Iran Khodro Senegal’de Üretime Yeniden Başladı

Iran Khodro Senegal’de Üretime Yeniden Başladı
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Afrika kıtası, son yıllarda küresel ve bölgesel güçlerin yatırım hedeflerinden biri hâline geldi. Afrika pazarının önemi göz önüne alındığında İran da kıta üzerindeki ekonomik etkisini genişletmeye çalışmaktadır. İran menşeli bir otomobil şirketi olan Iran Khodro’nun (IKCO) Batı Afrika’da yer alan Senegal’deki yatırımı, İran’ın kıtadaki ekonomik nüfuzunu genişletme çabalarının bir örneğidir. IKCO, ilk kez 2008 yılında, Senegal’in başkenti Dakar’a 70 km uzaklıktaki Thies Sanayi Bölgesi’nde otomobil montajı için faaliyetine %60’ı İranlı bir şirkete ait olan Seniran Auto adlı yerel bir ortak aracılığıyla başladı. Senegal’deki IKCO yatırımının 100 milyon dolar olduğu tahmin edilmektedir.

Daha önce Iran National (Iran Nasiunal) olarak bilinen ve 1962 yılında kurulan IKCO, yabancı ortaklarla iş birliği içinde her türlü hafif ve ağır aracın montajını yapan en önemli İran menşeli otomobil şirketidir. Hükûmetin payı küçük gibi görünse de devlet ve yarı devlet aktörlerin şirketin yönetiminde önemli rol oynadığını söylemek mümkündür.

IKCO’nun Senegal’deki faaliyetleri bazı zorluklarla karşı karşıya kalmıştır. En önemli zorluk, İran’ın gemilerle Senegal’in Casamance eyaletindeki ayrılıkçı isyancılara silah gönderdiği yönündeki suçlamalar nedeniyle Tahran-Dakar diplomatik ilişkilerinde yaşanan gerilimdi. Bu gerilim, Senegal’in 2011’de İran ile diplomatik ilişkilerini kesmesine neden olmuştur. Ancak iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 2013’te yeniden başlamıştır. Ayrıca fabrika, elektrik kesintisi nedeniyle de birtakım sorunlar yaşamıştır. Bu zorluklardan dolayı IKCO’nun Senegal’deki faaliyetleri durdurulmuştur.

Raporlar birkaç yıl aradan sonra IKCO’nun Senegal’de otomobil üretimine ve tedarikine yeniden başladığını göstermektedir. Konuyla ilgili IKCO’nun İhracat ve Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Müdür Yardımcısı Kiyanuş Purmucib, “Senegal hükûmeti tarafından gümrük muafiyeti sözleşmesinin uzatılmasıyla birlikte IKCO’nun bu ülkede ‘Seniran Auto’ olarak adlandırılan üretim tesisinin yeniden faaliyete geçirilmesi için gerekli tedbirler alınarak şirket ürünlerinin üretimi ve piyasaya arzı sağlandı.” açıklamasında bulundu. Purmucib ayrıca Samand modelinin montaj ve tedarikinin de başladığını, İran Khodro Endüstri Grubunun ağır ve yarı ağır ticari araç ve motosikletleri de dâhil olmak üzere diğer ürünlerini Senegal’e ihraç etmeyi planladığını söyledi. Fabrikanın yılda yaklaşık 5.000 araç üretme kapasitesine sahip olduğu ifade edilmektedir.

Fabrika, İran’dan gönderilen kitleri kullanarak Senegal yerel taksi filosunda kullanılmak üzere Samand modelini monte edecektir. İleride talebe bağlı olarak başka modeller de üretilebilir. Samand modeli araç, 1990’ların sonunda Avrupa’da üretimi durdurulan eski Peugeot 405 modeline dayanmaktadır.

Fabrikanın yeniden faaliyete geçmesiyle birlikte IKCO, Afrika’da yeni pazarlar aramaktadır. Bu konuda Purmucib, Senegal sahasını faaliyete geçirerek şirketin, Afrika bölgesindeki ihracat hedeflerini daha kolay takip edebileceğini söylemiştir. Endüstri verilerine göre ekonomisinin zayıf durumuna rağmen İran, İtalya’nın önünde ve Birleşik Krallık’ın çok da gerisinde olmayan dünyanın en büyük 20 otomobil üreticisinden biridir. Dolayısıyla mevcut Viyana görüşmeleri, 2015 Nükleer Anlaşması’nın yeniden canlanmasına yol açarsa İranlı yatırım şirketleri özellikle de ülkenin araç üreticileri, otomobil becerilerini diğer ülkelere özellikle Afrika’ya ihraç etmek için daha fazla fırsata sahip olacaktır. Ancak ABD yaptırımlarının devam ettiği bir düzlemde mevcut zorluklar da düşünüldüğünde İran’ın, Afrika pazarındaki küçük payının olduğu gibi kalacağı söylenebilir.

IKCO’nun Senegal’deki 100 milyon dolarlık yatırımı, Afrika kıtasının büyüklüğü ve nüfusu göz önüne alındığında pek dikkat çekmese de İranlı yatırım şirketlerinin yurt dışında yatırım yaparken karşılaştıkları zorluklar düşünüldüğünde bu yatırımın önemi daha iyi anlaşılacaktır.