Olası Lübnan Krizi ve Rusya’nın Politikası

Olası Lübnan Krizi ve Rusya’nın Politikası
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

15-18 Mart tarihleri arasında Hizbullah’ın Lübnan Meclisindeki Grup Başkanı Muhammed Raad başkanlığındaki bir heyet, Rusya’nın Lübnan’daki gelişmelerle ilgili yaklaşımını öğrenmek amacıyla Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la Moskova’da görüştü. Suriye’de Rusya’yla örtülü bir müttefiklik ilişkisine sahip olan Hizbullah, bu ilişkinin zayıflamasını istememektedir. Bu görüşmeden sonra Raad, Lavrov’la yapılan görüşmeleri ele almak ve İran’a bildirmek için İran’ın Moskova Büyükelçisi Kazım Celali’yle bir araya geldi. Bu görüşmeler yapılırken 17 Mart’ta İsrail Dışişleri Bakanı Gabi Aşkenazi ile Rus mevkidaşı Lavrov arasında ikili ilişkileri ve bölgesel sorunları ele almak üzere bir toplantı düzenlendi.

Etnik ve mezhepsel olarak parçalanmış olan Lübnan, yeni bir siyasi kriz ve iç savaş riskiyle karşı karşıyadır. Ülkede derinleşen sosyoekonomik çöküş, bu riski daha da artırmaktadır. Lübnan’da iç savaşın patlak vermesi Suriye’de Esed rejiminin yanında savaşan Hizbullah’ı Lübnan’a geri dönmek zorunda bırakabilir ve bu durum, Suriye’deki güç dengelerini değiştirebilir. ABD ve Avrupa’nın ekonomik yaptırımları altında olan Şam yönetimi için Lübnan, hayati bir öneme sahiptir. Lübnan’da yaşanacak istikrarsızlık, ciddi sosyoekonomik zorluklar yaşayan Şam yönetiminin sorunlarını daha da artıracaktır.

Rusya’nın Lübnan’daki tutumu İsrail için de önemli bir konudur. İsrail için Hizbullah bir terör örgütüdür ve İsrail, Lübnan’da ve Suriye’de Hizbullah’a karşı savaş içindedir. İsrail, Rusya’nın hiçbir şekilde Lübnan’da Hizbullah’la yakın ilişki kurmasını istemiyor. Ayrıca Hizbullah faktörünün kuvvetlenmekte olan İsrail-Rusya ilişkilerine de zarar vermesini engellemeye çalışıyor. Bununla birlikte Lübnan’ın istikrarsızlaşması İsrail için de istenmedik bir durumdur. Hizbullah, Lübnan’daki en organize silahlı örgüttür ve ülkede çıkacak bir iç savaş, Hizbullah’ın daha da güçlenmesine yol açabilir. Dolayısıyla Suriye’de savaş deneyimi yaşamış bir Hizbullah’ın Lübnan’a dönmesi, ilerleyen zamanlarda İsrail için daha büyük bir sorun hâline gelebilir. Ayrıca Lübnan’ın karışması, İran’ın Hizbullah üzerinden Lübnan’da daha fazla etki kazanmasına da yol açabilir. Bu nedenle Lübnan’ın istikrarı İsrail’in güvenliği için önemlidir.

Suriye İç Savaşı’nın sona ermesi için çabalayan fakat istediği amaca henüz ulaşamayan Rusya için Lübnan’da yaşanacak olası bir kriz, Rusya’nın bölgedeki çıkarlarını olumsuz etkileyecektir. Ayrıca Lübnan’da bir kriz çıkması durumunda söz konusu krizin nasıl çözüleceğine dair Rusya’nın herhangi bir yol haritası da yoktur. İsrail gibi Rusya da Lübnan’da istikrardan yanadır. Bu nedenle Lavrov hem 9 Mart’ta Birleşik Arap Emirlikleri’nde eski Lübnan Başbakanı Saad Hariri’yle yaptığı görüşmede hem de Moskova’da Hizbullah heyetiyle yaptığı görüşmede Lübnan’daki istikrarın dış müdahale olmadan iç aktörler tarafından sağlanması gerektiğini belirtmiştir.

Rusya’nın Lübnan’dan öncelikli beklentisi, ülke içi aktörlerin ülkedeki sorunları kendi aralarında çözmeleridir. Fakat Rusya, kendisinden ara buluculuk yapması istenirse bu yönde de katkı yapacağını açıkça dile getirmekte ve hatta gerekirse İsrail-Hizbullah diyaloğuna da destek verebileceği mesajını vermektedir. Ancak Moskova yönetimi, siyasi çekişmelerin silahlı bir mücadeleye dönüşmesi durumunda krize müdahil olmaktan kaçınacaktır.