İran Atom Enerjisi Kurumu (İAEK) Başkanı Muhammed İslami, 36. Eğitim ve Öğretim Müdürleri Toplantısı’nda, lise ve ortaokul düzeyinde eğitim veren atom enerjisi okullarının ilkokul düzeyinde de faaliyete geçeceğini bildirmiştir. Açıklamada, “Bu yıl, Eğitim ve Öğretim Bakanlığı ile iş birliği içinde her sene olimpiyatlara da katılan atom enerjisi okullarımızı ilkokul düzeyinde de faaliyete geçirme kararı aldık.” ifadeleri yer almıştır. İAEK’nin 9 Nisan 2022’de açıklanan “Stratejik Kalkınma” belgesine atıfta bulunan İslami, “Bu belgeye göre enerji santralleri alanında, önümüzdeki 20 yılda en az 20 bin uzman yetiştirmemiz gerekiyor.” açıklamasında bulunmuştur. İslami’nin bu açıklaması; akıllara, atom enerjisi okulları ile atom enerjisi uzmanlarının yetiştirilmesi arasında ne gibi bir ilişki olacağı sorusunu getirmektedir.

Atom Enerjisi Okulları 

İran’daki ilk atom enerjisi okulu, 1990 yılında İAEK’nin yasal izniyle özel okul statüsü altında ve lise düzeyinde faaliyet göstermek üzere kurulmuştur. Zamanla Tahran, Kazvin ve Meşhed’de bu tarz okullar yaygınlaşmıştır. Hâlihazırda İAEK’ye bağlı İran Nükleer Sanayi Eğitim ve Kültür Enstitüsünün yan kuruluşu olan Atom Enerjisi Okulları Enstitüsünün uhdesinde idare edilmektedir. 

Lise düzeyinde tesis edilen atom enerjisi okulları, faaliyete geçtikten yaklaşık 20 yıl sonra ortaokul düzeyinde; yaklaşık 30 yıl sonra da ilkokul düzeyinde faaliyete geçme kararı almıştır. Ayrıca Kerec, Buşehr ve Isfahan gibi bölgelerde de atom enerjisi okulları açılmıştır.

Atom enerjisi okulları, özel okul statüsünde olduğu için okulun masrafları öğrenciler tarafından ödenen öğrenim ücretleri aracılığıyla karşılanmaktadır. Bu okullara, başarılı kız veya erkek öğrenciler kabul edilse de genelinde erkek öğrenciler çoğunluktadır. Lise düzeyindeki okullar sınavla öğrenci kabul etmektedir. Bu sınava not ortalaması 20 üzerinden 19 olan; matematik, fen bilimleri ve beşerî bilimler öğrencileri girebilmektedir. 

Atom enerjisi okulları, öğrenciler için en iyi olanakları (eğitim, laboratuvar, araştırma, refah vb.) sağlamaktadır. Öğrencilere temel derslerin yanında mantık, bilgisayar, kimya ve fizik dersleri verilmektedir. İngilizcenin yanı sıra Almanca öğrenme imkânı da sunulmaktadır. Öğrenciler, gönüllü olarak çeşitli bilimsel ve kültürel konularda daha fazla ders yapılmasını talep edebilmektedir. Yaz aylarında; bilim olimpiyatları, beceri atölyeleri, bilgisayar, matematik, fen, edebiyat ve spor gibi eğitici dersler düzenlenmektedir.

Atom enerjisi okullarının en önemli faaliyetlerinden bir diğeri, öğrencilerini okul içindeki müsabakaların yanı sıra yurt içi ve yurt dışı genelinde düzenlenen sınav ve müsabakalara da hazırlamasıdır. Her ne kadar az sayıda atom enerjisi okulu bulunsa da bu okullarda tahsil gören öğrenciler birçok derece elde etmiştir. Son 10 yılda elde edilen başarıları şu şekilde sıralanabilir: üniversiteye giriş sınavında ilk 10’a giren 23 öğrenci, 402 olimpiyat madalyası, 14 patentli buluş ve kültürel alanlarda 400 derece. Bu okullar hem öğrencilerin kazandığı madalya sayısı hem de uluslararası sıralamaları nedeniyle İran’ın birinci sınıf okulları olarak kabul edilmektedir. Öte yandan bu okullardan mezun olan öğrenciler, iyi üniversitelere yerleşme şansı bulmaktadır. Öyle ki atom enerjisi okullarından mezun olan öğrencilerin büyük bir kısmı, Şerif Teknik Üniversitesini kazanmıştır.

Sonuç olarak İAEK Başkanı İslami’nin önümüzdeki 20 yılda, enerji santralleri alanında en az 20 bin uzmanın yetiştirilmesi ve atom enerjisi okullarının geliştirilerek daha fazla ilde yaygınlaştırılması gerektiği yönündeki açıklaması, İAEK’ye istihdam edilecek atom enerjisi uzmanlarının, atom enerjisi okullarından seçileceğini ortaya koymaktadır