Haftalık Basın Özeti 30 Kasım - 7 Aralık 2019

Haftalık Basın Özeti 30 Kasım - 7 Aralık 2019
9-16 Azer 1398
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Mutahhari: Seçimlerdeki Yüksek Katılım Rejimin Temellerini Güçlendirir

Tahran Milletvekili Ali Mutahhari meclis seçimlerine kayıt yaptırdıktan sonra gazetecilere verdiği demeçte on birinci meclisin önceliklerini sıraladı. On birinci meclisin önceliklerinin halkın refahını artırmak ve ülkenin dış politikasındaki etkinliğini artırarak ekonomiyi iyileştirmek olduğunu belirtti. Ayrıca kültürel alanlarda reformlar yapılması, anayasanın tam olarak uygulanması gerektiğini, özellikle de millet haklarını kapsayan anayasanın üçüncü bölümünün tatbik edilmesi ve tüm bu önceliklere dikkat edilerek meclisi eski anayasal konumuna getirilmesini istediklerini söyledi. Mutahhari, eğer dünya İran halkının seçimlere yüksek katılım sağladığını görürse (diğer milletlerin) rejimin temellerinin daha güçlü olduğunu anlayacağını, bu durumun aynı zamanda Batılı ülkeler, Amerika, Avrupa ve diğer ülkelerin İran ile ilişkilerini de etkileyeceğini vurguladı.

Laricani: Meclis Adayı Olmayacağım

Kum milletvekili ve İslami Şura Meclisi Başkanı Ali Laricani, Kum’da kendisine yakın ekonomi uzmanları ile düzenlenen toplantıda artık İslami Şura Meclisi’ne aday olmayacağını açıkladı ve temsilci olduğu süre içinde ülkesi ve Kum için elinden gelen her şeyi yaptığını belirtti. Mevcut durumda, halk çeşitli baskılar altındayken fiyatların adil olması gerektiğini söylerken bu sorunları il ve ülke düzeyinde mümkün olduğunca düzeltmeye çalışacağını da vurguladı.

İstihbarat Bakanlığından Öğrenci Yurdu Açıklaması

İstihbarat Bakanlığı Halkla İlişkiler Ofisi radikal bir grubun Bilim ve Sanat Üniversitesi öğrenci yurdunun gaz hortumlarını keserek ya da mutfak gaz vanasını açık bırakarak patlama veya yangın çıkarma peşinde olduklarını açıkladı. Devamında bu eylemle 200’a yakın yurt öğrencisinin öldürülmek istendiği ancak öğrencilerin ve güvenlik görevlilerinin dikkati ve çabası sonucu eylemin başarısızlıkla sonuçlandığı belirtildi. Soruşturma ve takip sonucu sorumluların yakalandığı açıklanırken yakalananların geçen ayki protestolarda aktif rol aldıkları da bildirildi.

Ruhani’nin Damadı Tebriz Bölgesinden Aday Adayı Oldu

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin damadı olan Kambiz Mehdizade, kayıtların beşinci gününde Tebriz Kaymakamlığına giderek on birinci meclis seçimleri için Tebriz, Azerşehr ve Osku seçim bölgesinden aday adaylığı için kayıt yaptırdı. Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Mehdizade, “Gençler engelleri kırıyor ve yolsuzluklara karşı çıkıyorlar, aynı zamanda yolsuzlukla mücadelede önderlik ediyorlar ve işte bu yüzden ben de bu sahaya inmiş durumdayım.” dedi. Mehdizade, seçimlere özel bir kişinin oğlu veya özel bir kişinin damadı olarak katılmadığını, Azerbaycan evladı olarak katıldığını ve Azerbaycanlı olmaktan gurur duyduğunu belirtti.

Hüseyin Selami’nin Besic Üyeleriyle İlgili Açıklaması

Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami, düşmanlarının İran’da bir olay fırsatı kovaladıklarını ancak İran’ın herhangi bir senaryo ile sarsılabilecek bir yer olmadığını anladıklarını belirtti. Besic’in halk sorunlarına çözümün öncüsü olması gerektiği sonucuna vardıklarını söyleyen Selami, Besic üslerinin güçlendirilmesi gerektiğini ve Devrim Rehberi’nin talimatının da bu yönde olduğunu vurguladı.

Umman Dışişleri Bakanı Tahran’da

Umman Dışişleri Bakanı Yusuf Bin Alevi ve İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif 2 Aralık Pazartesi Günü başkent Tahran’da Dışişleri Bakanlığı binasında bir araya geldi. Bu ziyaretle beraber Umman Dışişleri Bakanının son 8 ayda 3. kez İran’ı ziyaret ettiği kaydedildi. Yusuf Bin Alevi Tahran’da, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani ve Parlamento Başkanı Ali Laricani ile bir araya geldi.

Umman, İran ile kesintisiz iyi ilişkiler kurabilen az sayıdaki Körfez devletlerinden biri ve ismi son zamanlarda ABD-İran arasında arabulucu olarak anılmaktadır. Bakanı Alevi ayrıca ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile geçen hafta Washington’da bir toplantı yapmıştı.

Trump ve Netanyahu İran’ı ve Bölgedeki Gelişmeleri Görüştü

Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun bölgede “İran kaynaklı artan tehditleri” telefonda görüştüğünü açıkladı. İki liderin ayrıca ABD-İsrail ikili ilişkileri ve önemli bölge gelişmelerini de ele aldığı belirtildi. Görüşme altı Avrupa ülkesinin (Belçika, Danimarka, Finlandiya, Hollanda, Norveç ve İsveç) INSTEX’e katılacaklarını açıklamasından sonra gerçekleşti. Netanyahu, “Bu ülkeler Tahran rejimini desteklemek için daha kötü bir fırsat bulamazdı.” dedi.

İsrail, İran’a Yönelik Yaptırımların Artırılması Talebinde Bulundu

Birleşmiş Milletler İsrail Temsilcisi Danny Dunn İran’a yaptırımların artırılması çağrısında bulundu. Fars Haber Ajansı’na göre üç Avrupa ülkesi İran’ın balistik füzeleriyle ilgili BM Genel Sekreterine bir mektup yazdı. Bahsi geçen mektupta İran’ın balistik füzelerinin 2231 no.lu Güvenlik Konseyi kararına aykırı olduğu iddia edildi. İsrail’in BM elçisi Danny Dunn, bu mektubu memnuniyetle karşılayarak İran’da nükleer savaş başlığı taşıyabilecek füzelerin yapıldığını iddia etti.

İran ile Türkiye Arasındaki Ticaret Hacmi Düşüşte

TÜİK tarafından yayımlanan verilere göre İran’ın Türkiye’yle yaptığı ticaret hacmi 2019’un ilk 10 ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yaklaşık %40 düşüş kaydederek 5 milyar dolara gerilemiştir. Dönem içerisinde İran Türkiye’ye 3,09 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmiştir ve bu rakam % 50,28 düşüş göstermektedir. Ayrıca aynı dönemde İran’ın ithalatı da yıllık %5.26 düşerek 1,91 milyar dolar seviyesinde görülmektedir.

Petrol Dışı İhracatta Artış

İran Pars Enerji Özel Ekonomik Bölgesi Genel Müdürü Ahmad Pourheidar, ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımlara rağmen 21 Ekim-22 Kasım 2019 döneminde ülkenin petrol dışı ürün ihracatı ağırlık ve değer bakımından %39 ve %5 artış göstererek 575 milyon dolar olduğunu açıkladı. Pourheidar, ihracat ürünleri arasında metanol, propan, bütan, hafif ve ağır polietilen, amonyak, sülfür, stiren ve ham petrol olduğu açıklamasında bulundu. İran’ın petrol dışı ürün ihracatı gerçekleştirdiği ülkeler arasında Çin, Birleşik Arap Emirlileri, Güney Kore, Hindistan, Endonezya, Türkiye, Mısır ve Kuveyt yer almaktadır.

İran’ın Ham Petrol İhracatı En Düşük Seviyeye Geriledi

Tanker izleme verilerine göre İran’ın günlük ham petrol ihracatı Kasım 2019’de 213 bin varil olduğu görülmektedir. ABD yaptırımları öncesinde İran günlük 2,5 milyon varil petrol ihraç ediyordu. Suudi Arabistan, Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin ardından dördüncü OPEC petrol üreticisi konumundaydı. İran’ın petrol ihracatı en düşük seviyeye gerilerken İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani hükûmeti tarafından 1399 yılındaki (2020-2021 dönemi) bütçe tasarısında günlük 870 bin varil petrol ihracatı öngörülmektedir.

İran-Irak Ticaret Rakamları Düştü

İran-Irak Ortak Ticaret Odası Genel Sekreteri Seyyid Hamid Hosseini, Irak’ta yaşanan son olaylardan sonra İran’ın Irak’a ihracatının olumsuz etkilendiğini açıkladı. Verilere göre İran Nisan-Ekim 2018 döneminde Irak’a toplam 5,7 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmiştir. Bu rakam Nisan-Ekim 2019’da 540 milyon dolar düşüş kaydederek 5,1 milyar dolara gerilemiştir. Hosseini, Irak’ta yaşanan gösteriler ve güvensizlik nedeniyle Irak’ın güney sınırlarından yapılan ihracatın azaldığını ve Kürdistan Bölgesi’ne yapılan ihracatın artacağını belirtti.

Yıldırım Dizisinin Yayın Hazırlıkları Tamamlanıyor

Mustafa Rezvani’nin açıklamasına göre konusu Gülistan ve Loristan’daki sellerle ilgili olan dizinin ilk bölümünün senaryosu tamamlandı. Dizinin yayımlanmasına yönelik düzenlemeler ve değişikler devam ediyor.

Senaristliği ve yönetmenliği Behruz Efhami, yapımcılığı ise Davut Haşimi tarafından yapılan dizi, 2019 yılı Nevruzunda meydana gelen sel ve akabinde yaşanan olayları anlatacak. Söz konusu dizinin 2020 yılının Ramazan ayında izleyiciyle buluşturulması planlanmaktadır.

Stratejik ve millî öneme sahip olduğu vurgulanan yapımda, Gülistan, Loristan ve Huzistan’da araştırma yapan bir grubun doğa olaylarıyla örülü olarak yaşadığı çarpıcı hikâyeler ele alınmaktadır.

2020 Oscar Ödülüne Aday Olan Film: Kelas-ı Ranendegi

Mirza Riyahi’nin yönetmenliğini yaptığı Kelas-ı Ranendegi (Sürücü Kursu) filmi, 20-26 Eylül tarihlerinde Los Angeles’taki bir sinema salonunda halkla buluşmasının akabinde 2020 Oscar yarışına girmeye hak kazandı. Filmin yönetmenliği Merzih Riyahi; başrollerde Linda Keyani, Ali Reza Sanifar, Solar Hamse, Sanas Mezbah; fotoğraf yönetmenliği Mecid Gorciyan; ses Yunus İskenderi; yardımcı yönetmenliği Dorna Madani, afiş tasarımcılığı Mohsen Norbahş; yapımcılığı Babek Rezayi, Merizeh Reyahi gibi isimler tarafından yapılmıştır. Bunlar dışında daha birçok isim de filme katkı sağlamıştır.

Pasyo Filmi 18. Dakka Film Festivalinde

18. Dakka Uluslararası Film Festivali, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da dünyanın dört bir yanından kadın film yapımcılarını seçmektedir. Bu bağlamda Maryam Bahrülulumi tarafından yapılan Pasyo filmi, festivalin en iyi kadın yapımcı adayları kategorisine girmeye hak kazanmıştır. Bu festival 11-19 Ocak 2020 arasında Bangladeş’in başkenti Dakka’da gerçekleştirilecektir. Maryam Bahrülumi’nin ilk sinema filmi olan Pasyo, daha önce 36. Fecr Film Festivalinde en iyi yönetmen dalında Simurg ödülünü almaya hak kazanmıştı. Filmin Uluslararası kısmı Eli Image Şirketinin sorumluluğunda, Elaheh Nobakht tarafından yönetilmiştir.