Ukrayna'daki savaşın gelişmeleri ve uluslararası politikadaki sonuçları, Tahran ve Moskova arasındaki ilişkilerde önemli etkiler yaratmış ve bu iki ülke arasındaki siyasi, güvenlik, ekonomik ve ticari iş birliğinin genişlemesine yol açmıştır. İran ve Rusya arasındaki bankacılık ve finansal iş birliğinin geliştirilmesi ve özellikle iki ülke arasındaki para anlaşması, İran ve Rusya arasındaki ikili iş birliğinin en önemli alanlarından biridir. Bu alanda iş birliğini geliştirme çabaları yıllar öncesine dayansa da Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, bu iş birliklerinin uygulanmasını hızlandırmıştır. 

Bankacılık ve finansal iş birliği kapsamında, 19 Temmuz 2022'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in İran ziyareti ile eş zamanlı olarak entegre İran döviz piyasasında riyal-ruble para biriminin ticaret sembolü açıldı. Bu bağlamda İran Merkez Bankası Başkanı Ali Salihabadi, riyal ve ruble üzerinden ticaretin başladığını ve 2 milyon rublelik işlemle iyi bir adım atıldığını söyledi. Ayrıca Salihabadi; İran'ın döviz piyasasında yerli paralarla ticarete başlamasının, Rusya ile ekonomik ilişkilerini daha da güçlendireceğini ve İran pazarında dolar ve euro gibi diğer yabancı para birimlerinin rolünü azaltabileceğini belirtti. Konu ile ilgili Rusya Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitry Peskov da doların, Rusya ile İran arasındaki ticari işlemlerden kaldırıldığını duyurmuştu. Bu eylem, Putin'in Tahran ziyaretinin ekonomik sonuçlarından biri ve İran Merkez Bankası Başkanı'nın 7 Temmuz 2022 tarihinde Rusya'ya yaptığı ziyaretin sonuçlarından biri olarak kabul edilmektedir. 

Tahran ve Moskova, iki ülke arasında SWIFT sistemini değiştirmelerine izin veren bir yerel finans-banka değişim sistemi yürütmeye çalışmaktadır. Bu bağlamda Peskov, İran ve Rusya'nın ABD yaptırımlarına karşı mücadele etmek amacıyla tek bir bankacılık sistemi kurmak için müzakere ettiklerini açıklamıştır. Daha önce Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve Batı’nın Moskova’ya yönelik şiddetli yaptırımlarının uygulanmasından sonra, İran’ın Rusya Büyükelçisi Kazım Celali; Tahran ve Moskova’nın, Rusya’nın finansal mesajlaşma sistemini özellikle MİR finansal sistem kartlarını tanımak için görüşmeler yapıldığını söylemişti. 2014 yılında Rusya’nın Kırım’ı işgal etmesi ve Rusya’ya Batı yaptırımlarının uygulanmasının ardından Moskova, Batı'nın finansal mesajlaşma sistemlerine olan bağımlılığını azaltmak için finansal mesajların transferi için bir sistem (System for transfer of financial messages, SPFS) ve MİR olmak üzere iki sistem geliştirmiştir. 

SPFS, Rusya Federasyonu Merkez Bankası tarafından tasarlanmış olan SWIFT finansal transfer sisteminin Rus eş değeridir ve Rusya içinde finansal mesajların kesintisiz iletimini garanti etmektedir. MİR finansal sistem kartları ayrıca VisaCard ve MasterCard’lara bir alternatif oluşturacak şekilde tasarlanmıştır. İlk MİR banka kartları 2015 yılında piyasaya sürülmüş ve Ocak 2022’ye kadar müşterilere toplam 112 milyon MİR kartı dağıtılmıştır. Şu anda Rusların %50’sinden fazlası en az bir MİR banka kartına sahiptir. Rusya’daki finansal işlemlerin %25’inden fazlası bu sistem üzerinden yapılmaktadır. Rusya’da bütçe kuruluşlarındaki çalışanların emekli maaşları, sosyal yardımları ve maaşları; MİR ödeme sistemine aktarılmıştır. Ayrıca 2020 yılının sonlarında Rus hükûmeti, söz konusu kartın kullanılması hâlinde Rus turistlerin yurt içi seyahat masraflarının %20’sini karşılayacağını duyurarak MİR kartını kullanmaya teşvik etmiştir. Bu teşvik, daha sonra %25’e yükseltilmiştir. 

Rusya dışında Türkiye, Vietnam, Ermenistan, Özbekistan, Beyaz Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan gibi ülkelerdeki ve Gürcistan topraklarında bulunan Güney Osetya ve Abhazya defakto bölgelerindeki birçok banka, MİR kredi kartlarını kabul etmektedir. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve Batı’nın Moskova’ya yönelik yaptırımlarının uygulanmasından sonra İran da Rus finansal sistemlerini kullanan ülkeler listesine katılmayı planlayan dokuzuncu ülkedir. İran, nükleer faaliyetleri nedeniyle 2012 yılında SWIFT sisteminden çıkarılmıştır.

Tahran ve Moskova; İran’ın, SPFS ve MİR sistemlerini tanıması konusunda daha fazla ayrıntı vermemiştir. Hem İran hem de Rusya, Batı finans sisteminin (SWIFT) yaptırımları altındadır. Dolayısıyla Rusya’nın finansal mesajlaşma sistemini tanımanın iki ülkeye yönelik Batı yaptırımlarını baypas etmek için bir fırsat olduğu söylenebilir. İran’ın; Rusya’nın finansal mesajlaşma sistemine katılımı, iki ülke arasındaki finansal ve bankacılık iş birliğini artırabilecektir. Ancak iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin, Rusya-Batı veya İran-Batı ticaretindeki boşluğu dolduracak büyüklükte olmaması dikkat çekicidir. Dolayısıyla söz konusu finansal iş birliğinin iki ülke arasındaki dış ticareti kolaylaştırması pek olası değildir. Ayrıca İran piyasasındaki ruble arzının, bu ülkedeki doların fiyatı üzerinde önemli bir etkisinin olmayacağı dikkat çekicidir. Çünkü ruble kullanma ilişkisi sadece iki ülke arasındaki 4 milyar dolarlık ticari ilişkilerde kullanılacak ve dolar, İran'ın diğer ülkelerle olan dış ticaretinde etkin bir para birimi olarak konumunu koruyacaktır. Dolayısıyla İran ve Rusya arasındaki finansal ve bankacılık iş birliğinin geliştirilmesinin daha çok siyasi bir yönü olduğu ve İran'ın dış ticaretinin artırılmasında bir mucize olmayacağı söylenebilir.