalı taraflarla birkaç kez toplantı yapıldığını ifade etti ve “İran, Avrupa’nın anlaşmaya bağlı kaldığı ölçüde taahhütleri yerine getirecektir.” dedi. Bakan ayrıca sözleşmeyi imzalayan Avrupalı tarafların ABD’nin geri çekilmesinden kaynaklanan zararı karşılama sözü verdiğini hatırlattı.

Esad, Suriye’nin İran’a Tam Desteğini Yineledi

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in baş danışmanı Ali Asghar Khaji 2 Temmuz Salı Günü Şam’da bir araya geldi. Esad, “Suriye, İran ulusunun ve devletinin karşı karşıya kaldığı tüm tehdit ve eylemlere karşı yanındadır.” dedi. İkili ayrıca, Suriye’nin karşı karşıya olduğu sorunlar, bölgesel ve uluslararası gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulundu. Khaji, Tahran ve Şam arasındaki köklü ilişkilere dikkat çekerek İran’ın her iki ulusun çıkarlarına hizmet etmek için her alanda bu tür bağları desteklemeye kararlı olduğunu vurguladı.

Novak: ABD’nin İran’a Karşı Yaptırımları Yasadışı

Rusya Enerji Bakanı Alexander Novak, İran’ın Basra Körfezi’ndeki istikrarsızlığın kaynağı olmadığını ve ülkeye yönelik yaptırımların yasadışı olduğunu söyledi. Novak 2 Temmuz Salı Günü CNBC haber ajansına konuştu. Bakan ayrıca “İran ihracatındaki kısıtlamalar konusunda İran’ı destekliyoruz ve yaptırımların yasadışı olduğuna inanıyoruz; kısıtlamalar Birleşmiş Milletler tarafından onaylanmadılar.” ifadelerini kullandı.

Trump İran’ı Nükleer Tehditleri Konusunda Uyardı

ABD Başkanı Donald Trump 3 Temmuz Çarşamba günü İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin “taahhüt ettiğimiz uranyum zenginleştirme sınırı aşacağız” tehdidini yanıtladı. Trump, yeni bir Nükleer Anlaşma yoksa uranyumu istedikleri miktarda zenginleştirebileceklerini belirtti ve “Tehditlerine dikkat et İran, tehditleriniz döner yine sizi bulur.” dedi.

İsrail Olası ABD-İran Askeri Çatışması İçin Hazırlandıklarını Belirtti

İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz 2 Temmuz Salı Günü yaptığı açıklamada İsrail’in İran ve ABD arasındaki sürtüşmelerden doğacak herhangi bir tırmanışa olası askerî katılımı için hazırlandıklarını dile getirdi. Katz, “ABD’nin İran’a karşı başlattığı yaptırımlar diğer dünya güçlerinin şüphelerine rağmen başarılı olacaktır, İran’ın bu savaşta şansı yok.” dedi.

Tahran Konut Satışlarında Düşüş

Tahran’da 2019’un Haziran ayında konut satış fiyatları yaklaşık %100 artmaya devam ederken mülkiyet anlaşmalarının sayısında düşüş yaşandığı görülmektedir. İran Merkez Bankasının son verilerine göre Haziran ayında Tahran’da yaklaşık 6 bin konut satılmıştır ve bir önceki yılın aynı dönemine göre %59 oranında düşüş göstermektedir.

İran’ın Afganistan ile Petrol Dışı Ticaretinde Düşüş

İran Gümrük İdaresinin istatistiklerine göre İran’ın Afganistan ile 21 Mart-20 Nisan 2019 dönemindeki petrol dışı ticaretinde %18,5 düşüş görülmektedir. İran’ın Afganistan’a yaptığı ihracat yaklaşık 140 milyon dolar değerindedir ve ihracat ettiği ürünlerin arasında genelde düşük yoğunluklu yağ, demir, çelik ve süt ürünleri yer almaktadır. Afganistan, İran’a yaklaşık 246 milyon dolar değerinde emtia ihracatı gerçekleştirmiştir ve bir önceki döneme göre %71 oranında düşüş yaşanmıştır. İran, çoğunlukla Afganistan’dan deve ve koyun ithal etmiştir.

İran’da Satın Alma Gücünde Düşüş Yaşanırken Yaşam Maliyeti Artıyor

İran’ın İstatistik Merkezi verilerine göre 2019’un ikinci çeyreğinde bir ailenin yaşam maliyetinin ortalama %50 arttığı ve maaş artışlarına göre kıyaslandığında neredeyse önemsiz kaldığı görülmektedir. Verilere bakıldığında 2019 Mayıs ayında yiyecek ve içecek grubu maliyetlerinin Nisan ayına göre yüzde 0,2 oranında azaldığı görülüyor ancak bu rakamlar geçen yılın Mayıs ayına göre %74 oranında artış gösteriyor.

Sekiz Milyon İranlı Okuma-Yazma Bilmiyor

İran Millî Eğitim Bakanlığı Okuryazarlık Eğitim Kursları Genel Müdürü Leyla Rezayi ve Loristan Okuryazarlık Eğitim Kursları Genel Müdürü Rıza Zeynivend-Mukaddem’in de katıldığı altıncı kalkınma planı kapsamında okuma-yazma öğrenimi ile ilgili iş birliği amaçlı toplantı yapıldı. Toplantıda her yıl yaklaşık 600 bin İranlının okuma-yazma öğrenmesi için çaba sarf edildiği açıklandı. Leyla Rezayi, İran’da sekiz milyon civarında okuma-yazma bilmeyen olduğunu ve bu kapsamda her yıl çalışma yapıldığını söyledi. Rıza Zeynivend-Mukaddem ise İran’da 1979 İran devrimi öncesinde okuryazar oranın %40’ın altında olduğunu ve günümüzde bu oranın %90 civarında olduğunu açıkladı. Mukaddem son olarak okuryazarlığın kalkınma planının temel taşlarından olduğunu ve okul öncesi eğitime önem verilmesi gerektiği ifadelerine yer verdi.

İran’dan Yabancı Yatırımcı ve Turistler için Yeni Çalışmalar

İran Bakanlar Kurulu tarafından yabancı yatırımcılar için beş yıllık oturma iznini onaylandı. Karara göre asgari yatırım tutarı 250 bin avro. Aynı zamanda Çinli turistlerin İran’a seyahatlerinde vize almalarına gerek olmadığı da açıklandı.

İran 8 Ay İçerisinde 3 Yeni Uydusunu Uzaya Gönderecek

İletişim ve Bilgi Teknolojisi Bakan Yardımcısı ve İran Uzay Kurumu Başkanı Morteza Berari, 5 Temmuz Cuma günü basına verdiği açıklamada 3 ölçüm ve haberleşme uydusunun 8 aylık zaman zarfında uzaya fırlatılarak yörüngeye yerleşeceğini duyurdu. Uzaya gönderilecek 3 uydudan Pars ve Zafer adlı olanların ölçüm, Nahid adındaki uydunun ise haberleşme uydusu olduğu açıklandı. Berari, yerli teknoloji ve üretime vurgu yaparak İran’ın, hâlihazırda bir ölçüm veya haberleşme uydusunun %80’lik kısmını millî imkânlarla üretebildiğini belirtti. Berari yapmış olduğu açıklamalarda üretim sürecinde özel sektörün devlete büyük katkı sağladığından, bunun yanında Emirkebir ve Şerif üniversiteleri gibi sanayi alanındaki seçkin kurumlarının uydu teknolojilerinin gelişiminde büyük paya sahibi olduklarından söz etti. Ayrıca, uydu teknolojisine yönelik ülke dışındaki gelişmeleri yakından takip ettiklerini, İran’ın COPUOS (Birleşmiş Milletler Dış Uzayın Barışçıl Amaçlarla Kullanımı Komitesi) toplantılarına düzenli biçimde katıldığını ifade etti. COPUOS’un en son toplantısı 12-21 Haziran günleri arasında Birleşmiş Milletlerin Viyana’daki Avrupa Ofisi’nde düzenlenmişti.

İran’ın Hirkani Ormanları Dünya Mirası Listesi’ne Alındı

UNESCO İran Millî Komitesi Genel Sekreteri Hoccetullah Eyyubi, 5 Temmuz Cuma günü yapmış olduğu basın açıklamasında İran’ın kuzeyinde bulunan meşhur Hirkani ormanlarının Dünya Mirası Listesi’ne alındığını duyurdu. Söz konusu karar Azerbaycan’ın başkenti Bakü kentinde toplanan 43. UNESCO Dünya Mirası Komitesi toplantısında alındı. İran, Hirkani ormanlarının Dünya Mirası Listesi’ne girmesiyle toplamda 24 eserini listeye sokmuş bulunmaktadır. Eyyubi, Hirkani ormanlarının dünya mirası olarak seçilmesinde 22 Ekim 2018’de düzenlenen geniş çaplı Hirkani Ormanları Tanıtım Sergisi’nin düzenlenmesi ve sergiye dışarıdan UNESCO denetmenlerinin davet edilmesinin büyük katkısı olduğunu açıkladı. Hoccetullah Eyyubi, Hirkani ormanları için Kültürel Miras Kurumu ile birlikte yeni bir festival hazırlığı içerisinde olduklarını da belirtti.

Hirkani Ormanları İran’da 5 ayrı eyaletin topraklarına yayılmakta, 1,9 milyon hektar genişliğinde bir alanı kapsamaktadır. Gilan eyaletinin Astara şehrinden başlayarak Gülistan eyaletinde Golidağ mevkiine kadar uzanmaktadır. Ormanlar 296 ayrı kuş ve 150 farklı ağaç türüne ev sahipliği yapmaktadır.