Arakçi’den KOEP’le İlgili Açıklama

İran Dışişleri Bakanı Yardımcısı Abbas Arakçi 7 Temmuz’da yaptığı bir açıklamada İran’ın 60 günlük periyodlarla KOEP (Kapsamlı Ortak Eylem Planı) kapsamındaki sorumluluklarından feragat etmesinin söz konusu anlaşma çerçevesinde olduğunu söyledi. Arakçi, İran tarafından anlaşmanın 4+1 taraflarına tanınan 60 günlük sürelerin diplomasi ve bir çözüm yolu bulmak için uygun bir fırsat olduğunu vurguladı. Arakçi, “Ancak verilen bu fırsatlar doğru değerlendirilmediği takdirde kimse İran’ın ciddiyetinden şüphe etmesin” ifadesini kullandı. Arakçi, Trump’ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansını (UAEA) İran’ın KOEP’e uyup uymadığına dair yaptığı çağrıyı ise “KOEP’ten çıkan İran değil, ABD’dir” diyerek komik bulduğunu söyledi.

Bakıri: İran’ın Caydırıcı Gücü En Üst Seviyesindedir

İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakiri, İran silahlı kuvvetlerinin yeni stratejisinin “aktif direniş” olarak belirlendiğini açıkladı. Bakiri, yaptığı bir konuşmada “Biz ne savaştan korkarız ne de savaş isteriz” ifadesini kullandı. Bakiri aynı şekilde ABD yaptırımlarına değinerek mevcut durumda anlaşma yapmanın teslimiyet olduğunu dolayısıyla İran’ın cevabının “kesin hayır” olduğunu söyledi.

Ruhani’den İngiltere Tarafından Durdurulan Tankerle İlgili Açıklama

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 10 Temmuz’daki Bakanlar Kurulu toplantısında Suriye’ye petrol taşıdığı iddiasıyla Cebelitarık’ta İngiliz askerleri tarafından durdurulan İran tankeriyle ilgili yaptığı açıklamada İngilizlerin bu hareketini ‘cahilce ve yanlış’ olarak değerlendirdi. Ruhani, İngilizlerin bu hareketini ABD’nin niyabet savaşı olarak değerlendirerek İran düşmanlarının bölgeyi güvensizleştirme peşinde olduklarını söyledi. Ruhani, tankerin İspanya topraklarında durdurulduğunu, İngilizlerin o bölgede işgalci durumda olduğunu ifade etti. Ruhani aynı şekilde İngiltere’ye hitap ederek “Bu güvensizliği siz oluşturdunuz bunun da sonuçlarını göreceksiniz” ifadesini kullandı.

Mücteba Zunnur’dan KOEP’le İlgili Açıklama

İran Parlamentosu Milli Güvenlik ve Dış Politika Komitesi Başkanı Mücteba Zunnur 12 Temmuz’da yaptığı bir açıklamada Avrupalı tarafların İran tarafından verilen 60 günlük süre zarfında sorumluluklarını yerine getirmediği takdirde İran’ın gerekli adımları atmaya hazır olduğunu söyledi. Zunnur, Avrupa ve ABD’nin İran’a karşı tutumunu “iyi polis, kötü polis” rolüne benzeterek özünde hiçbir farkın olmadığını ifade etti ve Avrupa’nın hiçbir bedel ödemeden KOEP’ten yararlanmaya çalıştığını söyleyerek Avrupa’nın mevcut durumunu ödemeyi alıp malı teslim etmeyen satıcıya benzetti.

Hatemi: İran’a Hiçbir Saldırı Cevapsız Kalmayacaktır

İran Savunma Bakanı Tuğgeneral Emir Hatemi, 11 Temmuz’da yaptığı bir açıklamada İsrail Başbakanı tarafından İran’a yönelik yapılan açıklamaların BM bildirgesinin 2. ve 4. maddesine aykırı olduğuna değinerek İran İslam Cumhuriyeti topraklarına yapılan hiçbir saldırının cevapsız kalmayacağını ifade etti. İran Dışişleri Bakanlığının da bu konuyu hukuki yollardan takip etmesi gerektiğini söyleyen Hatemi, daha önce de İsrail Başbakanının benzer açıklamalarda bulunduğunu hatırlattı. İsrail Başbakanı, Nevatim Hava üssünde yaptığı incelemelerin ardından İsrail ordusuna ait bir F-35s savaş uçağını arkasına alarak “İran, son zamanlarda İsrail’i yok etmekle tehdit ediyor. Bu uçakların, İran ve Suriye dâhil Ortadoğu’da her yere ulaşabileceğini hatırlamalılar.” ifadelerini kullanmıştı.

Zarif: Trump B-Takımı Tarafından Kandırıldı

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif 8 Temmuz Pazartesi günü resmî Twitter hesabından Trump’ın Nükleer Anlaşma konusunda B-Takımı tarafından kandırıldığını yazdı. Zarif tweetinde, “Ekonomik terörizmle Nükleer Anlaşmayı öldürerek daha iyi bir anlaşma elde edecekleri konusunda Trump’ı kandırdılar fakat daha iyi bir anlaşma olmayacağı ortaya çıktıkça, tuhaf bir şekilde İran’ın anlaşmaya tam uyumunu istiyorlar. Bir çıkış yolu var ancak B-Takımı ile değil” ifadelerine yer verdi.

Pence: ABD, İran Nükleer Tehditler Oluştururken Çıkarlarını Korumaya Hazır

İsrail için Hristiyanlar Birliği tarafından düzenlenen konferansta konuşan ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence artan İran tehditlerine yönelik, “ABD Ortadoğu’daki personel ve vatandaşlarını İran’dan korumaya hazır” uyarısında bulundu. Pence ayrıca, “Washington yaptırımlarla İran’a baskı yapmaya devam edecek ve İran’ın nükleer silah edinmesine asla izin vermeyeceğiz” dedi.

İngiltere: İran, Körfez’de İngiliz Petrol Tankerini Durdurmaya Çalıştı

İngiliz hükûmeti 11 Temmuz Perşembe günü yaptığı açıklamada üç İran gemisinin İngiliz ticari gemisini Hürmüz Boğazı’ndan geçişini engellemeye çalıştığını fakat sözlü uyarıdan sonra geri çekildiğini belirtti. Açıklamada, “Bu eylemden endişe duyuyoruz ve İran makamlarını bölgedeki gerilimi azaltmaya yönelik hareket etmeye davet ediyoruz” dendi. Fars Haber Ajansına göre ise İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif suçlamayı reddetti.

Geçtiğimiz hafta, 4 Temmuz Perşembe Günü, İngiliz kuvvetleri AB yaptırımlarını delerek İran’dan Suriye’ye ham petrol taşıdığı iddia edilen İran petrol tankerini Cebelitarık Boğazı’nda durdurmuştu.

Macron’un Üst Düzey Danışmanı Tahran’da

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un üst düzey diplomatik danışmanı Emmanuel Bonne, İran’nın dünya güçleri arasındaki Nükleer Anlaşma konusundaki artan gerginliği ortadan kaldırmak için 9 Temmuz Salı günü Tahran’a geldi. Görüşme hakkında kamuya açık konuşmanın yasaklandığı belirtildi. Ziyaretle alakalı Fransa yetkililerinden gelen açıklamada görüşmenin Nükleer Anlaşma için yeniden sağlıklı bir diplomatik ilişki başlatmak amacıyla olduğu söylendi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 8 Temmuz Pazartesi günü -üst düzey danışmanını İran’a göndermeden bir gün önce- ABD Başkanı Donald Trump ile konuşmuştu.

Hook: ABD, İran ile Senato Onaylı Anlaşma İstiyor

ABD’nin İran Özel Temsilcisi Brian Hook 9 Temmuz Salı günü Al-Jazeera Haber Ajansına konuştu. Hook, Trump yönetiminin 2018 yılında çekildiği Nükleer Anlaşmanın yerine İran ile Senato onaylı bir anlaşma istediklerini belirtti. Hook, “Yalnızca Cumhurbaşkanının desteğini değil aynı zamanda ABD’nin de desteğini sağlayacak bir anlaşmayı Senato’ya sunmak istiyoruz, böyle bir anlaşma politik taahhütten daha fazlası olacak” dedi.

İşsizlik Oranında Son Durum

İran İstatistik Merkezine göre İran’ın 10 yaş ve üstü yaştaki işsiz nüfusun oranı mevcut İran yılının ilk çeyreğinde (21 Mart-21 Haziran 2019) %10,8’dir ve bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre %1,3 düşüş göstermektedir. Verilere göre erkeklerin işsizlik oranı %9,2 iken kadınlarda %17,3 civarındadır.

İran’ın Petrol Dışı Ticareti

Son verilere göre İran’ın petrol dışı ticareti (21 Mart-21 Haziran 2019) 21,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İran’ın ihracatı %1,2 düşüş kaydederek 11,5 milyar dolar iken ithalat ise bir önceki yılın aynı döneme göre %8,7 düşüş kaydederek 10,2 milyar dolara ulaşmıştır.

İran’ın ABD ile Ticareti

Amerikan İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan rapora göre İran ile ABD arasındaki ticaret Ocak-Mayıs 2019 döneminde yaklaşık 37,5 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Rapora göre geçen yılın aynı döneminde bu rakam 80 milyon dolardı ve bu %53 oranında düşüş göstermiştir. Ayrıca İran’ın Irak’a yaptığı son yüz günlük ihracatının değeri geçen yılın aynı dönemine göre %20 artış kaydederek 2,5 milyar dolara ulaşmıştır. İran-Irak Ortak Ticaret Odası Genel Sekreteri Seyyid Hamid Hosseini’ye göre son 100 gün içinde İran komşu ülkeye günlük olarak 25 milyon dolar değerinde mal ihraç etmiştir.

El-Haşimi: Radyo ve Televizyon Kurumu Kadın Oyuncuların Rollerini Gözden Geçirsin

Devrim Rehberi’nin Doğu Azerbaycan Eyaleti Temsilcisi ve Tebriz Cuma İmamı Muhammed Ali el-Haşimi, 11 Temmuz Perşembe günü halka hitap ettiği bir konuşmasında Radyo ve Televizyon Kurumu’nun film ve dizilerde rol alan kadınların oyunculukları esnasında sergiledikleri tavırlar üzerinde daha sıkı bir denetim kurması çağrısında bulundu. Sinema ve televizyon yapımlarında çarşaf giyen kadınların kötü rollerde oynamaları gibi olayların engellenmesi gerektiğini dile getiren el-Haşimi, ayrıca kendi yaşamlarında uygun örtünme biçimlerine sahip olmayan kadınların çekimler sırasında örtünmelerini düzelttiklerini ve bu yolla sektörde kalarak diğer kadınlar arasında olumsuz bir örnek oluşturduklarını da dile getirdi.

İran Nüfusu Giderek Yaşlanıyor

İran Sağlık Bakanlığı Müşaviri Dr. Muhammed İsmail Ekberi, 11 Temmuz Dünya Nüfus ve Aile Planlaması günü münasebetiyle basına yapmış olduğu açıklamada, günümüzde İran nüfusunun dünyanın birçok ülkesine göre çok daha hızlı oranda yaşlanma problemiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu. Ekberi, İslam Devrimi’nin ilk yıllarında İran nüfusundaki artışın bazı eyaletlerde %6-7 civarı, ülkenin toplam doğum oranı ortalamasının ise %3 gibi yüksek bir rakama sahip olduğunu ancak bu oranın daha sonraki yılarda gittikçe azaldığını belirtti. İsmail Ekberi, azalan doğum oranına rağmen toplam nüfusun artmaya devam ettiğini bunun da nüfusun giderek yaşlandığı anlamına geldiğini söyledi. Yaşlanan nüfusun ileriki dönemlerde ülkenin sağlık harcamalarını artıracağını söyleyen Ekberi, bu gerekçeyle yeni bir sağlık sistemi yapılanmasına ivedilikle gidilmesi gerektiğini ifade etti. Üretimden dışlanan yaşlı nüfusun ekonomik açıdan zayıflayarak toplumun genç kesimine muhtaç kaldığını hatırlatan Ekberi, toplumda yaşlanma olgusunun yaşlıların bakımını üstlenecek genç nüfusta da azalmaya neden olduğunu, bunun ise ileriki dönemlerde sayıları giderek azalacak olan genç nüfusun üzerinde ağır bir mali yük oluşturacağını açıkladı.